تامین مالی ۲ هزار پروژه در دولت چهاردهم با مالیات مودیان

در روزهای اخیر در سطح شهر، بیلبوردهای مختلفی از ایرانی سبز را می‌بینیم که به شکل یک پازل بزرگ سبز رنگ نمایش داده می‌شود و برخی از بخش‌های این پازل بزرگ، در حال پر شدن است. این پازل‌های باقی‌مانده برای تکمیل ایران، به کمک خود مردم و با انتخاب مستقیم مودیان مالیاتی و تخصیص مالیات پرداختی خودشان به پروژه‌های زیرساختی مختلف در سرتاسر کشور در حال پر شدن هستند تا نقشه کامل ایران سبز رقم بخورد.

به گزارش اعتماد، 2000 پروژه‌ در سرتاسر کشور در ابتدای دولت چهاردهم با مالیات پرداختی مودیان و نظر مستقیم آنها در مردادماه 1403 تامین مالی شد. این بیلبوردها مربوط به طرح مهم نشان‌دار کردن مالیات‌ها توسط مودیان هستند که برای اولین‌بار در ایران اجرا شده است که این ابتکار کلیدی و منحصر به فرد زمینه مشارکت مستقیم مودیان مالیاتی را در نظام مالیاتی فراهم کرده است و از این پس قرار است که مودیان ذیل تبصره ماده 100، مالیات‌های پرداختی خود را به پروژه‌های انتخابی خود پرداخت کنند. طرح نشان‌دار کردن مالیات‌ها، طرحی بسیار مهم در زمینه ایجاد تحولی جدید در نظام مالیاتی بود که به دست مودیان رقم خورده است. طرح نشان‌دار کردن مالیات‌ها به مودیان مالیاتی اجازه می‌دهد تا در تعیین محل مصرف منابع مالیاتی پرداختی خود مشارکت کنند که رویکردی اساسی در جهت تقویت حکمرانی مردمی در اقتصاد ایران است.

مشارکت مستقیم مردم در حکمرانی نظام مالیاتی کشور گامی فراتر از شفافیت مالیاتی

نکته بسیار ویژه و با اهمیت بالا در زمینه طرح نشان‌دار کردن مالیات‌ها، ابتکار منحصر به فرد این طرح است که چیزی بسیار فراتر از شفافیت مالیاتی و گزارش‌دهی به مردم در زمینه نحوه مصرف مالیات است. در اینجا مودیان خود تصمیم می‌گیرند که چه پروژه‌ای در چه مختصات جغرافیایی از کشور و با چه حجم از مالیات پرداختی‌شان تامین مالی شود و به این ترتیب این گام دولت نه تنها شفافیت مالیاتی را به همراه دارد بلکه بالاتر مشارکت مستقیم مردم در نظام حکمرانی مالیاتی را به ارمغان خواهد آورد. شفافیت در تخصیص و استفاده از منابع مالیاتی یکی از جنبه‌های حیاتی و مهم این طرح است. دولت با مشارکت دادن مردم در فرآیندهای تصمیم‌گیری و مصرف مالیات، شفافیت مالیاتی را افزایش داده است و به این ترتیب با طرح نشان‌دار کردن مالیات‌ها به شهروندان این امکان را می‌دهد که ببینند از مالیات‌های آنها چگونه استفاده می‌شود. این شفافیت برای ایجاد اعتماد بین دولت و مردم حیاتی است، زیرا نشان‌دهنده تعهد به ایجاد نگرش جدید در فرآیند تخصیص مالیات با مشارکت مستقیم مودیان است که به نوعی تحقق نظام مالیاتی مبتنی بر نظرخواهی اکثریت مردم را به دنبال دارد. طرح نشان‌دار کردن مالیات‌ها که در مردادماه سال جاری اجرایی شد؛ 2 هزار پروژه ملی و استانی را در سرتاسر کشور تامین مالی کرد. در این طرح طیف وسیعی از پروژه‌های زیرساختی نیازمند تامین منابع مالی در هر شهر و استان تعریف شده است تا مودیان در بین این طیف متنوع از پروژه‌های زیرساختی و توسعه‌ای، مالیات پرداختی را به انتخاب خود تخصیص دهند که خروجی اجرای این طرح در سال جاری، تخصیص 6.7 هزار میلیارد تومان منابع مالیاتی توسط مودیان بوده است. از منظر تعداد پروژه تامین مالی شده در طرح نشان‌دار کردن مالیات، سه بخش آموزش؛ توسعه آبرسانی و بهداشت و درمان در صدر اولویت‌های مودیان جهت پرداخت مالیات بوده است. در اجرای طرح نشان‌دار کردن مالیات در سال جاری 364 پروژه توسعه آبرسانی به شهرها و روستاها، 324 پروژه ساخت و تکمیل مدرسه، 203 پروژه بیمارستانی، 187 پروژه ساخت و توسعه راه‌ها، 131 پروژه حوزه گردشگری و هنر، 179 پروژه زیرساختی حوزه ورزش و تفریحات، 87 پروژه مرتبط با توسعه، تجهیز و ساخت دانشگاه، 56 پروژه مرتبط با تامین امنیت شهر و روستا نظیر ساخت پاسگاه و کلانتری، 40 پروژه مرتبط با توسعه زیرساخت و تجهیز شهرک‌های صنعتی، 33 خانه بهداشت در روستاها و تامین مالی ساخت 30 کتابخانه شهری و روستایی همه توسط مودیان در طرح نشان‌دار کردن مالیات‌ها انجام شده است.

از منظر تخصیص اعتبارات مالیاتی توسط مودیان به پروژه‌های مختلف نیز بخش زیرساخت حمل‌ونقل در صدر تامین اعتبارات قرار دارد و بالغ بر 1.2 هزار میلیارد تومان از مالیات‌های مودیان با انتخاب خود برای تامین مالی پروژه‌های حوزه زیرساخت حمل و نقل (احداث راه، رفع نقاط حادثه‌خیز و ...) انتخاب شده است. در رتبه بعدی نیز بخش آموزش و توسعه زیرساخت‌های مرتبط با تجهیز و ساخت و تکمیل مدارس قرار دارد که بالغ بر 1.2 هزار میلیارد تومان برای تامین مالی پروژه‌های حوزه آموزش و پرورش توسط مودیان انتخاب شده است. همچنین بالغ بر 750 میلیارد تومان از مالیات‌های پرداختی مودیان نیز برای برای تامین مالی پروژه‌های بهداشت و درمان (احداث بیمارستان، مراکز بهداشت، پایگاه سلامت، اورژانس و ...) توسط مودیان انتخاب شده است.

تحقق عدالت و اعتماد مالیاتی به صورت توامان در طرح نشان‌دار کردن مالیات

موضوع بسیار مهم در زمینه طرح نشان‌دار کردن مالیات‌ها، مساله مربوط به تحقق عدالت مالیاتی در مصرف مالیات با مشارکت عموم مودیان در تعیین محل مصرف مالیات است که به نوبه خود سهم بزرگی در تعامل مثبت مردم با نظام مالیاتی خواهد داشت. وقتی شهروندان می‌بینند که از کمک‌های مالیاتی آنها برای بهبود جوامع خود استفاده می‌شود، از نظام مالیاتی حمایت می‌کنند و از مقررات مالیاتی نیز پیروی می‌کنند. این به نوبه خود، یک چرخه مثبت در نظام مالیاتی ایجاد می‌کند که در آن به سمت کاهش فرار مالیاتی و اعتماد بیشتر بین مردم و نظام مالیاتی حرکت خواهیم کرد.

واکنش مسوولان نسبت به اجرای طرح نشان‌دار کردن مالیات

دکتر سبحانیان رییس سازمان امور مالیاتی با اشاره به اجرای موفق طرح نشان‌دار کردن مالیات اعلام کرد: «‌برای اولین‌بار در سال جاری ۳۵۰ هزار نفر با شرکت در طرح نشان‌دار کردن مالیات محل مصرف مالیات‌شان را خودشان انتخاب کردند. حدود ۲۰۰۰ پروژه در کل کشور تامین مالی شد. ساخت و تجهیز ۳۲۴ مدرسه، ۳۶۴ پروژه آبرسانی، ۲۰۳ بیمارستان، اورژانس و خانه بهداشت بخشی از این پروژه‌ها بود.» در بین واکنش‌های متعدد رسانه‌ای مسوولان، نمایندگان مجلس هر یک از حوزه‌های انتخابیه نسبت به طرح نشان‌دار کردن مالیات‌ها نظر مثبتی داشتند و تقریبا بخش عمده‌ای از نمایندگان مجلس خواستار تقویت طرح نشان‌دار کردن مالیات در سال آتی هستند. جوکار رییس کمیسیون امور داخلی کشور و شوراها در مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با دانشجو عنوان کرد:« نشان‌دار کردن مالیات‌ها؛ گامی موثر در کاهش فرار مالیاتی است و این طرح‌ها را ابزاری موثر برای توسعه مناطق محروم و شفافیت در منابع مالیاتی دانست. همچنین تأکید کرد که این طرح می‌تواند انگیزه مردم را برای پرداخت مالیات افزایش دهد.» طغیانی نایب‌رییس کمیسیون اقتصادی مجلس در گفت‌وگو با اقتصادآنلاین با تاکید بر تاثیر مثبت اجرای طرح نشان‌دار کردن مالیات، گفت: «نشان‌دار کردن مالیات بهترین مشوق برای پرداخت مالیات است؛ طرح نشان‌دار کردن مالیات در پیشبرد اهداف مالیاتی بسیار اثرگذار است.» جعفر قادری رییس کمیسیون ویژه جهش و رونق تولید و نظارت بر اجرای اصل ۴۴ قانون اساسی مجلس شورای اسلامی به اهمیت طرح جدید نشان‌دار کردن مالیات‌ها و تأثیر آن بر شفافیت و عدالت مالیاتی پرداخت و گفت: «طرح نشان‌دار کردن مالیات‌ها می‌تواند به عنوان ابزاری ارزشمند برای ایجاد شفافیت و عدالت مالیاتی به‌کار گرفته شود و امیدواریم که این طرح با همکاری تمامی دستگاه‌ها و حمایت مودیان مالیاتی به بهترین شکل اجرا شود و شاهد رشد و توسعه پایدار در کشور باشیم. این طرح فرصتی مناسب برای افزایش مشارکت عمومی در ساخت آینده‌ای بهتر است و می‌تواند به تأمین مالی مطمئن‌تر و موثرتر در مسیر پروژه‌های زیرساختی و توسعه‌ای کمک کند.» در بین مسوولان دولتی نیز در هفته جاری، دکتر ظفرقندی وزیر بهداشت و درمان نسبت به طرح نشان‌دار کردن مالیات واکنش نشان داد و آن را یک فرصت مهم خواند و گفت: «برای نخستین‌بار از امسال مالیات خیرین نشان‌دار شده است به این معنا که خیرین خودشان می‌توانند محل مصرف مالیات خود را انتخاب کنند. برای اولین‌بار ۳۵۰ هزار نفر با شرکت در طرح نشان‌دار کردن مالیات، محل مصرف مالیات خود را انتخاب کرده‌اند؛ همچنین پوشش حدود ۲ هزار پروژه در کشور به همین صورت تأمین شد؛ ساخت ۳۲۴ مدرسه، ۳۶۴ پروژه آبرسانی و بیش از ۳۰۰ پروژه درمانی از دیگر پروژه‌هایی بوده که در طرح نشان‌دار کردن مالیات خیرین در کشور انجام شده است.» همچنین دکتر جواد یگانه رییس مرکز ارتباطات مردمی ریاست‌جمهوری نیز نسبت به اجرای موفق طرح نشان‌دار کردن مالیات‌ها توسط مودیان واکنش مثبت نشان داد.

واکنش مردم نسبت به اجرای طرح نشان‌دار کردن مالیات‌ها توسط مودیان

در زمینه واکنش مردم نسبت به اجرای طرح نشان‌دار کردن مالیات‌ها، اولین و مهم‌ترین بازخورد، حضور و مشارکت بیش از 350 هزار مودی مالیاتی در سال اول اجرای طرح نشان‌دار کردن مالیات‌ها بوده است. این طرح با مشارکت فعال بیش از 350 هزار مودی مالیاتی و بیش از 6.7 هزار میلیارد تومان منابع مالیاتی با اعمال نظر مستقیم مودیان مالیاتی به پروژه‌های زیربنایی، نیازهای حیاتی جامعه در توسعه راه‌ها، آموزش و بهداشت تخصیص یافته است. در بین مردم نیز برای نخستین‌بار، دموکراسی و نظرخواهی از مردم در نظام مالیاتی پیرامون نحوه مشارکت یافتن مردم در حکمرانی مالیاتی و تعیین محل مصرف مالیات شکل گرفته است که با توجه به تداوم طرح نشان‌دار کردن مالیات‌ها و استقبال فوق‌العاده نمایندگان حوزه‌های مختلف انتخابی در سرتاسر کشور نسبت به گسترش حجم طرح نشان‌دار کردن مالیات، سال آتی شاهد گسترش بیشتر مشارکت مردم خواهیم بود و حجم بیشتری از مالیات پرداختی مردم با انتخاب خود مودیان مالیاتی تخصیص خواهد یافت و مصرف خواهد شد.