چرا وزارت ورزش باید پول حق پخش را بین فدراسیون‌ها تقسیم کند؟/ دولت نمی‌تواند از جیب خودش حق ورزش را پرداخت کند/ ورزش متعلق به فدراسیون‌هاست نه دولت

اعتمادآنلاین| ‌ حق پخش تلویزیونی مسابقات ورزشی سال‌هاست که مشکل اصلی وزارت ورزش و صداوسیما شده. صداوسیما تلاشی برای پرداخت حق پخش رقابت‌های ورزشی نمی‌کند و وزارت ورزش هم توان گرفتن حق ورزش را ندارد.

اما دولت در لایحه بودجه سال 1399 لایحه‌ای ارائه داده که می‌تواند به این مشکل چندساله پایان دهد. در بند «ل» لایحه بودجه سال 99 آمده است: «به استناد بند پ ماده 92 قانون برنامه پنج‌ساله ششم توسعه، وزارت ورزش و جوانان و سازمان صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران مکلف‌اند درآمدهای تبلیغاتی ناشی از پخش مسابقات ورزشی را به‌ ردیف درآمدی شماره 140184 نزد خزانه‌داری کل کشور واریز نمایند. وجوه واریزی به نسبت مساوی از محل ردیف 49-530000 مندرج در جدول شماره 9 این قانون در اختیار وزارت ورزش و جوانان (برای کمک به فدراسیون‌های مربوطه) و سازمان صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران قرار می‌گیرد.»

شاید با تصویب این لایحه در مجلس شورای اسلامی کمی از مشکلات مالی ورزش ایران حل شود، اما روزبه وثوق‌احمدی کارشناس مسائل حقوقی ورزش این لایحه را چاره کار ورزش ایران نمی‌داند. او معتقد است دولت باید استقلال ورزش را به رسمیت بشناسد و اجازه بدهد ورزش خودش کسب درآمد کند.

روزبه وثوق‌احمدی، کارشناس مسائل حقوقی فوتبال، در گفت‌وگو با اعتمادآنلاین درباره حق پخش تلویزیونی در بودجه سال 1399 کشور گفت: ورزش در همه کشورهای جهان یک مساله خصوصی است که به صورت یک NGO فعالیت می‌کند؛ برای مثال فیفا، به عنوان مسئول اصلی فوتبال در جهان، شرکتی است که در کشور سوئیس به ثبت رسیده و با مقررات همان کشور هم فعالیت می‌کند. دولت سوئیس نیز هیچ دخالتی در مسائل این نهاد فوتبالی ندارد. به همین خاطر محصولی که فیفا تولید می‌کند بر عهده خودش است.

او ادامه داد: موضوعی که در ایران مطرح است این است که متولی ورزش در ایران کیست؟ ورزش متعلق به دولت است یا فدراسیون‌ها مالک ورزش هستند؟ فکر می‌کنم ورزش متعلق به فدراسیون‌هاست. اما از نظر قانون و مقررات ایران، متولی اصلی ورزش در کشور وزارت ورزش و جوانان است. همین اتفاق باعث بروز یک تناقض شده است. اگر فدراسیون فوتبال زیرمجموعه فدراسیون جهانی فوتبال، فیفاست، پس باید طبق قانون فیفا از حق کپی‌رایت فوتبال استفاده کند. اما در ایران دولت مالک ورزش است و پول حق پخش را بین فدراسیون‌ها تقسیم می‌کند.

این کارشناس حقوق ورزش همچنین گفت: برای روشن شدن موضوع باید به عملکرد دیگر کشورها در این زمینه نگاه کنیم. دولت‌ها در هیچ‌کدام از کشورها پول حق پخش را دریافت نمی‌کنند که بخواهند آن را بین فدراسیون‌ها تقسیم کنند. در کدام لیگ معتبر دنیا چنین اتفاقی رخ می‌دهد؟

این عضو پیشین فدراسیون فوتبال ایران در جواب این سوال که «در شرایطی که صداوسیما زیر بار پرداخت حق پخش نمی‌رود آیا این بهترین راه‌حل برای برطرف شدن این مشکل نبود» نیز گفت: فکر می‌کنم اتفاق خوبی بود. اما سوالی که من دارم این است که آیا راه دیگری برای حل این مشکل وجود نداشت؟ دولت می‌توانست مستقل بودن فدراسیون‌ها را در قالب یک طرح به مجلس ارائه کند تا بحث حق بخش هم به رسمیت شناخته شود. بدین ترتیب صداوسیما هم مکلف به پرداخت حق پخش به فدراسیون فوتبال می‌شد. این مسیری که دولت در پیش گرفته اشتباه است. شاید بتوانیم با این طرح پول کمی وارد فوتبال ایران کنیم، اما در اصل از پول بزرگ‌تری که می‌توانست وارد شود گذشته‌ایم.

وثوق‌احمدی با اشاره به واگذاری بحث اداره ورزش به فدراسیون‌ها گفت: تا زمانی که دولت قیمومیت ورزش را بر عهده دارد مشکل حل نخواهد شد. دولت باید بکوشد در کنار فدراسیون‌ها قرار بگیرد، آنها را به رسمیت بشناسد و در گرفتن حق‌شان به آنها کمک کند. دولت نمی‌تواند از جیب خودش حق ورزش را پرداخت کند چراکه نمی‌تواند به‌ درستی حق ورزش را بپردازد. چه کسی باید قیمت حق پخش فوتبال ایران را تعیین کند؟ بی‌شک فدراسیون فوتبال. چه کسی تصمیم می‌گیرد که چگونه پول حاصل از حق پخش بین باشگاه‌های فوتبال تقسیم شود؟ این هم بر عهده فدراسیون فوتبال است. اگر وزارت ورزش بخواهد پول حق پخش را بین فدراسیون‌ها تقسیم کند، با مشکل مواجه می‌شود و آن مشکل هم این است که چرا وزارت ورزش و جوانان باید این پول را بین فدراسیون‌ها تقسیم کند؟

او با اشاره به انحصار صداوسیما در پخش بازی‌های لیگ گفت: تلویزیون خصوصی در کشور وجود ندارد و صداوسیما به صورت انحصاری پخش بازی‌های لیگ را بر عهده دارد و این تفاوت ایران با دیگر کشورهاست؛ برای مثال اتحادیه فوتبال انگلیس با یک شبکه خصوصی قرارداد می‌بندد و این پول را به صورت مشخص و برنامه‌ریزی‌شده بین باشگاه‌ها تقسیم می‌کند. دولت اینجا می‌تواند به فدراسیون کمک کند. دولت می‌تواند در قیمت‌گذاری حق پخش نظارت کند تا حقی هیچ‌ کس ضایع نشود. از طرفی هم می‌تواند در بحث ایجاد زیرساخت‌ها به فدراسیون‌ها کمک کند.