کارشناس داوری فوتبال در گفت‌وگوی اختصاصی با «اعتماد»:
اصلا انتظار بهبود وضعیت داوری را نداشته باشید!/ فغانی را سیستم داوری ایران نساخت، او در نیجریه هم به دنیا می آمد همین می شد!
داور بین المللی بازنشسته کشورمان می گوید داوری که شرایط قضاوت در لیگ برتر را ندارد با فشار از بیرون بازی لیگ برتری می گیرد و سوت می زند!
تقریبا از زمانی که داوری‌های فوتبال در سراسر دنیا مجهز به تکنولوژی ویدیویی شد مسوولان فوتبال، وارد کردن آن را برای کمک به وضعیت داوری کشورمان وعده دادند. یک مسوول می‌گفت امسال VAR را وارد می‌کنیم و مقام دیگر می‌گفت حداکثر تا فصل بعد VAR در ایران است و مسوولی دیگر می‌گفت تا نیم‌فصل این کارا را انجام می‌دهیم. وعده‌هایی که تا قبل از شروع همین فصل هم به گوش رسید و در نهایت هم در حد حرف باقی ماند. به نظر هم نمی‌رسد حالاحالاها هم خبری از WAR شود.
به گزارش روزنامه اعتماد، اما در حالی که فقط دو هفته از بازی‌های لیگ حرفه‌ای بیست و سوم فوتبال ما گذشته اشتباهات داوری سر و صدای بسیاری از تیم‌ها را در آورده است! این در حالی است که مثلا قرار بود لیگ امسال از لحاظ وضعیت داوری شرایط بهتری داشته باشد اما فدراسیون به جای اینکه فکر چاره کند در همان هفته اول با جرایم سنگین خواست صدای معترضان به داوری را در نطفه خفه کند! اتفاقی که شاید برای مدتی جوابگو باشد اما با ادامه اشتباهات سریالی داوران می‌تواند منجر به شعله‌ور شدن آتش زیر خاکستر شود. برای بررسی بیشتر از وضعیت داوری به سراغ نوید مظفری یکی از کارشناسان برجسته داوری که سابقه تدریس در سطح منطقه AFC را دارد رفتیم. گفت‌وگوی خبرنگار اعتماد با او را در ادامه می‌خوانید.
فصل جدید شروع نشده بعضی از سوت‌های اشتباه باعث اعتراض باشگاه‌ها شده.
ما فکر می‌کنیم وقتی لیگ قبلی تمام شده و لیگ جدید آغاز می‌شود مشکلات داوری هم خود به خود حل می‌شود! در حالی که اصلا این‌طور نیست و در نتیجه اصلا عجیب نیست که همان داورها همان اشتباهات گذشته را تکرار می‌کنند و فرقی در وضعیت داوری کشور ایجاد نمی‌شود. این تیم‌ها هستند که بازیکنان جدید می‌گیرند و تغییر می‌کنند اما داورها همان هستند و مدیریت هم همان است و اتفاق خاصی رخ نمی‌دهد تا دلیلی برای بهتر شدن باشد.
آن اتفاق خاص برای بهتر شدن شرایط داوری از نظر شما چیست؟
اتفاق خاص باید در کمیته داوران و مدیریت آن بیفتد که با برنامه‌های جدید و با رویکرد جدید اتفاقات بیفتد که خب خبری نیست. چندین سال است که همین روال است. گفتم که مشکل اصلی اینجاست که وقتی لیگ جدید شروع می‌شود فکر می‌کنیم اوضاع داوری هم اتوماتیک‌وار درست می‌شود. وقتی کاری برای ارتقای سطح داوری نکرده و نمی‌کنند در نتیجه همین روال خواهد بود.
صحبت از VAR بخش جدانشدنی شعارهای بعضی از بالادستی‌ها برای کمک به وضعیت داوری است! از نظر شما VAR می‌تواند وضعیت را تا چه حد بهتر کند؟
نمی‌توانند به این راحتی VAR را بیاورند. فکر می‌کنم چندین سال است که در این مورد دارم صحبت می‌کنم. هربار هم می‌گویند به این لیگ می‌رسد و نه به نیم‌فصل می‌رسد و بعد می‌گویند اول فصل بعد می‌رسد! به این راحتی نیست. فیفا اجازه می‌دهد فقط از یک‌سری شرکت‌ها این فناوری‌ها را بیاوریم و استفاده کنیم و آن شرکت‌ها هم به خاطر تحریم نمی‌آیند و این خیلی ساده است!
راه‌حلی ندارد؟ چون تعداد اشتباهات داوری کم نیست .
اشتباهات داوری ما که الان می‌شود به VAR ربط ندارد. وقتی داور در هفته اول و در بازی سپاهان و تراکتور پاس به دروازه‌بان را نمی‌گیرد ربطی واقعا به VAR ندارد. وقتی در بازی به صنعت نفت و فولاد توپ به داور می‌خورد و به جای اینکه دراپ‌بال بیندازد ادامه بازی می‌دهد و توپ وارد دروازه تیم مقابل می‌شود و طبق قانون باید بازی را قطع کند و اما این کار را نمی‌کند اینها مشکلاتی نیست که با VAR حل شود. اینها مشکلات آموزشی و خود داوری است و اگر بخواهیم همه اینها را بگذاریم پای VAR اشتباه محض است.
افزایش دستمزد داورها هم راه‌حل نجات‌بخشی نبود؛ درست است؟
الان فرض کنید بین همکاران خودتان چند نفر هستند که کارایی آنها به خوبی شما نیست. حالا بیایند به آنها حق و حقوق و مزایایی بیشتری بدهند. آیا در عملکرد آنها فرقی می‌گذارد؟ وقتی طرف توانایی نوشتن ندارد، خب ندارد؛ ۱۰۰ میلیارد هم که به او بدهید در توانایی‌اش تغییری ایجاد نمی‌شود. اینکه ربطش بدهیم به اینکه با پول بیشتر به داورها وضعیت‌شان بهتر می‌شود، اشتباه است. آن زمان که آقایان ترکی و مرادی قضاوت می‌کردند در شروع لیگ برتر دستمزدشان 20 هزار تومان بود. این از بحث مالی آنها اما عملکردشان کجا بود؟ ما جایگزینی برای این افراد پیدا نکردیم چون اصلا چیزی به اسم استعدادیابی درست در کشورمان وجود ندارد. یک زمانی این افراد با اسم‌شان بازی‌ها را قضاوت می‌کردند. یعنی اسم اینها بزرگ‌تر از یک مسابقه بود اما الان شما بگردید دنبال یک داور که در حد اینها باشد، نداریم. وقتی پشتوانه‌سازی نمی‌شود همین اتفاقات می‌افتد دیگر.
اما از جانب موافقان کمیته و دپارتمان داوری این طور صحبت می‌شود که یکی مثل علیرضا فغانی را به جامعه فوتبال معرفی کردند.
فغانی را کسی نساخته! فغانی، مرادی، ترکی، فنایی اینها افرادی بودند که توانایی ذاتی و شخصی داشتند. اگر در نیجریه هم به دنیا می‌آمدند همین روال برای‌شان تکرار می‌شد. به خاطر توانایی فردی است. سیستم داوری اگر توانایی‌اش را داشته باشد، می‌شود مثل آلمان که هر چهار سال در جام جهانی کاندیدا دارد یا می‌شود مثل انگلیس و فرانسه و اسپانیا. اما وقتی این سیستم این توانایی را ندارد پس تا حالا هرکی آمده و رفته بالا خودش رفته.
اشتغال رییس یا اعضا در خارج از کمیته داوری هم موضوع دیگر بحث است.
در آیین‌نامه فیفا نوشته رییس و اعضای کمیته داوران نباید با تشکلات فوتبالی در ارتباط باشند. بخواهید فایل آن را برای‌تان می‌فرستم خیلی واضح نوشته شده اما حالا آقای افشاریان و قبلا آقای اصفهانیان و آقای زرگر که در کمیته داوران هست همه اینها رییس هیات‌های فوتبال هستند! رییس هیات فوتبال از تشکلات فوتبالی نیست؟ ما به این آیین‌نامه فیفا هم احترام نمی‌گذاریم! رییس کمیته داوران ما رییس هیات فوتبال هم هست حالا دنبال چی می‌گردیم؟
این موضوع می‌تواند شائبه ایجاد کند.
شائبه چیست؟ اصلا گفتند حق ندارد به خاطر شائبه. یک مثال می‌زنم. من رییس هیات فوتبال تهران هستم یک تیم تهرانی در پلی آف با یک تیم مازنی بازی می‌کند و تا دقیقه نود بازی مساوی است اما داور در آن دقیقه یک پنالتی اشتباه به سود تیم تهران می‌گیرد. من رییس کمیته داوران هستم و رییس هیات فوتبال هم هستم واقعا این شائبه ایجاد نمی‌کند؟ خب همین اشتباه سهوی هم می‌گویند داور به سود کمیته داوران گرفته. اما کو گوش شنوا! اصلا برای‌شان مهم نیست.
در مقایسه با دیگر کشورهای آسیایی وضعیت داوری ما چطور است؟
قطعا کره و ژاپن پیشرفت کردند و داورهای عرب هم از ما بیشتر پیشرفت کرده‌اند.
سوالات پراکنده شد؛ نظر شما درباره شغل جدید بعضی از داورهای بازنشسته چیست؟ مثلا داوری که سرپرست یک تیم می‌شود. آیا نمی‌شود از ظرفیت این داوران بازنشسته بهتر استفاده کرد؟
وقتی که مدیریت مناسب نداشته باشید از این اتفاقات می‌افتد دیگر. مدیریت مناسب به داورش می‌گوید به این دلیل و آن دلیل دیگر داوری نکن به جایش مثلا در آموزش یا نظارت یا جاهای دیگر به ما کمک کن. اصلا چنین اتفاقی نمی‌افتد پس طرف حق دارد برود دنبال فوتبال. اینها مشکلاتی است که داریم در نتیجه اصلا انتظار بهبود وضعیت داوری را نداشته باشید. اگر یک بازی بدون اشکال به پایان برسد در واقع شانس آورده ایم!
کمی جزیی‌تر به داوری نگاه کنیم؛ چطور ممکن است حساس‌ترین بازی فصل پیش که همان دربی تهران در فینال حذفی بود، می‌شود بازی خداحافظی یک داور؟ نمی‌شد جور دیگری از داور قدردانی کرد؟
خب ما الان داور داریم که اصلا شرایط قضاوت در لیگ برتر را ندارد اما به دلیل اسمش را نمی‌دانم چی بگذارم هنوز قضاوت می‌کند! به دلیل حمایت‌های رییس هیات فوتبالش و فشارهای که می‌آورند دارد قضاوت می‌کند!
عجیب است! تعداد زیاد داور از موضوع دیگر و قابل بحث است که گویا تعداد کمتر شده.
تعداد داورهای‌مان زیاد هستند یعنی داور می‌داند اگر عملکرد خوبی هم داشته باشد سه هفته باید در خانه باشد. مثل بازیکنی است که عملکرد خوبی دارد اما نیمکت‌نشین می‌شود. خب او از حالت خوبش خارج می‌شود. الان در داوری هم همین است. می‌گویند کم کردیم اما کم کردن را آقای کامرانی‌فر که زمانی که رییس دپارتمان داوری بود این قدم بسیار سخت را برداشت و تعداد داورها را کم کرد. آقای اصفهانیان تعداد را زیاد کرد و آقای افشاریان دوباره زیادتر. حالا که تعدادی کم کردند اما باز هم زیاد است. کلا به ۲۳ تا ۲۴ داور بیشتر نیاز نداریم. هرچقدر انتخاب درست کرده باشیم با تعداد کمتر و با آنها کار کنیم و برای اشتباهات آنها به به و چه چه نکنیم برای گمراهی مردم آن وقت تازه می‌توانیم از شروع یک روند مناسب حرف بزنیم.
دیدگاه تان را بنویسید