تحلیل اندیشکده روسی: ایران به ۱۰ دلیل بازنده تحولات سوریه نیست

با آنکه برخی تحلیلگران و رسانه‌های عمدتا غربی در صدد القای این گزاره هستند که ایران بازنده تحولات سوریه است اما «باشگاه گفت‌وگوی والدای» (Valdai Discussion Club) روسیه دیدگاه متفاوتی دارد. این اندیشکده روسی اگرچه مدعی است تحولات سوریه، توان ایران را تضعیف کرده اما ۱۰ دلیل را برشمرده که نشان می دهد تصورات در مورد شکست ایران در سوریه غلط است؛

به گزارش ایرنا، نخست، تفاوت بین مواضع رسمی و غیررسمی. رویکرد ضدایرانی تحریر الشام در طول زمان تعدیل خواهد شد و زمینه برای روابط با ایران فراهم می شود (مانند طالبان).

دوم، شکاف‌ها و اختلافات. با وجود اظهارات دموکراتیک جولانی، نمی‌توان انتظار دولتی دموکراتیک از تحریرالشام داشت .کردها، ارتش آزاد، گروه‌های قومی و مذهبی، ملی‌گراها، سکولارها و دیگران سهم خود از قدرت را مطالبه خواهند کرد. اختلافات پنجره‌ای برای نفوذ قدرت‌های منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای خواهند بود.

سوم، روابط تاریخی. ایران روابط تاریخی با سوریه و گروه‌های مختلف قومی و مذهبی این کشور داشته و دارد. بنابراین، تغییر دولت در دمشق به این معنا نیست که روابط ایران با سوریه به یکباره قطع خواهد شد.

چهارم، عمل‌گرایی و نفوذ نامتقارن. سیاست خارجی ایران عمل‌گرایانه است. انتخاب راهبرد منطقه خاکستری و توانایی برقراری روابط نزدیک با حماس سنی، نشانه‌ای از عمل‌گرایی ایران است.

پنجم، استمرار محور مقاومت. اگرچه محور مقاومت تاحدودی تضعیف شده است، اما ایده تضعیف کامل آن صحیح نیست و تا زمانی که محور مقاومت وجود داشته باشد، اثربخشی آن در سیاست خارجی ایران ادامه خواهد داشت.

ششم، تجربه تاریخی. برخی تحولات در منطقه در سال‌های اخیر رخ داده‌اند که در ابتدا به نظر می‌رسید به زیان ایران باشند، اما با گذشت زمان یا به نفع ایران تمام شدند یا آسیب مورد انتظار را وارد نکردند؛ مانند حمله و اشغال عراق توسط آمریکا یا جنگ آمریکا در افغانستان و جنگ یمن.

هفتم، مساله فلسطین. به دلیل پیوندهای تاریخی، سیاسی، قومی و مذهبی بین سوریه و فلسطین، غیرقابل تصور است که دولت جدید در دمشق فلسطین را نادیده بگیرد.

هشتم، دشمنی با اسرائیل. مانند مساله قبل، دولت جدید در سوریه نمی‌تواند به‌یکباره دشمنی تاریخی با اسرائیل را نادیده بگیرد، به‌ویژه که مساله بین دو کشور، سرزمینی هم شده است.

نهم، رقابت بین قدرت‌های منطقه‌ای و بین‌المللی. در شرایط عدم قطعیت کنونی در سوریه، رقابت بین قدرت‌های منطقه‌ای و بزرگ برای کسب سهم در آینده این کشور شدت خواهد گرفت. در این میان، ائتلاف‌سازی برای تضمین سهم ادامه دارد و ایران ممکن است بتواند از این فرصت برای نفوذ در سوریه استفاده کند.

دهم، حرکت در مسیر سنتی. اگرچه خاورمیانه غیرقابل پیش‌بینی و تحولات آن هم سریع به نظر می‌رسد (مانند تحولات مصر، یمن، لیبی، افغانستان و سوریه)، اما واقعیت این است که روندها در این منطقه و کشورهای آن معمولاً مسیر سنتی و تاریخی خود را دنبال می‌کنند و به‌آسانی تغییر نمی‌کنند. ایران به‌عنوان یک نیروی تاریخی در خاورمیانه می‌تواند راه خود را پیدا کند.

در پایان این گزارش تصریح شده است: ایران به‌عنوان یک بازیگر تاریخی با روابط عمیق در خاورمیانه، منطقه را بهتر از آمریکا و روسیه می‌شناسد و قادر است نفوذ خود را بازسازی کند. بنابراین، به نظر می‌رسد هدف نتانیاهو که گفت «قول دادم، ما چهره خاورمیانه را تغییر می‌دهیم»، قابل تحقق نیست.