درباره ماده زایلیتول چه می‌دانید؟

اسم دندانپزشکی ترسناک است. به اندازه همان ابزارهایی که توی اتاق سرد و سفید و چسبیده به یونیت وجود دارد. بعید می‌دانم کسی وجود داشته باشد که رفتن به مطب دندانپرشکی برایش کار ساده و راحتی به نظر بیاید. برای همین هم در تمام این سال‌ها بشر تلاش کرده تا با انواع و اقسام محصولات مراقبت از دندان‌ رنج رفتن به دندان پژشکی را برای خودش کم کند. 

یکی از جدیدترین موادی که این سال‌ها تحقیقات زیادی روی آن صورت گرفته زایلیتول است. احتمالا شما هم با شنیدن این اسم یاد محصولات مراقبتی دهادن و دندان می‌افتید. زایلیتول در واقع یک ماده کریستالی سفید رنگ، از دسته شوگر الکل یا الکل قند است که طعمی‌خنک و سرد کننده دارد و از لحاظ طعم به شیرینی شکر است، ولی معایب شکر را ندارد. این ماده  40 درصد کالری کمتر و 75 درصد کربوهیدرات کمتری دارد. زایلیتول به طور گسترده‌ای به عنوان جایگزین قند در محصولات جویدنی مانند آدامس، آب نبات‌ها، قرص‌های نعنایی، خوشبوکننده‌های دهان و دندان، محصولات مراقب دهان و دندان مانند دهان‌شویه‌ها و خمیردندان‌ها به شمار می‌رود و برخلاف شیرین‌کننده‌های دیگر، برای سلامت دندان‌ها مفید است. مصرف مداوم زایلیتول پوسیدگی دندان‌ها را کاهش می‌دهد.

چطور از خطر قند در امان بمانیم؟

 بیاید ماجرا را کمی ‌قبلتر از زایلیتول شروع کنیم. همه ما می‌دانیم که هیچ چیز به عنوان مواد حاوی قند، سلامت دندان‌ها را به خطر نمی‌اندازد. شکر یک ماده غذایی برای تغذیه باکتری‌های دندان است. وقتی باکتری‌ها از شکرهای قابل تخمیر استفاده می‌کنند ، اسید لاکتیک تولید شده توسط آن‌ها ، به مینای دندان آسیب رسانده و در نهایت منجر به سوراخ شدن و ایجاد حفره در دندان می‌شود. زایلیتول قندی است که قابل پردازش توسط باکتری‌ها نیست و بنابراین هیچ اسید لاکتیکی تولید نمی‌کند که بتواند سلامت دندان‌ها به خطر بیاندازد. باکتری‌ها می‌توانند با تولید ماده‌ای به نام پلی ساکارید ، محکم به دندان بچسبند. زایلیتول با ساختار خاص خود، دندان‌ها را از چسبیدن باکتری‌ها محفوظ نگه می‌دارد. این ماده، رشد باکتری استرپتوکوک که اصلی‌ترین و مهمترین عامل پوسیدگی دندان است را کند کرده و اجازه نمی‌دهد این باکتری‌ها مدت طولانی در فضای دهان باقی بمانند. مصرف قند با ایجاد حالت اسیدی در دهان، مواد معدنی مفید را از روی دندان جدا می‌کند و باعث آسیب پذیری بیشتر در برابر باکتری‌ها در نتیجه  پوسیدگی دندان می‌شود. 

بزاق، محیط دهان را قلیایی می‌کند و باقیمانده غذا را می‌شوید و به هضم غذا کمک می‌کند ، ولی هنگامی‌که به علت مصرف شیرینی زیاد ، بزاق دهان اسیدی می‌شود ، باکتری‌های دهان بر آن غلبه می‌کنند و مینای دندان را خراب می‌کنند. از آنجایی که زایلیتول غیر قابل تخمیر است ، باکتری‌های دهان نمی‌توانند آن را به اسید مضری که باعث پوسیدگی دندان می‌شود ، تبدیل کنند. در نتیجه به قلیایی ماندن محیط دهان کمک می‌کند. بنابراین یکی از بهترین شیوه‌های مصرف زایلیتول ، استفاده از خمیر دندان‌هایی است که در ساختار خود از این ماده استفاده کرده اند.

بسیاری از برندهای خمیردندان شروع به استفاده از نام زایلیتول روی برچسب محصولات خود کرده و از این ماده برای بالابردن کیفیت محصول خود، استفاده کردند. علاوه بر جلوگیری از رشد باکتری‌ها و ممانعت از  پوسیدگی دندان‌ها، زایلیتول مزایای بسیار دیگری دارد که می‌توان به کاهش خشکی دهان، کاهش التهاب لثه، تحریک غدد بزاقی، ایجاد حس تازگی در محیط دهان، کاهش توده پلاک روی دندانها و لثه‌ها، سفید کننده سطح دندان، محافظت از مینای دندان، ضد حساسیت و کنترل کننده سنگ دندان اشاره کرد.

زایلیتول بدون عوارض برای کودکان 

یک نکته بسیار مهم در مورد زایلیتول این است که کودکان بدون هیچ منعی می‌توانند آن را استفاده کنند. از آنجایی که مصرف فلوراید برای کودکان ۱ تا ۳ سال توصیه نمی‌شود، در این سنین کودکان می‌توانند از خمیردندانهایی که به جای فلوراید زایلیتول دارند، استفاده کنند. این دقیقا همان نکته‌ای است که باعث می‌شود تا این ماده برای تولیدکنندگان محصولات دهان و دندان جذاب باشد.