اندر مصائب شطرنج کرونایی/ از قطعی برق و اینترنت تا لغزش ماوس!

اعتمادآنلاین| رقابت‌های شطرنج در سراسر جهان مدت زیادی است که به شکل آنلاین برگزار می‌شود. با اینکه رشته‌های رزمی، توپی و میدانی امکان برگزاری رقابت‌ها را در ابتدای شیوع کرونا نداشتند و بسیاری از مسابقات این رشته‌ها به حالت تعلیق درآمد، اما شطرنج جزو معدود رشته‌هایی بود که حتی پیش از پاندمی کرونا به صورت مجازی و آنلاین برگزار می‌شد و شیوع این بیماری هم باعث جدی‌تر شدن رقابت‌های آنلاین شد.

مسابقات قهرمانی انفرادی آسیا با حضور 86 بازیکن از 15 کشور آسیایی از روز 31 اردیبهشت آغاز و به مدت 9 روز برگزار خواهد شد. بازی هر دور می‌تواند تا 6 ساعت به طول انجامد و این مسابقات به صورت هیبریدی برگزار می‌شود. شطرنج‌بازان ایران اما در این مسابقات به خاطر قطعی برق دچار مشکل شدند و بازی برده را واگذار کردند. همین امر سبب اعتراض آنها و درخواست برای عدم قطعی برق فدراسیون شد، اما به نظر می‌رسد امروز (یکشنبه 2 خرداد) هم این اتفاق تکرار شده است و باید دید مسئولان چه تدبیری برای این موضوع می‌اندیشند.

برگزاری رقابت‌های مجازی در سراسر دنیا هرچند چراغ این رشته ورزشی را روشن نگه داشت، اما مشکلات فراوانی هم به دنبال داشت که سبب شد اهالی پیکار اندیشه برای خروج از سایه کرونا همانند سایر ورزشکاران لحظه‌شماری کنند. در ادامه برخی از این مشکلات را بررسی می‌کنیم.

بازی دست‌گرمی و درجا زدن

بازی‌های آنلاین از نظر فدراسیون جهانی شطرنج اعتبار ندارد و نتایج آن تاثیری بر پیشرفت یا افت ورزشکاران نمی‌گذارد. از نظر فیده تنها رقابت‌های Rated بر وضعیت بازیکنان تاثیرگذار هستند و باعث تغییر ریتینگ می‌شوند. ریتد بودن یک تورنمنت به عوامل متعددی مانند برگزارکننده معتبر استاندارد، وجود تیم داوری تاییدشده، ثبت و ارسال نتایج به فیده و... وابسته است.

رقابت‌های آنلاین به دلیل نبود امکان کنترل بازیکنان از سوی تیم داوری، ریتد محسوب نمی‌شود و نتایج آن نقشی در بهبود رده‌بندی بازیکنان ندارد. البته طولانی شدن زمان تعطیلی رقابت‌های شطرنج حضوری که به آن OTB می‌گویند (Over The Board) فیده را به این فکر انداخته که سازوکاری طراحی کند تا مسابقات مجازی هم تحت شرایطی خاص ریتد به شمار آید.

قطعی یا سرعت کم اینترنت

رقابت‌های آنلاین شطرنج طبیعتاً به کمک اینترنت انجام می‌پذیرد، اما در بسیاری بازی‌ها و خصوصاً در کشورهایی که وضعیت اینترنت مناسبی ندارند، از جمله ایران، نتایج بسیاری از مسابقات را پهنای باند رقم می‌زند نه قدرت تاکتیک و بازی پوزیسیونی!

گل سرسبد این اتفاق المپیاد جهانی شطرنج بود که آنلاین برگزار شد. تیم ارمنستان به دلیل قطعی اینترنت بازی را واگذار کرد، اما اعتراض ارمنی‌ها به جایی نرسید و آنها حذف شدند. این اتفاق برای هند نیز رخ داد، اما هندی‌ها سنبه پرزورتری داشتند و فیده در نهایت مجبور شد هر 2 تیم روسیه و هند را مشترکاً قهرمان اعلام کند که این اتفاق در تاریخ ادوار المپیاد جهانی شطرنج بی‌سابقه بود!

قطعی برق

مشکل بعدی قطعی برق است که هر از گاهی شطرنج‌بازان را دچار مشکل می‌کند. البته رقابت‌های آنلاین از طریق گوشی هوشمند نیز امکان‌پذیر است، اما فیده در مسابقه معتبر بازیکنان را ملزم به استفاده از لپ‌تاپ یا رایانه کرده تا بتواند از طریق وب‌کم بر عملکرد بازیکنان نظارت کند. قطعی برق چه باعث خاموشی سیستم شود، چه باعث خاموشی مودم و در نتیجه قطعی اینترنت، یک نتیجه بیشتر ندارد: باختن مسابقه و خط‌خطی شدن اعصاب بازیکن! اتفاقی که در مسابقات قهرمانی آسیا افتاد و بازیکنانی نظیر پرهام مقصودلو و آرین غلامی شکست خوردند.

لغزش ماوس

از آنجا که رقابت‌های آنلاین با لپ‌تاپ یا رایانه رومیزی انجام می‌شود، بازیکنان برای انجام حرکت از ماوس استفاده می‌کنند. برای انجام حرکت بازیکن روی مهره کلیک کرده و کلیک را نگه می‌دارد و مهره را به خانه مقصد می‌برد و کلیک را رها می‌کند.

اگر بر اثر لغزش ماوس مهره در خانه دیگری قرار گیرد، فاجعه به بار می‌آید یا اینکه کلیک ماوس پیش از رسیدن به مقصد رها شود! این اتفاق در بالاترین سطح شطرنج هم رخ می‌دهد از جمله چند ماه پیش که پیتر سویدلر، سوپراستاد بزرگ روسیه، در برابر مگنوس کارلسن، قهرمان جهان، مرتکب این اشتباه شد. سویدلر قصد داشت با رخ فیل کارلسن را بزند، اما ماوس او لغزید و یک خانه عقب‌تر رها شد تا بازی در همان حرکت به پایان برسد.