شش بازی و تنها یک امتیاز/ فوتبال ایران چقدر از از عربستان عقب افتاده؟

وسط بازی سپاهان و الاتحاد و زمانی که رامین رضاییان گل تساوی زردپوشان را به ثمر رساند گزارشگر بازی جملات عجیبی به زبان آورد.

به گزارش روزنامه اعتماد، موقعی که تلویزیون عربستان داشت اندک هواداران ایرانی حاضر در ورزشگاه جده را نشان می‌داد، گزارشگر گفت خوشحالی این تماشاگران نشان می‌دهد که تیم ملی ایران هم می‌تواند اینجا و مقابل عربستان موفق باشد. شاید گزارشگر خودش بلافاصله متوجه شد چه جمله بی‌ربطی به زبان آورده، چون بعد از آن تلاش کرد یک جوری داستان را راست و ریست کند ولی موفق نشد. او گفت فوتبال ایران قوی‌تر از عربستان است. با همین گلی که رامین رضاییان به ثمر رساند، نشان دادیم فوتبال ما همچنان جلوتر از عربستان است و چیزهایی شبیه به این. سپاهان در نهایت بازی را دو بر یک باخت. 

همین اظهارات بی‌ربط گزارشگر بازی سپاهان و الاتحاد فتح بابی شد برای اینکه نسبت فوتبال ایران دست‌کم در حوزه باشگاهی را با فوتبال عربستان مقایسه کنیم. تیم‌های ایرانی حاضر در لیگ قهرمانان آسیای امسال شامل پرسپولیس، سپاهان و نساجی در مجموع 6 بار با رقبای عربستانی خود شامل تیم‌های النصر، الاتحاد و الهلال دیدار کردند. البته یکی از این 6 بازی یعنی رقابت سپاهان و الاتحاد در اصفهان به دلایلی که همه می‌دانید برگزار نشد و نتیجه‌اش را حکم کمیته انضباطی ‌ای‌اف سی مشخص کرد: سه - هیچ به نفع الاتحاد! جز این در 5 بازی دیگر نمایندگان ایران چهار بار شکست خوردند و تنها یک تساوی به دست آوردند. در مجموع 6 بازی بین باشگاه‌های ایران و عربستان، ایران 5 شکست متحمل شد و از 18 امتیاز ممکن تنها یک امتیاز به دست آورد. آن هم توسط پرسپولیس در بازی برگشت مقابل النصر.

اصلا نیازی به تحلیل ندارد. همه‌چیز کاملا مشخص است. باشگاه‌های عربستانی با سرمایه‌گذاری وحشتناکی که انجام داده‌اند، چه در حوزه زیرساخت و چه در حوزه جذب بازیکن فرسنگ‌ها از فوتبال ایران فاصله گرفته‌اند. به همین دلیل سه تیم آن کشور در مقابل سه تیم ایرانی حتی یک بار هم بازنده نمی‌شوند. به همین دلیل هر سه تیم آنها به عنوان صدرنشین راهی دور بعد لیگ قهرمانان آسیا می‌شوند و نمایندگان ایران یا درگیر حساب و کتاب جدول می‌شوند که ببینند اگر کدام تیم برنده نشد یا مساوی کرد، می‌توانند صعود کنند یا خیلی ساده حذف می‌شوند، مثل نساجی.

جملاتی که گزارشگر صداوسیما روی تصاویر بازی سپاهان و الاتحاد به زبان آورد خیلی زود با پاسخ الاتحادی‌ها و گل دوم آنها همراه شد. الاتحاد صعودکرده‌ای که تازه چند بازیکن اصلی‌اش را هم همراه نداشت. اما همین جملات که همگی از یک تفکر کلاسیک خانمان‌برانداز ناشی می‌شود سال‌هاست که فوتبال ایران را عقب نگه داشته است. تفکری که می‌گوید عرب‌ها، مخصوصا عربستانی‌ها پول نفت دارند و بچه‌های ما استعداد و غیرت و ما با همین غیرت ایرانی کار را در خواهیم آورد که خب نتیجه‌اش در همین سری رقابت‌های لیگ قهرمانان و تقابل تیم‌های عربستانی و ایرانی مشخص شد. 

حال ممکن است عده‌ای بگویند در فوتبال باشگاهی عربستان جلو افتاده و آن‌هم به خاطر خریدهایی است که انجام داده و این الزاما ارتباطی به تیم ملی آنها ندارد. در پاسخ به این مساله باید چند مورد را بررسی کرد؛ اول اینکه قبل از سرازیر شدن ستاره‌های بزرگ به لیگ عربستان در تابستان امسال، باز هم این تیم‌های عربستانی بودند که نتایج بهتری از تیم‌های ایرانی می‌گرفتند. نگاهی به قهرمانان ادوار غرب آسیا و در مجموع لیگ قهرمانان آسیا در چند سال گذشته این را نشان می‌دهد. از سمت دیگر همه می‌دانیم فوتبال یک چرخه است. هیچ بخشی در فوتبال به صورت جداگانه و گلخانه‌ای عمل نمی‌کند. می‌دانیم که کیفیت لیگ روی بازیکنان اثر می‌گذارد و کیفیت بازیکنان تیم ملی را ارتقا می‌دهد. می‌دانیم بازی کردن کنار رونالدو و بنزما و مانه و فابینیو و لاپورت و کانته و سایرین چقدر در فوتبال یک شخص تاثیرگذار است. می‌دانیم که نشستن فردی مثل مانچینی روی نیمکت یک تیم ولو اینکه آن تیم در نتیجه‌گیری به صورت مقطعی دچار مشکل شود چه اثراتی در آینده خواهد داشت. بنابراین این یک شوخی بزرگ است که بگوییم لیگ عربستان را از تیم ملی این کشور جدا کنیم. همین حالا وضعیت لیگ ایران را با لیگ عربستان مقایسه کنید و بعد نتایجش را در آینده ببینید. 

چاره چیست؟ بسیار بدبینانه است، اما واقعا چاره‌ای وجود ندارد جز تغییر نگرش‌ها و تزریق منابع مالی گسترده به فوتبال. اول از همه تفکر کلیشه‌ای فوتبال ایران بالاتر از عربستان است و آنها صرفا به خاطر دلارهای نفتی پیشرفت می‌کنند، کنار برود. تفکری که در مربیان از زمان پروین تا حالا وجود دارد. تفکری که در بدنه رسانه ملی از زمان مرحوم شفیع تا همین گزارشگرهای نسل جوان رخنه کرده است. یک جور تفکر برتری‌جویانه بدون نگاه کردن به آمار و ارقام! شاید همان گزارشگر صداوسیما که در بازی سپاهان و الاتحاد بعد از تک گل رضاییان آن‌طور هیجان زده شده بود، دید وسیع‌تری داشت و یک لحظه تمام نتایج تیم‌های ایرانی مقابل تیم‌های عربستانی را مدنظر قرار می‌داد و درک عمیق‌تری از فوتبال داشت یا حداقل تا آخر بازی صبر می‌کرد آن جملات را به زبان نمی‌آورد. در مرحله دوم باید الگوهای مالی در فوتبال ایران تغییر کند. با این شرایط که باشگاه‌ها یا دولتی شترمرغی هستند یا خصولتی یا خصوصی زیانده، در شرایطی که حق پخش و کپی رایتی در کار نیست، در شرایطی که وضعیت مالی کلی کشور نابسامان است، نمی‌توان انتظار خاصی از فوتبال داشت. بنابراین علی الحساب فوتبال ایران نه تنها به شکلی از فوتبال عربستان جلو نیست، بلکه به شکل واضح روزبه‌روز بیشتر در حال عقب افتادن است.