چرا ترکیه نام خود را تغییر داد؟

در ماه ژوئن سال گذشته بنا به درخواست رسمی رجب طیب اردوغان رئیس جمهوری ترکیه از سازمان ملل متحد، املا و تلفظ نام این کشور در دنیای انگلیسی‌زبان از ترکی Turkey به ترکیه Türkiye تغییر شکل پیدا کرد.

به گزارش یورونیوز، این تصمیم بنا به درخواست آنکارا از سازمان ملل متحد صورت گرفته است و ترکیه اولین موردی نیست که قصد تغییر نام خود را کرده است. اما چرا کشورها به دنبال تغییر نام خود هستند؟

در واقع باید گفت تغییر نام ترکیه کمتر شبیه به تبدیل کشور رودزیا به زیمباوه در سال ۱۹۸۰ است و بیشتر شباهت دارد به اینکه آلمانی‌ها بخواهند دنیای انگلیسی‌زبان کشورشان را نه آلمان، بلکه «دویچلند» (آنچنان که مردم خودشان آن را صدا می‌زنند) خطاب کنند.

تغییر نام کشورها می‌تواند ملهم از سیاست داخلی باشد، همانطور که احتمالا در مورد ترکیه صدق می‌کند، یا نظیر تبدیل برمه به میانمار در سال ۱۹۸۹ محصول تغییرات ژئوپلتیک و منطقه‌ای باشد.

مقامات برمه پس از قریب ۱۰۰ سال استعمار بریتانیا، که دگرگونی‌های عمیق فرهنگی و اجتماعی را در این کشور ایجاد کرد، قصد داشتند با تغییر نام کشور خود حرکت به سوی قدرت پسااستعماری نوین و همینطور فاصله گرفتن از میراث استعماری بریتانیا را نشان دهند. مقامات برمه در راستای این تغییرات حتی نام پایتخت را نیز از رانگون به یانگون تغییر دادند.

تصحیح این دست نام‌های مستعار در آفریقای پسااستعماری نیز رایج بوده است. تغییر از زئیر (که در اصل به نامگذاری استعمارگران پرتغالی برمیگردد) به جمهوری دموکراتیک کنگو و همینطور تغییر نام رودزیا ( که ریشه در نام سیسیل رودز استعمارگر دارد) به زیمبابوه، دو نمونه از این تغییر اسامی است.

مشخص نیست انگیزه اصلی درخواست اردوغان چه بوده است؛ دولت مدعی است هدف آن جدا کردن نام کشور ترکیه در زبان‌های خارجی از اسامی مشابه است که بعضا برای نامگذاری برخی پرندگان نظیر بوقلمون و یا دیگر مفاهیم منفی مرتبط با آن به کار رفته است.

با این حال برخی ناظران می‌گویند رواج ‌دادن کلمه‌ای با منشأ ترکی در جهان، کاملاً با ناسیونالیسم اردوغان مطابقت دارد و همزمان ممکن است وی بخواهد با این کار توجه‌ها را از اقتصاد ضعیف و آشفتگی سیاسی کنونی ترکیه منحرف کند.