پایان رویافروشی؛ VAR به ایران نخواهد آمد/ آیا رئیس فدراسیون اعتراف می کند؟

تابستان سال گذشته مهدی تاج بعد از یک دوره غیبت به دلیل آنچه خودش مشکل قلبی عنوان می‌کرد به فوتبال بازگشت.

به گزارش روزنامه اعتماد، او 4 وعده مهم قبل از انتخابات فدراسیون فوتبال داد: ورود VAR، سازماندهی تیم‌های ملی، ورود زنان به استادیوم و بستن پرونده‌های جنجالی مثل شکایت مارک ویلموتس و البته دریافت مطالبات فوتبال ایران از کنفدراسیون فوتبال آسیا و فیفا. تا همین لحظه که تقریبا یک‌سال از آن زمان می‌گذرد هیچ‌کدام از این 4 وعده عملی نشده‌اند. البته مهدی تاج در این یک‌سال هرگز دست از رویافروشی به اهالی فوتبال برنداشته و مدام تاکید دارد همه وعده‌هایش در حال عملی شدن هستند؛ از جمله VAR.

نبود کمک داور ویدیویی در ایران فصل گذشته بزرگ‌ترین حاشیه‌های ممکن را به وجود آورد و کار به جایی رسید که مربیان و بازیکنان با التماس از فدراسیون فوتبال درخواست کردند که این تکنولوژی 5 سال پس از نخستین رونمایی در دنیا و در حالی که همه کشورها از آن بهره‌مند هستند وارد ایران شود. در طول یک‌سال گذشته به تعداد غیر قابل شمارشی مهدی تاج، نایب‌رییسان و اعضای هیات‌رییسه در مورد ورود VAR به ایران حرف زدند و وعده دادند. در تابستان سال گذشته گفتند فصل را با ورود وار آغاز می‌کنیم. بعد این وعده رسید به اواسط نیم فصل اول و در تعطیلات مربوط به جام جهانی. بعد شد نیم فصل و در ادامه گفتند این فصل که نمی‌شود! ان‌شاءالله فصل بعد. در این بین فدراسیون یک بار به صورت جدی از عقد قرارداد با یک شرکت خارجی هم صحبت به میان آورد و گفت قرارداد امضا شده! از لحظه پایان فصل قبل و در حالی که یک ماه و نیم تا شروع فصل بعد باقی مانده همین روند تکرار ادامه پیدا کرده است. ابتدا گفتند فصل 1403-1402 با VAR برگزار می‌شود و بعد که متوجه شدند قطعا این امر در آغاز فصل امکان‌پذیر نیست، اعلام کردند حتما در فصل آینده این تکنولوژی وارد کشور می‌شود.

اما جمعه شب بالاخره یک آدم صادق در مجموعه ورزش ایران پیدا شد که بیاید و با صراحت بگوید خبری از VAR نیست و خیال همه را راحت کند. مهیار عسگریان، سرپرست شرکت توسعه و تجهیز در یک برنامه تلویزیونی تاکید کرد ما نمی‌توانیم به دلیل تحریم‌ها با شرکت‌های خارجی که لایسنس فیفا را دارند، کار کنیم و در تلاش هستیم از شرکت‌های دانش‌بنیان داخلی در این زمینه استفاده کنیم. عسگریان گفت: «ما جلساتی را در زمینه VAR تشکیل دادیم. ما در بحث اجرای VAR مشکلی نداریم اما شرکت‌هایی که گواهی یا همان سرتیفیکیت را دارند شرکت‌های خارجی هستند که به لحاظ تحریمی ما نمی‌توانیم با آنها همکاری کنیم. جلسات داخلی که داشتیم دوستان پیشنهاد دادند از شرکت‌های دانش‌بنیان داخلی استفاده کنیم. با توجه به شرایط فعلی می‌توانیم شرکت‌های دانش‌بنیان را به کار بگیریم. فدراسیون ارتباط این شرکت‌ها را با فیفا برقرار کند تا آنها بتوانند آن سرتیفیکیت را بگیرند و بتوانند کمک بدهند. زیرساخت‌های خوبی در شرکت‌های دانش‌بنیان داریم و ان‌شاءالله بتوانیم از آنها استفاده کنیم.»

صحبت‌های عسگریان دو بخش دارد: یکی عدم امکان همکاری با شرکت‌های خارجی و دیگری استفاده از شرکت‌های دانش‌بنیان داخلی. عسگریان در بخش اول کاملا درست می‌گوید. شرکت‌های خارجی می‌ترسند با ایران همکاری کنند و فدراسیون فوتبال و مهدی تاج هم توانایی حل مشکل را ندارند، اما نمی‌خواهند به صراحت اعلام کنند که «ما بلد نیستیم و نمی‌توانیم». تاج و دوستانش ترجیح می‌دهند همین یک‌سال و چند ماه باقیمانده از دوران ریاست او هم با همین وعده‌ها به پایان برسد و بعد از آن هم خدا بزرگ است. اما بخش دوم اظهارات عسگریان کاملا اشتباه و غیر قابل تحقق است. شرکت‌های همکار فیفا در زمینه توسعه کمک‌داور ویدیویی مشخص هستند و فدراسیون جهانی فوتبال فیفا با هیچ شرکت دیگری اجازه نمی‌دهد بدون طی کردن تشریفات وارد این عرصه شود. حتی فیفا جریمه‌های سنگینی برای کشورهایی که بخواهند به هر نحوی فیفا و شرکت‌های همکار او را دور بزنند در نظر گرفته است. اینکه گفته شود شرکت‌های دانش‌بنیان داخلی زیرساخت‌های خوبی دارند و باهوش هستند و توانایی ورود دارند بسیار خوب و غرورآفرین است، اما همه می‌دانند چنین چیزی امکان‌پذیر نیست یا دست‌کم چند سال زمان می‌برد که یک شرکت بتواند فیفا را برای همکاری در زمینه توسعه کمک‌داور ویدیویی متقاعد کند. 

البته روز گذشته ابتدا علی خسروی، عضو کمیته داوران فدراسیون فوتبال تلاش کرد به نوعی فضا را در این مورد تلطیف کند. او گفت: «این مشکل باید حل شود و نباید به خاطر تحریم همه‌چیز را عقب بیندازیم. در فوتبال تحریم نیستیم و داوران در جام ملت‌های آسیا یا دیگر تورنمنت‌ها قضاوت می‌کنند. شرکت توسعه و نگهداری اماکن ورزشی، دل مردم را با این صحبت‌ها خالی نکند. بهتر است کمک کنید و دل مردم را خالی نکنید.»

علی خسروی افزود با انتقاد از اینکه چرا در مورد VAR با سرپرست شرکت توسعه و تجهیز مصاحبه شده، گفت: «فدراسیون فوتبال با یکی از شرکت‌ها برای حضور سیستم VAR به توافق رسیده است. به جای اینکه با مهدی تاج و خداداد افشاریان جلسه بگذارید و کمک کنید، صحبت از تحریم می‌کنید؟ ورزش را نمی‌توان تحریم کرد. اگر ورزش تحریم باشد همه سمت اعتیاد می‌روند. بهتر است همه‌چیز را گردن تحریم نیندازیم. اگر بحث استفاده از شرکت‌های داخلی است، باید تقویت شوند. صنعت ایرانی در سال‌های اخیر پیشرفت کرده و استفاده از 4 دوربین، هدست و ... کار سختی نیست. اگر دل بسوزد، کارها انجام می‌شود.»

ساعاتی بعد هم مهدی تاج به این مساله و اظهارات عسگریان واکنش نشان داد و اظهارات مبهمی در مورد وی‌ای‌آر مطرح کرد. او گفت: «حتما بحث بومی‌سازی را پیگیری می‌کنیم. حرف درستی است و موانعی از لحاظ تحریمی داریم. فدراسیون فوتبال از نظر ارتباطی با وجود تحریم‌ها شرایط خوبی دارد. من به دنبال وارد کردن VAR هستم. ما دو سال از پروژه فوروارد به خاطر مشکلاتی که در فدراسیون فوتبال وجود داشت، استفاده نکردیم. پروژه فوروارد فیفا سهمیه‌ای نیست، بلکه باید پروژه را تعریف کنیم تا فیفا انجام دهد. می‌خواهیم از پول دو سال پروژه فوروارد استفاده کنیم که انجام نشده است. در همین راستا در تلاشیم که با فیفا صحبت کنیم تا به صورت یکجا VAR را از آنها بگیریم، چرا که چند کشور این کار را کرده‌اند. با این حال دوستان باید بدانند که موانع ساده‌ای نداریم و موانع خاصی داریم به همین دلیل نباید مانند کشورهای دیگر به ما نگاه کنند، چرا که برای واردات و انتقال پول با مشکلاتی روبه‌رو هستیم.» تاج افزود: «ما برای VAR کارگروه مشخصی در فدراسیون داریم که من هم عضو هستم. ما جلسات خوبی با فیفا داشتیم و نمی‌خواهم به صورت کامل آن را شرح دهم. فیفا در جریان همه مسائل VAR ماست. احتمالا واسطه‌ای که قرار بود ما را با شرکت مدنظرمان لینک کند، حذف شود، چون نوشته‌اند که به لحاظ تحریمی هر شرکتی که بیش از ۱۲ درصد تجهیزات امریکایی داشته باشد، مشمول تحریم می‌شود. آن شرکت مدنظر نامه‌ای زد که نمی‌تواند VAR بدهد ولی فیفا وارد عمل شده تا این مشکل را حل کند. اگر دستگاه‌ها وارد شوند، ورزشگاه‌ها مانع اصلی نیستند، بلکه آموزش داوران مشکل اصلی است، چون زمانبر است. ما در حال رایزنی هستیم که اگر نتوانستیم در داخل ایران آموزش بدهیم به کشور ثالث اعزام کنیم. اگر داوران آموزش ببینند، تجهیز VAR زمانبر نیست.»

با این حال در همین زمینه پیگیری‌های خبرنگار اعتماد از فدراسیون فوتبال نشان می‌دهد روایت مهیار عسگریان بیشتر از صحبت‌های خسروی و تاج که تاکید دارند مشکل خاصی وجود ندارد منطبق بر واقعیت است. طبق اطلاعات به دست آمده از منابع داخل فدراسیون فوتبال مشخص شده که هیچ‌کدام از ارکان مدیریتی فدراسیون فوتبال باور ندارند که فصل آینده تکنولوژی کمک‌داور ویدیویی وارد ایران می‌شود و اقدام عملی خاصی هم برای آن انجام نشده است. به بیان دیگر همه مدیران فدراسیون پذیرفته‌اند که نمی‌توانند در این زمینه از تحریم‌ها عبور کنند. یعنی برخلاف اظهارات تاج که می‌گوید مشکل اصلی آموزش داوران است، اتفاقا بزرگ‌ترین مشکل تحریم‌ها و ورود تجهیزات است.

در این شرایط صحبت‌های پوپولیستی علی خسروی در مورد اینکه تحریم باید شکسته شود و مشکل خاصی نیست و اگر فرد دلسوزی باشد مساله حل می‌شود تغییری در وضعیت به وجود نمی‌آورد. همین‌طور حرف‌های مبهم رییس فدراسیون در مورد پروژه فوروارد و واسطه‌ای که حذف شده و بومی‌سازی کمک داور ویدیویی! 

مهدی تاج و دوستانش یک‌سال تمام به مردم رویافروشی کردند و حالا یک نفر خارج از مجموعه خودشان با صراحت اعلام کرده خبری از تحقق وعده‌ها نیست. این همان چیزی است که تاج باید یک‌سال قبل صادقانه با مردم در میان می‌گذاشت یا دست‌کم طی این مدت به آن اعتراف می‌کرد، اما نه تنها این کار را نکرد که هنوز هم ترجیح می‌دهد بگوید به زودی همه‌چیز درست خواهد شد!