محقق نشدن 66 هزار میلیارد تومان از درآمدهای نفتی/ضرورت ایجاد منابع جدید درآمدی

اعتمادآنلاین| مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی با انتشار گزارشی با عنوان «بررسی لایحه بودجه سال 1398 کل کشور 3.منابع بودجه (ویرایش اول)»، ضمن پیش بینی محقق نشدن حدود 100 هزار میلیارد تومان از منابع عمومی دولت که در لایحه بودجه سال آینده درنظر گرفته شده است، بر ضرورت ایجاد منابع جدید درآمدی و مدیریت هزینه‌ها تاکید کرد.

در بخش چکیده این گزارش با اشاره به اینکه رقم منابع نفتی سال 1397 با احتساب منابع حاصل از برداشت از صندوق توسعه ملی و همچنین سود سهام و مالیات بانک مرکزی (از محل مابه‌التفاوت نرخ تسعیر ارز حاصل از صادرات نفت خام و میعانات گازی) محاسبه شده، آمده است: «مجموع منابع نفتی در لایحه بودجه سال 1398، معادل 1425 هزار میلیارد ریال در نظر گرفته شده که حدود 10.6 درصد نسبت به قانون بودجه 1397 رشد یافته است».

وابستگی 35 درصدی بودجه به نفت در سال 98

در ادامه این بخش از گزارش بازوی کارشناسی مجلس درباره میزان وابستگی بودجه به نفت آمده است: «وابستگی بودجه به نفت در لایحه بودجه سال 1398 معادل 35 درصد بوده که نسبت به قانون بودجه سال 1397، رشد 3 درصدی داشته است».

در ادامه بخش چکیده گزارش این مرکز پژوهشی آمده است: «منابع مالیاتی در لایحه بودجه سال 1398 نسبت به قانون بودجه سال 1397، 8 درصد و نسبت به پیش‌بینی عملکرد سال جاری حدود 19 درصد افزایش یافته است. مقدار در نظر گرفته شده درآمدهای مالیاتی حدود 1535 هزار میلیارد ریال است که انتظار می‌رود حدود 1467 هزار میلیارد ریال آن محقق شود».

منابع پیش‌بینی شده از محل صادرات نفت خام، منابع مطمئنی نیست

سپس مرکز پژوهش های مجلس هشدار داده است: «منابع پیش‌بینی شده از محل صادرات نفت خام، منابع مطمئنی نیست. بیش‌برآورد منابع بودجه باعث می‌شود در عمل، دولت با سازوکار تخصیص، به صلاحدید خود، بودجه سال آتی را اجرا کند. این اتفاق ضمن آنکه صلاحیت‌های تقنینی و نظارتی مجلس را خدشه‌دار می‌کند، آثار و پیامدهای منفی دیگری در اداره کشور و عملکرد دستگاه‌‎ها به همراه خواهد داشت. هرچند برخی کارشناسان معتقدند در سال آینده با تکیه بر ابزار تخصیص نیز نمی‌توان عدم تحقق منابع را مدیریت کرد».

ضرورت هدفگذاری مدیریت کسری بودجه بدون نفت

در پایان بخش چکیده این گزارش آمده است: «لایحه بودجه از منظر منابع با محدودیت‌هایی روبه‌رو است که در صورت تصویب بدین شکل در طول سال 1398، مشکلات احتمالی در نحوه فعالیت دستگاههای اجرایی (بودجه قابل برنامه‌ریزی)، معیشت عمومی و انضباط مالی به دنبال خواهد داشت. لذا ایجاد منابع جدید درآمدی و مدیریت هزینه‌ها اجتناب‌ناپذیر است. برآوردهای کارشناسی هم توسط دولت و هم توسط کارشناسان این مرکز بیانگر آن است که در صورت هدف‌گذاری «مدیریت کسری بودجه بدون نفت» و با انجام برخی اصلاحات برای جلوگیری از فرارهای مالیاتی و تعریف پایه‌های مالیاتی جدید می‌توان کسری فوق را مدیریت کرد».

افزایش 25 درصدی منابع عمومی دولت در لایحه بودجه 98 در مقایسه با پیش بینی عملکرد امسال

در بخش «منابع عمومی دولت» در گزارش بازوی کارشناسی مجلس آمده است: «منابع عمومی دولت در لایحه بودجه سال 1398 متشکل از درآمدها، واگذاری دارایی‌های سرمایه‌ای و واگذاری دارایی‌های مالی معادل 4077 هزار میلیارد ریال پیش‌بینی شده که نسبت به رقم مشابه در قانون بودجه سال 1397، افزایش 5 درصدی داشته و نسبت به پیشبینی عملکرد منابع عمومی دولت در قانون بودجه سال 1397 از رشد 25 درصدی برخوردار است.گفتنی است در صورت عدم تحقق کامل منابع عمومی و با توجه به ضرورت تأمین اعتبارات اجتناب‌ناپذیر (عمدتاً هزینه‌ای) عملاً تخصیص اعتبارات تملک دارایی‌های سرمایه‌ای کاهش خواهد یافت».

پیش‌بینی محقق نشدن حدود 100 هزار میلیارد تومان از منابع عمومی دولت در سال آینده

براساس بررسی های مرکز پژوهش های مجلس، میزان و سهم هریک از سه بخش اصلی ذیل منابع عمومی دولت در لایحه بودجه سال 1398 و قانون بودجه سال 1397 به همراه پیش‌بینی عملکرد هر بخش ارائه شده است:

براساس این گزارش بازوی کارشناسی مجلس، جزئیات اجزای منابع عمومی دولت در لایحه بودجه سال 1398 و قانون بودجه سال 1397 به همراه پیش‌بینی عملکرد هر بخش در جدول زیر آمده است:

همانطور که در جدول فوق مشخص است، مرکز پژوهش های مجلس معتقد است حدود 100 هزار میلیارد تومان از منابع عمومی دولت در سال آینده محقق نخواهد شد که حدود 7 هزار میلیارد تومان از این رقم از محل درآمدهای مالیاتی و حدود 66 هزار میلیارد تومان از این رقم از محل درآمدهای نفتی (منابع حاصل از نفت و فرآورده های نفتی) است.

پیش‌بینی محقق نشدن حدود 7 هزار میلیارد تومان از درآمدهای مالیاتی در سال 98

در ادامه گزارش بازوی کارشناسی مجلس درباره درآمدهای مالیاتی در سال آینده آمده است: «با توجه به روند فعلی وصولی درآمدهای مالیاتی در سال 1397و همچنین تورم فزاینده در اقتصاد کشور در سال 1397 و با مدنظر قرار دادن شرایط رکودی حاکم بر بازار، پیش‌بینی اولیه حاکی از آن است که درآمدهای مالیاتی برای سال 1398، بالغ بر 1467 هزار میلیارد ریال محقق شود که بر این اساس حدود 69 هزار میلیارد ریال در ارقام پیش‌بینی شده در مجموع درآمدهای مالیاتی سال 1398 بیش‌برآوردی وجود دارد. این امر خود در نهایت به عدم‌تحقق منابع منجر خواهد شد».

پیش بینی محقق نشدن حدود 66 هزار میلیارد تومان از درآمدهای نفتی در سال آینده

در ادامه گزارش مرکز پژوهش های مجلس درباره میزان تحقق درآمدهای نفتی در سال جاری و سال آینده آمده است: «گفتنی است میانگین قیمت نفت ایران در 9 ماهه سال 1397 حدود 65 دلار بوده است، اما با توجه به کاهش قیمت نفت در دو ماه اخیر به زیر 55 دلار و احتمال تداوم همین روند در سه ماه منتهی به پایان سال پیش‌بینی می‌شود که قیمت نفت ایران در سال 1397 به میانگین حدود 61 دلار برسد. بنابراین پیش‌بینی می‌شود تا پایان سال 1397 حدود 950 هزار میلیارد ریال درآمد از این محل وصول شود که حدودا 95 درصد منابع پیش‌بینی شده در قانون بودجه 1397 خواهد بود.

اما در مورد پیش‌بینی قیمت نفت اظهارنظرهای مختلفی وجود دارد از بودجه عربستان که 80 دلار را برای نفت برنت پیش‌بینی کرده است تا آژانس اطلاعات انرژی آمریکا و بودجه روسیه که به ترتیب 66 و 42 دلار را برای نفت برنت پیش‌بینی کرده‌اند، این پیش‌بینی‌ها متفاوت است. بنابراین اگر میانه این پیش‌بینی‌ها را در نظر بگیریم، نفت برنت تقریباً 63 دلار خواهد بود. قیمت نفت ایران حدود 6 دلار از نفت برنت کمتر است و از طرف دیگر به دلیل اعمال برخی تخفیف‌ها به جهت تحریم، 54 دلار برای پیش‌بینی قیمت هر بشکه نفت ایران منطقی به نظر میرسد».

نهایتا بازوی کارشناسی مجلس با پیش بینی اینکه مجموع صادرات نفت خام و میعانات گازی ایران در سال 98، حدود 925 هزار بشکه در روز خواهد بود؛ میزان منابع نفتی در سال آینده را حدود 76 هزار و 500 میلیارد تومان پیش بینی کرده است.

منبع: