گلانه؛ گامی نو در صنعت کشاورزی

مهدی افشاری مدیرعامل شرکت پرمون طب ایرانیان در رویداد تخصصی فناوری های نوین با ایجاد ارزش افزوده از ضایعات کشاورزی در صنایع تبدیلی و امنیت غذایی گفت: «شرکت پرمون طب ایرانیان از روزی که فعالیت خودش را شروع کرد این هدف را مدنظر قرار داد که از ضایعات کشاورزی ارزش افزوده ایجاد کند. این مهم در صنایع تبدیلی و امنیت غذایی بسیار ارزشمند است.»
او افزود: «امروز دور هم جمع شدیم تا درباره اهمیت این ماجرا صحبت کنیم و بگوییم سلامت جامعه مستلزم این است که ما امنیت غذایی داشته باشیم و امنیت غذایی نیز با کشاورزی پایدار ایجاد خواهد شد.»

مدیرعامل شرکت پرمون طب ایرانیان ادامه داد: «امیدواریم با حمایت‌هایی که از بخش دولتی دریافت می‌کنیم بتوانیم محصولاتی با ارزش را وارد سبد غذایی کنیم.»

مسئله امنیت غذایی، مسئله امروز است

در ادامه مراسم محمدجواد عسکری رئیس کمیسیون کشاورزی، آب، منابع طبیعی و محیط زیست مجلس شورای اسلامی گفت: «امنیت غذایی یکی از مباحث مهم هر کشوری است و امروز هر جامعه‌ای که طبق نقشه راه پیش نرود دچار آسیب خواهد شد.»
او افزود: «در کشور ما بخش کشاورزی بزرگترین بخش است و بیش از ۳۵ درصد اشتغال را به خود اختصاص داده و می‌تواند در راستای ارز آوری و اشتغال به راحتی جایگاه خوبی پیدا کند، کمااینکه تا کنون هم تلاش شده این اتفاق رقم بخورد.»
او ادامه داد: «علی‌رغم صحبت‌هایی که پیش رفته؛ زیر ساخت صادرات چندان فراهم نیست. در ابتدای ورود تمام تلاشمان این بود که قوانین کهنه را تغییر دهیم و همه مباحث بخش کشاورزی در این ماجرا گنجانده شد.»

عسکری با بیان اینکه در رابطه با بحث امنیت غذایی ظرفیت‌های خوبی در زمینه پروتئین سفید و قرمز داریم ادمه داد: «در بحث تولید گوشت مرغ ۲۱ هزار مجوز صادر کردیم و چیزی حدود ۱۷ و نیم هزار مجموعه فعال هستند . همچنین حدود ۲.۵میلیون تن تولید کننده فعالیت می‌کنند و نکته حائز اهمیت ماجرا این است که نیاز کشور ۲.۲۰۰ تن است و مازاد را می‌توانیم به خارج از کشور صادر کنیم.»

او افزود: «البته در مواردی هم ضعف داریم مثلا ذرت. زیرا نیاز سالانه ما ۱۰ میلیون تن است و ما موفق به وارد کردن ۸ میلیون تن شدیم. همچنین تنها ۴۰درصد نیاز کشور در زمینه سویا و جو تامین می‌شود.»
رئیس کمیسیون کشاورزی، آب، منابع طبیعی و محیط زیست مجلس شورای اسلامی ادامه داد: «ما در برنامه ۵ ساله هفتم تلاش‌های خوبی انجام دادیم، تقریبا بین ۲۰ تا ۳۰ درصد محصولاتی که تولید می‌کنیم، ضایعات می‌شود، درصورتی که می‌تواند نیاز ۲۷ میلیون نفر را تامین کند و برای حل این ماجرا دنبال علت هستیم. تعداد زیادی عضو هیئت علمی و دانشجو در زمینه نوشتن و چاپ مقاله بسیار فعال هستند اما متاسفانه تلاشی برای به ثمر نشاندن این دانش انجام نمی‌شود.»
او اظهار کرد: «امروز نگاه ما بر این است که دولت باید بیشتر به بخش کشاورزی بها دهد. ما تا کنون ۱۰۵ مکاتبه با رئیس جمهوری در زمینه ارتقای بخش کشاورزی داشتیم، چون اهمیت این ماجرا بسیار بالاست. معتقدیم امروز اگر اعتباری در کشور وجود دارد باید در راه تقویت زیرساخت‌های کشاورزی در اولویت قرار بگیرد چون بخش تامین امنیت غذایی اهمیت بسیار دارد، شاید در سال بعد هم بتوان پتروشیمی را تقویت کرد اما همانطور که رهبری گفتند، مسئله امنیت غذایی، مسئله امروز است.»
در ادامه این مراسم از منتورهای این بخش تقدیر و قدردانی شد.

حجت‌الاسلام والمسلمین سیدکاظم موسوی نماینده اردبیل، نیر، سرعین و نمین نیز در این مراسم گفت: «کشاورزی در کشوری مثل ایران هم آسان است، هم سخت. اگر ما به کشاورزان عزیز ارج بنهیم این دوستان حتما برای ادامه کار علاقه‌مند خواهند بود. سفره‌ای که پهن می‌شود محصول زحمات دوستان است. حضرت آقا می‌فرماید بحث امنیت غذایی بسیار اهمیت دارد ما باید به کشاورز آب، صادرات و امکانات بدهیم اگر کشاورز آب داشته باشد، صادرات داشته باشد و مکانیزه باشد، محصولات فوق‌العاده‌ای هستند، ما مناطقی را داریم که از نظر کشاورزی بکر هستند اما امکانات ندارند و نمی‌توانند محصولات استراتژیک تولید کند، وقتی انبارهای مکانیزه و موارد دیگر وجود نداشته باشد، کشاورز چه کار کند؟»
او ادامه داد: «آب در کشور زیاد است اما باید مدیریت شده از آن استفاده کرد و در برخی موارد باید کشت جایگزین را وارد بازار کنیم مثلا یک هندوانه ۵۰ هزارتومان به فروش می‌رسد اما اندازه ۱۰۰ هزار تومان آب مصرف می‌کند. البته لازم به ذکر است که مجلس به دنبال این است که برای کشاورزان امکانات و اعتبارات خوبی را فراهم آورد.»

در ادامه از فتحعلی لطفی کارآفرین موفق استان همدان و زهره منوچهری کارآفرین موفق استان تهران و امیر مولایی کارآفرین استان همدان تقدیر و قدردانی شد.
محمدرضا جهانسوز، استاد دانشگاه نیز در این مراسم گفت: «در رابطه با میزان ضایعات کشاورزی در کشور هیچ آمار دقیقی وجود ندارد اما فائو در سال ۲۰۲۱ اعلام کرد میزان ضایعات ۳۵ درصد، کل تولید محصولات کشاورزی ۱۲۸ میلیون تن و میزان ضایعات ۴۴.۸ میلیون تن است. در کشور ایران علم به کشاورزی وارد شده است و این اتفاق تحت عنوان جهش تولید در کل محصولات کشاورزی دیده شده است. مسئله مهمی که با آن مواجه هستیم بحث ضایعات است؛ ما در این‌باره اطلاعات دقیقی نداریم برخی آن را ۲۰ درصد می‌گویند برخی ۵۰ درصد اما اگر میانگین بگیریم چیزی حدود ۳۰ درصد است که نشان می‌دهد بخش بسیار زیادی از تولیدات ما از دست می‌رود.»
او افزود: «باید گفت ارزش اقتصادی این ضایعات معادل ۴تا ۵ میلیارد دلار است و همچنین تولید ضایعات در ایران یکی از بیشترین تولیدات در سطح جهانی و بیش از ۱۰ برابر کشورهای پیشرفته است.»
او ادامه داد: «ارزش اقتصادی این ضایعات معادل ۱۲ درصد فروش نفت کشور در سال ۲۰۲۲ است و خوشبختانه امروز این تهدید توسط جوانان تبدیل به فرصت شده است و راهکارهایی برای کاهش ضایعات کشاورزی و مصرف بهینه نظیر تغییر در شیوه پرداخت یارانه‌ها، تقویت مکانیزاسیون در عرصه‌های کشاورزی، تغییر در الگوی مصرف و... ایجاد شده که می‌تواند شرایط را بهبود می‌بخشد.»

در ادامه آقای بابایی فعال حوزه کشاورزی گفت: «در حوزه کشاورزی همیشه نباید نیمه خالی را دید و بد نیست نگاهی هم به کارهای انجام شده انداخت. دولت برای برق ۱۳۳درصد یارانه می‌دهد آب هم یک نوع یارانه است و اگر بخواهیم این یارانه حذف کنیم ناگهان انفجار قیمت و تورم را خواهیم داشت.»

کبری توقیفی عضو هیئت علمی دانشگاه البرز نیز در این مراسم درباره اهمیت خاک و آلودگی آن گفت: «خاک عنصر اصلی محیط زیست است و هرگونه تغییری می‌تواند باعث ایجاد آسیب به آن بیابان زایی و فرسایش خاک شود. منابع اصلی ایجاد آلودگی در خاک که سه مورد است؛ آلودگی صنعتی و نفتی، آلودگی شهری و آلودگ کشاورزی و مهمترین آلودگی برای کشاورزی است. مثلا بحث ایجاد آلودگی خاک‌ها، ناشی از آفت‌کش‌ها و سموم یک نوع تهدید امنیت غذایی است. شناخت مدیریت ایمنی و ارزیابی ریسک در کشاورزی و زنجیره تامین اهمیت بسیاری دارد. از آنجایی که فعالیت‌های کشاورزی گسترده هستند قطعا در معرض ریسک قرار دارند و بهتر است با مدیریت این وضعیت در حفظ طبیعت کوشا باشیم.»

در پایان مراسم کریم ذوالفقاری، رئیس مرکز توسعه مکانیزاسیون و صنایع کشاورزی، بیان کرد: «به عنوان یک کشاورززاده که میان گندم بزرگ شده، باورم بر این است که وزارت جهاد کشاورزی یکی از قدرتمندترین وزارتخانه‌ها است و دلیل حرفم هم این است که ما بیش از ۸۷ درصد آن‌چیزی را که می‌خوریم را خودمان تولید می‌کنیم و این در حالی است که تنها ۴ درصد از منابع مالی‌مان را به این حوزه اختصاص داده‌ایم. این را فراموش نکنیم که سود بخش کشاورزی در زراعت نیست بلکه در صنایع تبدیلی و تکمیلی آن است و به این جهت می‌گویم باید یک خط ویژه برای این بخش تعبیه کنیم.»

او درباره تفاوت ضایعات و زائدات توضیح داد: «ضایعات آن چیزی است که قبل از مصرف ارزش خود را از دست می‌دهد. زائدات آن چیزی است که بعد از مصرف از بین می‌رود. خوشبختانه با استفاده از علم و فناوری اتفاقات خوبی در این حوزه رقم خورده است. یکی از اهداف جهاد کشاورزی استفاده از صنایع تبدیلی و تکمیلی است و امید می‌رود روزی برسد که ما دیگر خام خوری و خام فروشی انجام ندهیم.»

افسانه نیل درار، نیز درباره مصرف محصولات ارگانیک برای حفظ امنیت غذایی گفت: «زمانی که کودها و مواد شیمیایی تولید شدند، بشر خوشحال شد اما متاسفانه ما به دلیل عدم استفاده درست از این مواد آسیب‌های زیادی را به خود وارد کردیم از جمله آلودگی خاک، ورود این مواد به آب‌های زیر زمینی و....اینجاست که محصولات ارگانیک اهمیت پیدا می‌کنند چون باعث می‌شود ما محصولات سالم‌تری را تهیه کنیم. مواد زیستی و طبیعی با محیط زیست سازگار هستند و بیشترین هماهنگی را دارند، ما وظیفه داریم محیط زیستی که در اختیار ماست را سالم به نسل آینده برسانیم و به همین دلیل هم محصولات ارگانیک دارد.»