یک هفته تا دادگاه جنجالی فوتبال ایران/ عزیزی خادم برمی گردد؟

تنها یک هفته تا برگزاری دادگاه سرنوشت‌ساز فوتبال ایران باقی مانده است. طبق اطلاعات رسیده به خبرنگار روزنامه اعتماد، روز دوشنبه هفته آینده 25 اردیبهشت جلسه دادگاه درباره رسیدگی به شکایت شهاب‌الدین عزیزی خادم از اعضای هیات رییسه فدراسیون فوتبال به خاطر عزل غیرقانونی و درخواست برای ابطال انتخابات شهریور 1401 برگزار خواهد شد. دادگاهی که نتیجه‌اش هر چه باشد تاثیر بزرگی روی آینده فوتبال ایران خواهد گذاشت. قوه قضاییه در اقدامی بی‌سابقه بعد از استماع شکایت عزیزی خادم به‌رغم تهدیدهای انجام گرفته از سوی مدیران فوتبال درباره احتمال دخالت فیفا، خود را صاحب حق قانونی لازم برای بررسی این شکایت تشخیص داده است.

به گزارش روزنامه اعتماد، این برای نخستین‌بار است که یک دادگاه خارج از فوتبال در مورد اتفاقات این حوزه تصمیم‌گیری می‌کند و به همین مناسبت می‌توان روز دوشنبه 25 اردیبهشت را یک روز تاریخی دانست. تا پیش از این تمام دعواهای فوتبالی در ارکان قضایی فدراسیون یا نهایتا مراجع بالاتر نظیر فیفا یا دادگاه حکمیت ورزش مورد حل و فصل قرار می‌گرفت. در گذشته چنین تصور می‌شد که هرگونه شکایت فوتبالی در دادگاهی خارج از فوتبال موجب تعلیق این رشته از سوی فیفا می‌شود! 

بهمن 1400 شهاب‌الدین عزیزی خادم بعد از اینکه تیم ملی ارزان‌ترین و سریع‌ترین صعود تاریخش به جام جهانی را جشن گرفت، با رای اعضای هیات رییسه از سمت ریاست فدراسیون فوتبال به شکل موقت عزل شد. درحالی که طبق اساسنامه فدراسیون فوتبال می‌بایست این عزل موقت در مجمع به تایید اعضای مجمع می‌رسید، در اوایل سال 1401، رییس عزل شده فدراسیون فوتبال با حکم شتابزده و عجیب کمیته اخلاق با دو سال محرومیت مواجه شد. اعضای هیات رییسه با همین حربه تبدیل عزل موقت به دایم که قرار بود در مجمع خرداد مورد بررسی قرار بگیرد را از دستور جلسه خارج و بدون تعیین تکلیف رییس سابق مقدمات انتخابات بعدی فدراسیون را مهیا کردند. اتفاقات مجمع خرداد و گذاشتن گیت بازرسی برای جلوگیری از ورود عزیزی خادم به جلسه و... حاشیه‌هایی است که هنوز در ذهن علاقه‌مندان به فوتبال مانده. درنهایت مهدی تاج در شهریور 1401 در انتخاباتی پرحرف و حدیث به ساختمان سئول بازگشت. 

آن‌طور که خبرنگار روزنامه اعتماد از مفاد پرونده شکایت عزیزی خادم کسب اطلاع کرده است، وکلای رییس عزل شده فدراسیون اقدامات اعضای هیات رییسه و انتخابات شهریور را برمبنای بندهای اساسنامه فدراسیون فوتبال غیرقانونی دانسته‌اند. 

در اینجا ذکر یک نکته از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. یکی از اقداماتی که در دوران ریاست عزیزی خادم صورت گرفت تصویب اساسنامه فدراسیون فوتبال توسط فیفا بود. مساله‌ای که به مجادله بین مجلس و فدراسیون انجامید. نمایندگان اعتقاد داشتند عزیزی خادم مجلس را در این مسیر دور زده اما مشاوران حقوقی فدراسیون تاکید داشتند که همه‌ چیز به شکل کاملا قانونی صورت گرفته است. البته گذر زمان و اینکه بعد از عزل عزیزی خادم دیگر هیچ کس در مورد تصویب اساسنامه اظهارنظری نکرد و فیفا هم با مساله کنار آمد نشان داد تصویب اساسنامه مسیری قانونی را طی کرده بود. اتفاق مهم بعدی این بود که بعد از تصویب اساسنامه فدراسیون فوتبال در فیفا، این اساسنامه مراحل ثبت شرکت‌ها را نیز پشت سر گذاشت. 

به این ترتیب دادگاهی که در 25 اردیبهشت برگزار خواهد شد، می‌تواند مبنای تصمیم‌گیری‌اش را مفاد اساسنامه فدراسیون فوتبال قرار دهد. تا پیش از این، اساسنامه فدراسیون فوتبال به دلیل عدم داشتن مصوبه فیفا و همچنین طی نکردن قوانین ثبت شرکت‌ها، یک اساسنامه داخلی به حساب می‌آمد که قابل استناد در خارج از فوتبال نبود. 

طبق همین موارد وکلای عزیزی خادم معتقدند در عزل رییس فدراسیون تشریفات قانونی صورت نگرفته است. در وهله اول آنها معتقدند در جلسه عزل موقت در بهمن 1400 مستندات لازم ارایه نشده بود. این درحالی است که طبق اساسنامه و ماده 37 هرگونه عزل موقت باید با ارایه مستندات در همان جلسه صورت بگیرد. 

از آن مهم‌تر اینکه عزل موقت رییس فدراسیون در مجمع عمومی فدراسیون به عنوان بالاترین مرجع تصمیم‌گیری به رای گذاشته نشد و فرد عزل شده نتوانست در مجمع دفاعیات خود را اعلام کند. در ماده 37 آمده: «مجمع عمومی می‌تواند عضو یک رکن را عزل نماید. همچنین هیات رییسه می‌تواند اعضای ارکان فدراسیون به استثنای اعضای ارکان مستقل را موقتا عزل نماید. عزل موقت که توسط هیات رییسه انجام شده است باید به وسیله مجمع عمومی بعدی تایید شود.» (جالب است بدانید در جدیدترین آپدیت اساسنامه، همان هیات رییسه‌ای که با عزل موقت عزیزی خادم را کنار گذاشتند، با همراهی مهدی تاج قسمت مربوط به عزل موقت را از اساسنامه خارج کردند!) 

با این حال در مجمع عمومی فدراسیون در خرداد 1401 بحث تبدیل عزل موقت به دایم عزیزی خادم از دستور جلسه خارج شد و درنهایت بدون تعیین تکلیف ماند. اعضای هیات رییسه معتقدند به دلیل محرومیت دو ساله رییس عزل شده با حکم کمیته اخلاق دیگر نیازی به تصمیم مجمع وجود ندارد؛ بدون توجه به اینکه چنین روندی باگ‌های قانونی زیادی را به وجود می‌آورد. اول اینکه وقتی هنوز تکلیف رییس عزل شده فدراسیون مشخص نشده چطور انتخابات جدید برگزار شده؟ دوم اینکه وقتی محرومیت دو ساله عزیزی خادم به پایان برسد، او هنوز یک سال از مدت زمان ریاست چهار ساله‌اش باقی مانده و در این شرایط وضعیت رییس فدراسیون چه خواهد شد؟

دوشنبه هفته آینده ممکن است یک روز جنجالی در فوتبال ایران لقب بگیرد. تبعات تصمیم قاضی مربوطه می‌تواند تا مدت‌ها فوتبال را تحت تاثیر قرار دهد. حتی برخی کارشناسان از احتمال کیفری شدن دادگاه نیز خبر داده‌اند. به این دلیل که برخی حقوقدان‌ها معتقدند پروسه برکناری رییس فدراسیون و بازگشت مهدی تاج و اتفاقاتی که بعد از آن رخ داد از لحاظ لطمه به منافع ملی نیز قابل بررسی است. 

نکته جالب اینکه در صورت ابطال انتخابات شهریور و مصوبات مجمع خرداد علاوه بر بازگشت احتمالی عزیزی خادم، مهرداد سراجی دیگر عضو هیات رییسه که در جلسه خرداد استیضاح شد نیز می‌تواند به عنوان عضو هیات رییسه به کار خود برگردد! در مجمع خرداد 1401 چهار نفر از اعضای هیات رییسه استیضاح شدند که سراجی درنهایت عزل شد و سه نفر دیگر با آرای ناپلئونی ماندگار شدند.