تحلیل جلال چراغپور از صعود ایران در رده‌بندی تیم‌های ملی/ فیفا نگفته چطور ایران هجدهم دنیا شده اما دربست قبول است

روزبه‌ دلاور| در جدیدترین رنکینگ اعلام شده توسط فیفا تیم ملی فوتبال کشورمان به رده هجدهم صعود کرد.

به گزارش «اعتماد»، شاگردان امیر قلعه‌‌نویی پس از دو برد خارج از خانه برابر کره‌شمالی و قرقیزستان در مرحله مقدماتی جام جهانی ضمن صدرنشینی در گروه خود در رنکینگ فیفا هم جایگاه‌شان را ارتقا دادند. اما منتقدان با زیر سوال بردن سیستم امتیازدهی فیفا می‌گویند آیا فوتبال ایران با این همه ضعف در فوتبال باشگاهی و پایه و کمبود امکانات سخت‌افزاری و نرم‌افزاری سزاوار این است که بین 20 تیم ملی برتر جهان باشد؟ تیم ملی بزرگسالان ما که آخرین قهرمانی‌اش در جام ملت‌ها به نزدیک به ۵۰ سال قبل برمی‌گردد چه افتخار بزرگی کسب کرده تا خودمان را قانع کنیم سزاوار رتبه هجدهم فیفا هستیم؟ آیا واقعا امروز اگر تیم ملی ایران با تیم‌هایی نظیر ترکیه، سوئد، اتریش، دانمارک، سوییس یا مکزیک که در حال حاضر پایین‌تر از ایران قرار دارند، بازی کند نمایشی پایاپای خواهد داشت و برنده از زمین خارج می‌شود؟ در سمت مقابل گفته می‌شود به هر حال حضور در رتبه هجدهم دنیا دستاوردی است برای فوتبال ایران و نباید خودمان آن را با طرح پرسش‌هایی از این دست زیر سوال ببریم. این رده‌بندی مخصوص تیم‌های ملی بزرگسالان است و در حال حاضر کیفیت تیم ملی ایران از نظر سیستم امتیازدهی فیفا جایگاه هجدهم جهان است. این بحث طولانی و فرسایشی دو، سه روزی است که در فضای رسانه‌ای و مجازی بین موافقان و مخالفان جریان پیدا کرده است. یکی از دلایل آن هم معیار فیفا و امتیازاتی است که در سیستم رنکینگ لحاظ می‌کنند. ما برای رسیدن به پاسخ سوالات‌مان و تحلیل نظرات هر دو سمت با جلال چراغپور، مربی پیشین تیم ملی و یکی از کارشناسان قدیمی فوتبال کشورمان تماس گرفتیم. چراغپور از منتقدان کادر فنی تیم ملی محسوب می‌شود با این حال اعتقاد دارد اگر فیفا جایگاه فوتبال ایران را هجدهم دنیا می‌داند ما هم باید این موضوع را بپذیریم، چرا که از معیار امتیازات در نظر گرفته بی‌اطلاع هستیم! در ادامه چکیده‌ای از گفت‌وگوی چالش برانگیز خبرنگار «اعتماد» با جلال چراغپور را می‌خوانید.

 

‌ تفسیر شما از جایگاه ایران در رده‌بندی جدید فیفا چیست؟

اگر بگویم در این ارتباط نمی‌دانم، باور می‌کنید؟ فیفا هیچ معیار مشخصی را هیچ جا اعلام نکرده که بگوید بر چه اساسی انتخاب می‌کند و حتی در صفحه‌های خصوصی خودشان هم نگفتند روی چه اساسی جایگاه تیم‌ها را مشخص می‌کنند و فقط یک گرید کلی را اعلام کردند. یعنی هر روز هم در این باره اخبار را دنبال می‌کنیم، ولی خبری نیست. حتی در نشریه خودشان ‌هم‌ اطلاع‌رسانی در این باره نداشتند و گروهی هستند که این انتخاب را انجام می‌دهند، اما نمی‌گویند گریدبندی‌ها بر چه اساسی است و ما هم ‌نمی‌دانیم.

‌ در واقعیت فوتبال ما سزاوار این جایگاه هستیم؟

تا آن استانداردهایی که فیفا قبول دارد را ندانیم نمی‌شود گفت. ما باید به آنچه آنها گریدبندی می‌کنند، دسترسی داشته باشیم. در غیر این صورت نمی‌توانم ‌چیزی بگویم. از آن طرف ما نمی‌توانیم فیفا را زیر سوال ببریم که چرا گفتند تیم‌ ملی ما هجدهم‌ است! وقتی معیار آنها را زیر سوال ببریم در واقع به انتخاب آنها نقد داریم.

‌ سوال‌مان را تغییر می‌دهیم! الان می‌توانیم بگوییم چون در جایگاه هجدهم فیفا هستیم نقدی به تیم ملی و فوتبال وارد نیست؟

باز هم همان می‌شود! از کدی استفاده می‌کنیم که صحت و سقم آن را نمی‌دانیم که این تیم چطور شده هجدهم، بعد می‌خواهید این جایگاه را زیر سوال ببرید! وقتی معیار را نمی‌دانیم در واقع غرض‌ورزی می‌کنیم! فیفا اعلام ‌نکرده چی به چی هست. مثلا جدولی بگذارند که فلان بازی این نمره را می‌گیرید. البته در جاهای دیگر دیدم که تیم ملی ما را ارزیابی کردند مثلا یک مقاله داده بودند در مورد فشردگی تیم‌ها در زمان دفاع برای مسابقات جام جهانی که تیم ملی خیلی کم امتیاز گرفته بود، چون باز بازی می‌کرد و کارشناسان آنها گفته بودند باز بازی کردن این بدی‌ها را دارد. باید جمع بازی کرد و در آنجا نوشته شد به لحاظ جمع بازی کردن تیم ملی ایران در جایگاه هجدهم جهان قرار دارد. درباره این می‌شود حرف زد اما گرید‌بندی فیفا را نمی‌شود زیر سوال برد!

‌ شما در مصاحبه‌ای گفته بودید که باید به فکر کادر فنی جدید برای تیم ملی بود. وقتی تیم ملی به جایگاه هجدهم جدول فیفا رسیده چرا باید به فکر تغییر کادر فنی بود؟

خب موافقان کادر فنی تیم ملی همین مساله را گفتند که الان ما هجدهم هستیم، خوب است دیگر! منتها سوال شما این بوده که بر چه معیاری این جایگاه هستیم که گفتم فیفا معیار را اعلام‌ نمی‌کند.

‌ چه نقاط منفی در عملکرد تیم ملی دیدید که گفتید کادر فنی باید تغییر کند؟

نقاط منفی که من دیدم اصلا کارشناسی نبوده، چون آدم‌های عادی هم که بازی تیم ملی را دیدند یا فردی که در روز بازی در استودیو بود در تلویزیون گفت فوتبال ما این‌طور بود و آن‌طور بود و راضی‌کننده ‌نبود یا گزارشگر گفت انتظار نداشتیم نیمه دوم این‌طور شود.‌ یعنی یک‌ چیزهایی از واضحات است و نیاز به کارشناسی نیست تا یک چیزی را از درون یک موضوعی دربیاوریم و ظاهر میدان اشکالات را نشان می‌داد. بعد هم من گفتم اگر با این اشکالات به جام‌جهانی برویم، نمی‌توانیم صعود کنیم. گفتم‌ کی‌روش با تیمی که 8 سال جوان‌تر بود بعد چهار سال جوان‌تر بود و در نهایت این مربی 10 سال با تیم‌ ملی بود نتوانست یک‌ پله صعود کند و مردم هم همین یک پله بالاتر را می‌خواهند! نه که فقط گروهی بازی کنیم و‌ برگردیم، بلکه در جمع 16 تیم قرار بگیریم‌ که البته الان که در جدول فیفا هجدهم هستیم. باز هم 18 تیم که به دور دوم نمی‌رود، بلکه 16 تیم ‌صعود می‌کند و لب مرز صعود هستیم!

‌ یکی از معیارهای فیفا در رده‌بندی تیم‌ها کسب امتیازات خارج از خانه است. تیم ملی ما ‌قرقیزستان و کره‌شمالی را که چندان تیم‌های قوی نیستند در خارج از خانه شکست داد! هر چند که در تهران هم ‌نمی‌توانیم میزبانی کنیم. همین نتایج باعث نمی‌شود که ماهیت فوتبال رو به افول ما پنهان بماند؟

ما هر وقت می‌خواهیم دو چیز را با هم مقایسه کنیم، استاندارد مقایسه کردن را باید داشته باشیم. مثلا روش تطبیقی علم است حالا چه علمی؟ می‌گویند داده‌های هر دو جناح را باید به ‌طور کامل از یک جنس داشته باشید و بعد آن را تطبیق بدهید. فرض کنید یک ماشین با موتور 1300 از ایران ناسیونال و یک ماشین1300 از بنز آلمان را سر اتوبان بگذارند و با دور پیستون n قدر و میل لنگ n قدر و وزن یکسان بیایند تیک‌آف کنند ببینیم در 5 و10 کیلومتر صفر تا صد کدام بهتر است؟ این می‌شود مقایسه تطبیقی. الان هم فرض کنید درباره فوتبال ما نوجوانان و جوانان و مدارس فوتبال ما و سبک مربیان فوتبال ما و نحوه و آموزش ما را تطبیق دهید با کشوری دیگر. اصلا نوع چمن که در فوتبال استفاده می‌شود در هیچ ورزشگاهی نداریم. چمنی که توپ روی آن سُر می‌خورد به جای اینکه قل بخورد. حتما دیدید بازیکنی که در کشورهای دیگر بعد از گلزنی دورخیز کرده و زانو روی چمن سُر می‌خورد و 10 متر سُر می‌خورد و وقتی بلند می‌شود نه چمن آسیب دیده و نه پای آن بازیکن زخمی شده است، خب این چه چمنی است؟ آن وقت بازیکن در چمن‌های ما یک تکل می‌رود و وقتی شورت ورزشی‌اش کمی بالاتر می‌رود می‌بینیم بغل رانش قرمز شده یا زخم می‌شود. اینهاست که اجازه نمی‌دهد. تا ما دیتاهای لازم را نداشته باشیم آنهایی که دانش تطبیقی دارند و امکان طرح دادن دارند، نمی‌توانند درباره‌اش صحبت کنند. اگر هم زیاد صحبت کنیم ‌کسانی هستند که معلومات‌شان و کلاس فکری‌شان بالاست و‌ اطلاعات دارند و می‌آیند برخورد می‌کنند! می‌گویند این آمار را از کجا آوردی و... برای همین در این‌ مورد خاص واقعا نمی‌شود حرف زد. الان شما گفتید که مثلا بردن تیمی در خارج از خانه امتیازاتی دارد و ممکن است اینها باشد اما اعلام نکردند. من فقط می‌خواهم یک چیز را بگویم که ریشه سواد ما از روی دانش فیفاست و اگر فیفا می‌گوید ایران هجدهم است من هم‌ می‌گویم بله، ایران هجدهم است! یک کلمه نه کم و نه زیاد! و نه انتقادی روی این موضوع دارم و نه تحلیلی و دربست قبول می‌کنم! چون اطلاعاتم کامل نیست و اگر هم بخواهم نظری سوای نظر فیفا بدهم باید همسنگ‌ فیفا اطلاعات داشته باشم. یعنی مقایسه رده به رده باید باشد. اما چون این را نداریم نمی‌شود نقدی به آن کرد.