مساله استقلال و پرسپولیس نیست، مساله خطای هند است!

دوشنبه شب و در برنامه فوتبال برتر بینندگان شاهد یک چالش بزرگ در مورد مساله «خطای هند» بودند؛ چالشی که البته فراتر رفت و به تسویه‌حساب‌های شخصی حسین عسگری و خداداد افشاریان کشیده شد. 

به گزارش روزنامه اعتماد، حسین عسگری داور بازنشسته و رییس اسبق کمیته داوران فدراسیون فوتبال اعتقاد داشت برخورد توپ به دست گولسیانی در دربی قطعا پنالتی بوده و برای اثبات حرفش به کتاب قوانین 2022 فیفا و اظهارنظر برخی کارشناسان داوری خارجی استناد کرد. در سمت دیگر خداداد افشاریان می‌گفت برخی کارشناسان خارجی دیگر اعتقاد داشتند که آن صحنه نمی‌توانسته پنالتی باشد. جالب اینکه عسگری به آن کارشناس‌ها اعتقادی نداشت و افشاریان تاکید می‌کرد این افراد جزو بدنه فیفا هستند. 

فارغ از اینکه افشاریان اتهام عدم صداقت به عسگری وارد کرد و مدعی شد او کارشناسی است که صرفا با نظرات داوران مخالفت می‌کند تا سمتی به دست آورد و عسگری نیز افشاریان را متهم کرد که اگر داور در دربی پنالتی تشخیص می‌داد قطعا مورد حمایت کمیته داوران قرار می‌گرفت، به این معنا که کمیته داوران صرفا می‌خواهد از داورانش تحت هر شرایطی دفاع کند، باید پذیرفت که مساله خطای هند این روزها در تمام دنیا چالش‌برانگیز شده. آنقدر چالش‌برانگیز که واکنش‌های بینندگان و کاربران شبکه‌های اجتماعی نشان داد همان توضیحات حسین عسگری روی صحنه‌های مشابه هند دربی در فوتبال اروپا تناقض‌آمیز بوده. حتی در این بین یک نظر کارشناسی از حسین عسگری منتشر شد که این تناقض را آشکارتر کرد. در هفته نهم و در بازی ذوب‌آهن استقلال، توپ پس از برخورد با پای مدافع ذوب به دست کاملا باز او برخورد کرد که حسین عسگری در مورد آن صحنه گفت چون توپ پس از برخورد با پای بازیکن کمانه کرده و به دست خورده پنالتی نیست! 

همین حالا و در هر لیگی و در هر سطحی از فوتبال وقتی در محوطه جریمه توپی به دست مدافع برخورد می‌کند ممکن است بعضی داوران اعتقاد داشته باشند خطای پنالتی رخ داده و برخی دیگر چنین اعتقادی نداشته باشند. در حالی که فوتبال به‌شدت در حال پیشرفت است تفسیر قانون هند هنوز مشخص نشده است. این باعث شده خیلی از مربیان و بازیکنان در پایان مسابقاتی که در آن اعلام یا عدم اعلام خطای هند پنالتی نتیجه را تغییر داده به‌شدت شاکی شوند. 

اگر داور خطا گرفته باشد تیم بازنده نمونه‌های دیگری شبیه به مورد خودش رو می‌کند که داور خطا نگرفته و اگر داور خطا تشخیص ندهد طرف مقابل که شانش داشتن یک ضربه پنالتی را از دست داده چندین صحنه مشابه منتشر می‌کند که داور پنالتی گرفته است.

هواداران هم که همیشه آتش‌بیار معرکه هستند. آنها معمولا و به شکل ذاتی با هر سوتی که داور علیه تیم محبوب‌شان بزند مخالفت می‌کنند. در این بین قانون خطای هند بهترین فرصت برای آنهاست. هواداران هربار که یک ضربه پنالتی هند به ضرر تیم‌شان گرفته می‌شود این بحث را پیش می‌کشند که داور می‌توانست پنالتی نگیرد یا اگر همین اتفاق برای تیم مقابل رخ می‌داد پنالتی اعلام نمی‌شد. 

این وضعیت یک تئوری توطئه به وجود آورده است. تئوری توطئه‌ای که در لیگ‌هایی شبیه لیگ ایران که فوتبال دولتی قوی است و عدم شفافیت وجود دارد غلظتش بیشتر می‌شود.

بر اساس این تئوری اعلام خطای هند در ۹۰ درصد مواقع سلیقه‌ای و براساس گرایش‌های داور اتخاذ می‌شود. اگر بعد از بازی در صحنه‌های مربوط به کارشناسی، یک داور و تنها یک داور حتی معمولی هم نظر داور آن مسابقه را زیر سوال ببرد کار تمام است. 

در لیگ ایران که کمک‌داور ویدیویی وجود ندارد اوضاع سخت‌تر هم می‌شود اما در سایر لیگ‌ها که به تکنولوژی خوش‌آمد گفتند نیز شرایط پرفکت نیست. به این ترتیب می‌توان گفت سیستم کمک‌داور ویدیویی هم چندان نتوانسته به این وضعیت کمک کند. همانطورکه گفته شد مساله سر تفسیر قانون هند است و در این میان تفاوتی ندارد داور در حین بازی صحنه برخورد توپ به دست را ببیند یا در تصاویر آهسته. زمانی تفاوت ایجاد می‌شود که داور در حین بازی برخورد توپ با دست را ندیده باشد و بعد در تصاویر آهسته آن را ببیند که البته آنجا هم باز تفسیر شخصی او اثرگذار است.

رجوع به قوانین داوری فوتبال حاکی از آن است که فیفا خیلی سعی کرده در مورد قانون هند یک تعریف جامع و مانع و تفسیرناپذیر ارایه کند. درست مثل عبور توپ از خط دروازه که دیگر نظر شخصی در موردش امکان‌ناپذیر است. با این حال طبق آنچه در فوتبال روز دنیا در جریان است در انجام این عمل ناموفق بوده. همین که برخلاف تمام قوانین فوتبال که در طول سالیان سال شاید یک یا دو بار مورد بازبینی قرار گرفتند، قانون هند بارها و بارها تغییر کرده است.

حسین عسگری در برنامه دوشنبه شب می‌گفت در سال 2020 قانون هند به این شکل بود که اگر توپ پس از برخورد با بدن بازیکن کمانه کند و به دست او بخورد هند نیست اما در قانون جدید اگر دست حالت غیر طبیعی داشته باشد و بدن را بزرگ‌تر کرده باشد هند است. در عین حال در همان صحنه‌هایی که برای بررسی در برنامه نشان داده شد چند مورد از این قانون پیروی نکردند.

اعتراض مداوم تیم‌ها و قانع نشدن اکثریت هواداران نشان می‌دهد قانون هند باز هم جای تغییر دارد تا به سمت تفسیرناپذیری حرکت کند. اینکه فیفا و مقامات کمیته داوران این نهاد مدام تاکید کنند قانون هند مشخص است و وضوح دارد کفایت نمی‌کند. به هر حال فوتبالیست‌ها، مربیان و هواداران به عنوان کاربران فوتبال همچنان با این مساله مشکل دارند و باید نهادهای فوتبال فکری به حال این مساله بکنند.