عزیز اصلی؛ جنجالی‌ترین دروازه‌بان تاریخ فوتبال ایران/ ناصر حجازی؛ مردی که کنار مردم ماند/ عابدزاده؛ عقاب همیشگی آسیا/ مهدی رحمتی؛ یک اشتباه کوچولو/ بیرانوند؛ دستان امن آسیا

اعتمادآنلاین| چهاردهم آوریل روز جهانی دروازه‌بان بود. روز بازیکنانی که می‌توانند با گرفتن یک توپ، شادی را برای هواداران یک تیم به ارمغان بیاورند. فوتبال ایران هم دروازه‌بان اسطوره‌ای کم نداشته است، از عزیز اصلی بگیر تا علیرضا بیرانوند. این بازیکنان هر کدام از آنها در زمان حضورشان در زمین فوتبال لحظات نابی را به هواداران ایرانی فوتبال هدیه داده‌اند. در این گزارش نگاهی می‌اندازیم به برخی از دروازه‌بانان اسطوره‌ای فوتبال ایران ( بیشتر بخوانیم ).

داستان عزیز اصلی با پیراهن بنفش

داستان دروازه‌بان‌های اسطوره‌ای ایران با عزیز اصلی آغاز می‌شود. پیراهن بنفش فوتبال ایران شاید اولین دروازه‌بانی باشد که در تاریخ فوتبال ایران نامی جاودانه خواهد داشت. او فوتبالش را از تیم دارایی تهران آغاز کرد و بعد از درخشش در این تیم راهی شاهین شد. عزیز بعد از منحل شدن شاهین، به همراه دیگر بازیکنان این تیم به پرسپولیس رفت و فوتبالش را هم در پرسپولیس به پایان رساند.

داستان پرش‌های بلند عزیز درون دروازه تیم ملی و پرسپولیس آن‌قدر روی سکوها بازگو شد که در آخر به او لقب عزیز فنر دادند. او به همراه تیم ملی فوتبال ایران راهی المپیک 1964 شد و قهرمانی در جام ملت‌های آسیا را هم تجربه کرد. او به غیر از دروازه‌بانی، بازیگری در سینما را هم تجربه کرد و از سال 1345 تا سال 1350 در هشت فیلم به ایفای نقش پرداخت.

عزیز یکی از چهره‌های ماندگار دربی تهران است. پرسپولیس در فصل 1348-1349، به دلیل جدایی بازیکنانش، تیمی معمولی بود. از بین آن همه ستاره نامدار فوتبال ایران، تنها عزیز اصلی در پرسپولیس ماند و با تعدادی بازیکنان جوان برابر تاج قرار گرفت. تاج همان ابتدای بازی با گل مرحوم غلامحسین مظلومی از پرسپولیس پیش افتاد تا اینکه در نیمه دوم محمود خوردبین دروازه آبی‌های پایتخت را باز کرد. شادی به اردوی سرخ‌ها آمده بود، اما داور اجازه نداد این شادی تداوم یابد و گل پرسپولیس را به دلیل خطای خوردبین روی بازیکن تاج مردود اعلام کرد. همین اتفاق کافی بود تا نام عزیز اصلی به عنوان اولین یاغی دربی در تاریخ فوتبال ایران جاودانه شود. او با چهره‌ای عصبانی به داور نزدیک شد و سیلی محکمی به او زد و زمین بازی را ترک کرد. بازیکنان پرسپولیس بعد از این اتفاق حاضر به ادامه بازی نشدند و کمیته انضباطی هم تاج را با نتیجه سه بر صفر پیروز میدان اعلام کرد.

پیراهن بنفش فوتبال ایران، سوم اردیبهشت‌ماه 1394، در دوسلدورف آلمان و در 79 سالگی، چشم از جهان فرو بست. روحش شاد و یادش گرامی.

ناصر حجازی، دومین دروازه‌بان برتر قرن آسیا

تاریخ فوتبال ایران به داشتن چنین دروازه‌بانی افتخار می‌کند. ناصر حجازی بی‌شک برترین دروازه‌بان تاریخ فوتبال ایران است. فدراسیون بین‌المللی تاریخ و آمار فوتبال او را دومین دروازه‌بان برتر قرن بیستم قاره آسیا، پس از محمد الدعایه عربستانی، معرفی کرده‌ است. روزنامه نیونیشن سنگاپور حجازی را به عنوان یکی از 10 دروازه‌بان برتر جهان معرفی کرده و سایت معتبر ESPN FC او را در زمره 10 بازیکن برتر قاره آسیا در تمامی ادوار مسابقات جام جهانی قرار داده است. حجازی به همراه تیم ملی فوتبال ایران 2 بار قهرمان جام ملت‌های آسیا شده و با تیم تاج هم قهرمانی در آسیا و لیگ ایران را کسب کرده است. او به همراه تیم ملی فوتبال ایران در جام جهانی و المپیک نیز حضور داشته است. تمام این افتخارات را مردی به دست آورده که همیشه در کنار مردم ایران ایستاد و هرگز به آنها پشت نکرد.

حجازی اولین دروازه‌بان ایرانی بود که توجه تیم‌های اروپایی را به خود جلب کرد. او بعد از درخشش در جام جهانی 1978، در تمرینات منچستریونایتد شرکت کرد؛ اما به دلیل صادر نشدن کارت ITC از طرف فدراسیون فوتبال ایران نتوانست برای این تیم به میدان برود.

اما چرا کسی که علاقه شدیدی به رشته بسکتبال داشت سر از فوتبال درآورد؟ حجازی درباره اولین حضورش در زمین فوتبال چنین می‌گوید: «من فوتبال را فقط به صورت تفریحی دنبال می‌کردم و رشته اصلی‌ام بسکتبال بود و حتی برای تیم جوانان بسکتبال ایران هم انتخاب شدم. ماجرا از اینجا شروع شد که روزی با دوستان به تماشای بازی آموزشگاهی که تیم مدرسه ما هم در آن شرکت داشت رفتیم. در همان روز دروازه‌بان تیم مدرسه ما آسیب دید. مربی تیم مرا صدا زد و گفت، ناصر بیا درون دروازه بایست. من هم گفتم، آقا اصلاً نمی‌توانم، من فقط گاهی فوتبال بازی می‌کنم. آن هم هافبک تیم نه دروازه‌بانی!! مربی دست‌بردار نبود و می‌گفت، تو قد بلندی داری و بسکتبالیست هم بوده‌ای حتماً می‌توانی چند توپ هوایی را بگیری. خلاصه با اصرار مربی و با ترس و لرز و دلهره رفتم درون دروازه. آن روز برای من یک روز به یاد ماندنی و خاطره‌انگیز است. خودم هم باورم نمی‌شد که چرا با وجود اینکه برای اولین بار درون دروازه ایستاده بودم این‌قدر خوب توپ می‌گرفتم. بازی که تمام شد همه تماشاگرانی که برای دیدن مسابقه آمده بودن تشویقم کردند.»

ناصر حجازی، در روز دوم خرداد 1390، به دلیل ابتلا به سرطان ریه، درگذشت. روحش شاد و یادش گرامی.

احمدرضا عابدزاده، عقاب آسیا

عابدزاده بی‌شک بهترین دورازه‌بان فوتبال ایران بعد از انقلاب اسلامی است. او مرد اول فوتبال ایران در بازی تاریخی برابر استرالیا بود. عابدزاده سابقه بازی در پرسپولیس و استقلال را دارد و به همراه آبی‌های پایتخت قهرمان آسیا هم شده است. او بعد از جدایی از استقلال راهی سپاهان شد و در سال 1373 به پرسپولیس پیوست و تا آخر عمر فوتبالی خود در همین تیم باقی ماند.

احمدرضا در بازی‌های آسیایی 1990 پکن به دروازه‌بان محبوب ایرانیان تبدیل شد. او با وجود آسیب‌دیدگی از ناحیه انگشتان دست، با مهار 2 پنالتی برابر کره‌شمالی، در فینال این مسابقات باعث قهرمانی ایران شد. او در طول این رقابت‌ها تنها 2 گل دریافت کرد و عنوان بهترین دروازه‌بان این تورنمنت را هم از آن خود کرد.

عابدزاده در فصل 1374-1375، با ثبت رکورد 18 کلین‌شیت در لیگ آزادگان، رکوردی تاریخی از خود به جا گذاشت. او به همراه پرسپولیس چهار بار قهرمان لیگ آزادگان شد و یک بار هم قهرمانی در جام حذفی را تجربه کرد.

مهدی رحمتی، دروازه‌بانی که قدر خودش را ندانست

وقتی برای اولین بار در لیگ برتر فوتبال ایران درون دروازه فجر شهید سپاسی شیراز قرار گرفت، همه کارشناسان فوتبال می‌دانستند که فوتبال ایران صاحب دروازه‌بانی شده که می‌تواند تا چند سال دروازه تیم ملی را بیمه کند.

مهدی رحمتی دروازه‌بانی است که نامش در تاریخ فوتبال ایران ماندگار خواهد شد، هرچند هرگز بازی در جام جهانی را تجربه نکرده است.

رحمتی که سابقه بازی در سپاهان، استقلال و شهرخودرو را در کارنامه دارد، به همراه استقلال و سپاهان قهرمانی در لیگ برتر را تجربه کرده است. رحمتی به قدری درون دروازه مطمئن ظاهر می‌شد که هیچ‌کسی نمی‌توانست تیم ملی را بدون او تصور کند؛ اما یک اشتباه باعث شد دیگر به تیم ملی دعوت نشود. او در بهمن‌ماه 1391 در اقدامی عجیب از تیم ملی فوتبال ایران خداحافظی کرد و علت این اتفاق را نیاز به استراحت و آرامش عنوان کرد. کارلوس کی‌روش درباره این تصمیم مهدی رحمتی گفته است: «دلیل این تصمیم‌گیری رحمتی را نمی‌دانم و اینکه آیا به مسائل شخصی مربوط است یا خانوادگی، ولی اگر واقعیت داشته باشد، ما باید به چنین تصمیمی احترام بگذاریم.» رحمتی اما یک سال بعد در نامه‌ای اعلام کرد آماده است تا به تیم ملی خدمت کند، اما کی‌روش دیگر علاقه‌ای به این دروازه‌بان نداشت. رحمتی سال 1393 در یک برنامه تلویزیونی اعتراف کرد خداحافظی‌اش از تیم ملی اشتباه بوده است.

علیرضا بیرانوند، پسر لُر فوتبال ایران

ماجرای فوتبالیست شدن علیرضا بیرانوند یکی داستان است پُر آبِ چشم. هر چقدر که بیرانوند دوست داشت فوتبال بازی کند، پدرش مخالف این کار بود. او در این باره به گاردین گفته: «پدرم می‌خواست کار کنم. حتی یک بار دستکش‌هایم را پاره کرد و بنابراین گاهی مجبور بودم با دست خالی دروازه‌بانی کنم.»

حضور در لرستان و بازی در تیم‌های محلی نمی‌توانست آینده‌ای روشن برای علیرضا رقم بزند. پس به این ترتیب، علیرضای فوتبال ایران ساکش را برمی‌دارد و راهی تهران می‌شود. او شب‌ها در خیابان می‌خوابید و روزها به دنبال رسیدن به آرزویش به تمرین تیم‌ها می‌رفت. بعد از مدتی بخت یار او می‌شود و خودش را در تمرین تیم وحدت تهران می‌بیند. بیرانوند برای امرار معاش مجبور می‌شود در کارواش کار کند و در همان محل کار است که با یکی از مربیان نفت تهران آشنا می‌شود؛ این آشنایی و دیدار مسیر زندگی او را تغییر می‌دهد.

او در نفت تهران عملکرد درخشانی از خود به نمایش گذاشت و بعد از چند فصل بازی در این تیم راهی پرسپولیس شد. بیرانوند با پرسپولیس سه قهرمانی در لیگ برتر، سه قهرمانی در سوپرجام فوتبال ایران، یک قهرمانی جام حذفی و یک نایب‌قهرمانی آسیا کسب کرد. اما اوج درخشش علیرضا، جام‌جهانی روسیه بود؛جایی که او با گرفتن پنالتی رونالدو خودش را به صدر اخبار جهان رساند. بیرانوند در آسیا هم موفق ظاهر شد. او در بازی مقابل السد قطر در نیمه‌نهایی لیگ قهرمانان آسیا در سال 2018، ضربه سر ژاوی را مهار کرد تا پرسپولیس با دستان امن او راهی فینال لیگ قهرمانان آسیا شود.

او تاکنون چهار بار به عنوان بهترین دروازه‌بان فوتبال ایران انتخاب شده و یک بار هم عنوان مرد سال فوتبال ایران را از آن خود کرده است. بیرانوند در تازه‌ترین نظرسنجی AFC، بهترین بازیکن آسیایی تاریخ رقابت‌های جام جهانی لقب گرفت ( بیشتر بخوانیم ).