برنده و بازنده لغو دیدار دوستانه ایران و کانادا چه کسانی هستند؟

قرار بود تیم ملی فوتبال ایران چند روز دیگر در ونکوور مقابل تیم ملی کانادا قرار بگیرد. این بازی در صورت برگزاری تبدیل به اولین بازی دوستانه ملی‌پوشان کشورمان در چارچوب آماده‌سازی جهت حضور در جام جهانی قطر می‌شد. گفته شد تمام بلیت‌های بازی خیلی زود به فروش رفت. روز پنجشنبه صبح دراگان اسکوچیچ سرمربی تیم ملی اسامی نفرات دعوت‌شده به اردوی خرداد را اعلام کرد. رسانه‌ها و علاقه‌مندان به تیم ملی درگیر بحث پیرامون نفرات دعوت ‌شده بودند که حوالی غروب اتحادیه فوتبال کانادا در توییتی اعلام کرد بازی دوستانه لغو شده است.

به گزارش اعتماد، در نخستین اطلاعیه فدراسیون فوتبال کانادا چنین آمد: «فدراسیون کانادا دیدار با تیم ملی ایران را که قرار بود روز ۵ ژوئن برگزار شود و بخشی از برنامه تدارکاتی تیم ملی کانادا برای شرکت در جام جهانی ۲۰۲۲ محسوب می‌شد، لغو کرده است. جزییات بیشتر برای خریداران بلیت‌های این مسابقه ارایه می‌شود.»

ارتباط فوتبال و هواپیمای اوکراینی

 

لغو بازی ایران و کانادا از چند روز قبل محتمل شده بود. فشارهای سیاسی در این کشور روی دولت، فدراسیون فوتبال کانادا و اتحادیه فوتبال این کشور بالا گرفته بود. اولین جرقه‌های مخالفت با برگزاری این مسابقه از سوی برخی خانواده‌های جانباختگان هواپیمای اوکراینی صورت گرفت. سی‌بی‌اس‌نیوز کانادا نوشت سخنگوی خانواده‌های داغ‌دیده به دولت کانادا اعلام کرده تصمیم شما برای میزبانی از تیم ملی فوتبال ایران «بی‌احترامی به خانواده‌های کسانی است که در پرواز PS752 جان باختند» .سی‌بی‌اس‌نیوز نخستین رسانه‌ای بود که یک روز قبل از لغو بازی به نقل از یک مقام مطلع در فدراسیون فوتبال ایران فاش کرد کانادا بابت سفر تیم ملی ایران به ونکوور قرار است ۴۰۰ هزار دلار به فدراسیون فوتبال ایران بپردازد. این رسانه به صحبت‌های حمید استیلی نیز استناد کرده بود. استیلی چند روز پیش در مورد سود مالی ایران در برگزاری این دیدار دوستانه گفته بود: «برای اولین‌بار در بیش از دو دهه گذشته فدراسیون فوتبال ایران از یک بازی دوستانه سود مالی می‌برد.»

در چند روز گذشته بسیاری از مقامات سیاسی محافظه‌کار در کانادا با برگزاری این بازی مخالفت کردند. رالف گودیل کمیسر عالی کانادا در بریتانیا و مشاور ویژه سابق کانادا در ماجرای هواپیمای اوکراینی روز چهارشنبه در توییتی نوشت «رفتار اتحادیه فوتبال کانادا منفور‌کننده است و صلاحیت ارزش‌های سازمان را زیر سوال می‌برد.» 

کندی استوارت شهردار ونکوور نیز این بازی را محکوم کرده بود. نخست‌وزیر جاستین ترودو اوایل هفته پیش گفت برگزاری این بازی ایده بدی است. او تاکید کرد دولت خود را از این مسابقه و بودجه آن دور می‌کند. مت جنروکس و ریچارد مارتل نمایندگان محافظه‌کار تصمیم اتحادیه برای دعوت و پرداخت پول به ایران را «غیر قابل قبول» خواندند. نمایندگان مجلس کانادا در بیانیه‌ای نوشتند: «میزبانی از تیم ملی فوتبال ایران در حالی که قربانیان پرواز PS752 همچنان در رنج هستند و درخواست دریافت غرامت را دارند تنها به مشروعیت بخشیدن به نظام ایران کمک می‌کند.»

در تلویزیون کانادا و رسانه‌های این کشور هم بسیاری از کارشناسان اعلام کردند سیاست و ورزش در ایران به هم گره خورده است و نهادهای نظامی و امنیتی مستقیم یا غیرمستقیم بسیاری از سازمان‌های ورزشی از جمله باشگاه‌های فوتبال را کنترل می‌کنند. 

در مقابل این فشارها اتحادیه فوتبال کانادا و فدراسیون فوتبال این کشور تاکید می‌کردند که ما نهادی مستقل و جدا از سیاست هستیم. آنها اعلام کردند اگر قرار باشد پولی به طرف ایرانی پرداخت شود از درآمدهای خودشان است نه از پولی که دولت سالانه به فدراسیون کمک می‌کند. در کانادا دولت سالی ۳ میلیون دلار به فدراسیون فوتبال کمک مالی می‌کند. 

امان  از  جغرافیای  سیاسی

 

اتحادیه و فدراسیون فوتبال کانادا با وجود تاکید روی استقلال در تصمیم‌گیری‌های ورزشی در نهایت نتوانست مقابل فشارها دوام بیاورد و در بیانیه‌ای اعلام کرد این بازی لغو شده. در بیانیه اتحادیه فوتبال کانادا آمده است: «اتحادیه فوتبال کانادا نهایت تلاش خود را با نیت حصول اطمینان از افزوده شدن بر میزان تجربه تیم ملی مردان کشور از بازی مقابل تیم‌های شرکت‌کننده در جام جهانی ۲۰۲۲ قطر انجام می‌دهد. در یک هفته اخیر شرایط ژئوپولیتیک (جغرافیای سیاسی) غیرقابل دفاع مربوط به میزبانی از تیم ملی ایران به طرز چشمگیری تفرقه‌انداز شده بود و در واکنش به آن، این بازی لغو شد. اگرچه که ما عوامل خارجی را هم در انتخاب رقیبی مناسب در فرآیند تصمیم‌گیری اولیه خود لحاظ کرده بودیم، اما برای موارد بعدی سعی خواهیم کرد که بهتر عمل کنیم. اتحادیه فوتبال کانادا بازبینی جامعی در فرآیند میزبانی از بازی‌های ملی خواهد داشت تا اطمینان حاصل شود که در مسیر کمال‌گرایی در داخل و خارج از زمین مسابقه هیچ نکته‌ای از قلم نیفتاده است که این شامل مشورت با تمام سهامداران می‌شود. خودمان را نسبت به ایجاد محیطی سرشار از احترام برای تیم‌ها، بازیکنان و هواداران متعهد می‌دانیم. از این رو تلاش خود را برای یافتن رقیب جایگزین انجام خواهیم داد. به تمامی افرادی که بلیت این بازی را خریداری کرده بودند درباره لغو آن اطلاع‌رسانی شده و وجه خرید بلیت به آنها مسترد خواهد شد». چند روز قبل از این اتفاق یکی از اعضای فدراسیون فوتبال کانادا در واکنش به اظهارنظر نخست‌وزیر این کشور در مورد برگزاری بازی ایران و کانادا گفته بود بهتر است افراد در کاری که به آنها مربوط نیست دخالت نکنند! 

تاثیر یک عکس در سرنوشت بازی 

 

در کنار فشارهای سیاسی دو دلیل عمده برای لغو بازی از سوی رسانه‌های کانادایی اعلام شد: خودداری بازیکنان کانادا از حضور در این بازی و کنار کشیدن یک اسپانسر مشترک. ریک وستهد خبرنگار کانادایی، پیش از اعلام رسمی لغو یک‌طرفه بازی دوستانه کانادا و ایران از سوی فدراسیون فوتبال کانادا، نوشت بازیکنان تیم ملی کانادا امتناع خود را از حضور در این دیدار دوستانه به فدراسیون فوتبال کشورشان اعلام کرده‌اند. یکی دیگر از خبرنگاران هم اعلام کرد اسپانسر مشترک هر دو کشور بعد از افزایش فشارها از همکاری انصراف داده است. 

جدا از این دو مورد، یک عکس نیز در سرنوشت بازی اثرگذار شد؛ عکس حمید استیلی در کنار یکی از افرادی که وزارت خزانه‌داری آمریکا آنها را تحریم کرده است. روز ۱۲ شهریور ماه خبرگزاری ایسنا نوشت: «وزارت خزانه‌داری آمریکا از اعمال تحریم علیه ۴ ایرانی به اتهام «تلاش برای ربودن یک خبرنگار واقع در نیویورک» خبر داد. به نقل از پایگاه خبری دو دیسکورس، وزارت خزانه‌داری آمریکا با صدور بیانیه‌ای، از اعمال تحریم علیه ۴ عامل اطلاعاتی ایران به دلیل آنچه دست داشتن در طرح ناکام «ربایش خبرنگار و فعال حقوق بشری آمریکایی» عنوان کرده، در لیست تحریم‌های خود قرار داد. طبق بیانیه وزارت خزانه‌داری آمریکا، علیرضا فراهانی، محمود خاضعین، امید نوری و کیا صادقی، هدف تحریم‌های واشنگتن قرار گرفتند.» رسانه‌های کانادا عکس حمید استیلی مدیر تیم ملی فوتبال در کنار محمود خاضعین را منتشر کرده و خواستار لغو بازی ایران و کانادا شدند.

غرامت ۱۰ میلیون  دلاری

 

اولین واکنش به لغو برگزاری بازی از سوی سردار آزمون صورت گرفت. مهاجم تیم ملی فوتبال ایران در استوری اینستاگرامش نوشت: «عجیب بازیچه فدراسیون کانادا شدیم. متاسفم که اعلام کردن این بازی لغو شده. امیدوارم بازی‌های آینده این اتفاقات نیفته و ورزش رو قاطی سیاست نکنن. این حق ورزشکاران عزیز کشور نیست که نتونن بازی‌های بزرگ رو انجام بدن یا به فکر بازی کردن واسه کشور دیگه‌ای باشن. امیدوارم یخورده دلتون به حال نوجوانان و جوانان کشورم بسوزه. این حق جوانان کشورم نیست. زنده باد ایران و ایرانی.»

 وزیر ورزش کانادا پاسکال اونگ در بیانیه‌ای نوشت: «کانادا فوتبال را به خاطر اتخاذ این تصمیم تحسین می‌کند و مشتاقانه منتظر تشویق تیم کانادا در جام جهانی ۲۰۲۲ قطر است.» ملیسا لانتسمن یکی از نمایندگان مجلس کانادا نوشت: «تصمیمی دیرهنگام اما مورد استقبال در مسیر عدالت.» 

سفیر اوکراین در کانادا نیز از اتحادیه فوتبال کانادا خواست این کشور به جای ایران با اوکراین یک بازی دوستانه برگزار کند. یولیا کووالیو در توییتر نوشت: «۴۰۰ هزار دلار می‌تواند برای نیازهای بشردوستانه اوکراینی‌های آسیب‌دیده از جنگ روسیه هزینه شود. من حدس می‌زنم این یک رابطه برد- برد باشد.»

 پیش از این و در زمانی که احتمال لغو بازی ایران و کانادا شدت گرفته بود سعید خطیب‌زاده، سخنگوی وزارت خارجه ایران، گفت «ورزشی‌ترین امور هم بازیچه جهت‌گیری‌های حزبی و جبهه‌بندی‌های سیاسی» در کانادا شده است. 

ساعاتی بعد از اعلام خبر لغو بازی فدراسیون فوتبال ایران بیانیه‌ای صادر کرد. در این بیانیه کوتاه آمده است: «دیدار دوستانه تیم‌های ملی دو کشور ایران و کانادا به دلایل نامعلوم از جانب کشور میزبان لغو شده و در موعد مقرر برگزار نخواهد شد. فدراسیون فوتبال کانادا که بر اساس قرارداد دوجانبه متعهد به برگزاری و میزبانی از این مسابقه بود به‌رغم انجام کلیه اقدامات و مقدمات سفر همچنین تعهدات مورد اشاره از جانب فدراسیون فوتبال ایران با ارسال نامه‌ای از لغو بازی خبر داده با این وجود جزییات و علت عدم انجام تعهدات خود در این خصوص را اعلام نکرده است.» روز بعد مدیر رسانه‌ای تیم ملی از طرح شکایت توسط فدراسیون فوتبال ایران علیه فدراسیون فوتبال کانادا خبر داد. 

سینا کلهر معاون فرهنگی و ورزش همگانی وزارت ورزش در توییتی عجیب اعلام کرد کانادا باید مبلغ ده میلیون دلار به فدراسیون فوتبال ایران غرامت پرداخت کند! این مقام نوشت: «لغو یکجانبه بازی ایران و کانادا از سوی فدراسیون فوتبال کانادا یک بار دیگر نشان داد که شعار سیاسی نبودن ورزش پوششی است برای منافع کشورهای غربی. فدراسیون فوتبال ایران طبق قرارداد درخواست غرامت ده میلیون دلاری لغو یک‌طرفه بازی را از طریق مجاری قانونی پیگیری خواهد کرد.»

در واکنش به این اظهارنظر مقامات فوتبال کانادا اعلام کردند ‌بندی محرمانه در قرارداد در رابطه با لغو بازی وجود دارد اما نمی‌توانند این بند را افشا کنند. رییس فدراسیون فوتبال کانادا ضمن بیان این موضوع تاکید کرد تا به این لحظه هیچ پولی به فدراسیون فوتبال ایران پرداخت نشده است. 

یک کارشناس حقوقی ورزشی در این رابطه گفت بعید است که بند ده میلیون دلاری در قرارداد بازی آمده باشد اما حتی اگر هیچ‌بندی در مورد پرداخت غرامت در قرارداد وجود نداشته باشد باز هم می‌توان از فدراسیون و اتحادیه فوتبال کانادا شکایت کرد و از آنها غرامت گرفت.

دراگان بالاخره اعتراض کرد

 

با از دست رفتن فیفادی خرداد تنها دو فرصت دیگر برای برگزاری بازی دوستانه برای ایران وجود دارد و با شرایط فعلی احتمال اینکه بازی قابل توجهی تدارک دیده شود بسیار اندک است. سه روز دیگر قرار است مجمع عمومی فدراسیون فوتبال برگزار شود و اعضا به ماندن یا بازگشت شهاب‌الدین عزیزی خادم و چند نفر از اعضای هیات‌رییسه رای بدهند. هر اتفاقی در مجمع دهم خرداد یک تنش دیگر در فوتبال ایران به وجود خواهد آورد و بخش دیگری از انرژی تیم ملی را هدر خواهد داد. تیم ملی در چنین شرایطی قرار است آبان‌ماه در جام جهانی به مصاف رقبای تا بن دندان مسلحی برود که بازی‌های تدارکاتی‌شان فیکس شده و اردوها‌ی‌شان به صورت منظم برگزار می‌شود. شاید بهتر باشد از همین امروز همه روی ایده پایین آوردن انتظارات مردم از تیم ملی کار کنند تا در صورت بروز یک نتیجه غیر قابل باور مردم دچار افسردگی نشوند! دراگان اسکوچیچ سرمربی تیم ملی بعد از مدت‌ها سکوت در مورد شرایط روز گذشته بالاخره اعتراض خود را نشان داد. مرد کروات در استوری اینستاگرامش نوشت: «به نظر می‌رسد که رتق و فتق امور مهم‌تری چون برگزاری مجمع فدراسیون فوتبال موجب شده آماده‌سازی تیم ملی و برآورده کردن نیازهای فنی و تدارکاتی این تیم اولویت اول مسوولان مربوطه نباشد. در وضعیت سورئال‌گونه فعلی وظیفه حرفه‌ای و اخلاقی کادر مربیان و بازیکنان این است که آنچه در توان دارند را با تمام وجود برای حفظ بزرگ‌ترین سرمایه تیم ملی که عشق و امید هواداران این تیم در سراسر دنیاست به کار گیرند. حق مسلم هر ایرانی است که در مورد تیم ملی و به ویژه آنچه از آغاز مسابقات انتخابی جام جهانی تا به امروز بر این امانت ارزنده گذشته و می‌گذرد بیشتر بدانند. در یک کنفرانس خبری در این مورد به تفصیل صحبت خواهم کرد.»

دو دلیل عمده برای لغو بازی از سوی رسانه‌های کانادایی اعلام شد: خودداری بازیکنان کانادا از حضور در این بازی و کنار کشیدن یک اسپانسر مشترک. ریک وستهد خبرنگار کانادایی، پیش از اعلام رسمی لغو یک طرفه بازی دوستانه کانادا و ایران از سوی فدراسیون فوتبال کانادا، نوشت بازیکنان تیم ملی کانادا امتناع خود را از حضور در این دیدار دوستانه به فدراسیون فوتبال کشورشان اعلام کرده‌اند. یکی دیگر از خبرنگاران هم اعلام کرد اسپانسر مشترک هر دو کشور بعد از افزایش فشارها از همکاری انصراف داده است.

دراگان اسکوچیچ سرمربی تیم ملی در واکنش به لغو بازی ایران و کانادا در استوری اینستاگرامش نوشت: «به نظر می‌رسد که رتق و فتق امور مهم‌تری چون برگزاری مجمع فدراسیون فوتبال موجب شده آماده‌سازی تیم ملی و برآورده کردن نیازهای فنی و تدراکاتی این تیم اولویت اول مسوولین مربوطه نباشد. در وضعیت سورئال گونه فعلی وظیفه حرفه‌ای و اخلاقی کادر مریبان و بازیکنان این است که آنچه در توان دارند را با تمام وجود برای حفظ بزرگ‌ترین سرمایه تیم ملی که عشق و امید هواداران این تیم در سراسر دنیاست به کار گیرند.