ظریف: چرا به افتخارات ملت «ترکمنچای» می‌گویید؟/ اگر لازم است جلسه را غیر علنی کند تا من بحث‌هایی را مطرح کنم/ اگر آمریکا عهدشکنی کرده باید بر سر دولت آمریکا بکوبید نه فرزندان ملت/ وزارت خارجه مجری سیاست های نظام است

اعتمادآنلاین| محمدجواد ظریف وزیر امورخارجه امروز میهمان جلسه علنی مجلس شورای اسلامی بود تا پاسخگوی سوالات نمایندگان باشد. سوالاتی درباره شروط 9 گانه در موضوع برجام، بی‌توجهی به حقوق صرافان و تاجران در امارات و اقدامات دیپلماتیک در جهت رفع تهدیدات بین‌المللی. دو سوال از این سه سوال به رای نمایندگان گذاشته نشد و در یک سوال پس از رای‌گیری نمایندگان از توضیحات ظریف قانع شدند.

ادیانی: رهبری برای برجام ریل‌گذاری کرده‌اند

در ابتدای جلسه علنی امروز مجلس شورای اسلامی علی ادیانی نماینده مردم قائم شهر برای طرح سوال خود از وزیر امورخارجه پای تربیون علنی رفت و در سوال ملی خود با عنوان «عدم اجرای شروط 9 گانه مقام معظم رهبری در خصوص برجام» گفت: اظهارات ظریف در مجلس برای من تعجب دارد. مهم ترین واقعه تاریخ سیاسی کشورمان در بعد از انقلاب اسلامی ایران موافقت نامه برجام است برای مدیریت، راهبری و هدایت این موضوع هم از سوی مقام معظم رهبری و هم مجلس و ریل‌گذاری کردند.

به گفته وی، قرار بود که برجام از ریل شرایط مکانی که رهبر معظم انقلاب ابلاغ کردند عبور کند ضمن اینکه شرایطی را نیز مجلس مصوب کرد و اگر اظهارات ظریف که امروز در مجلس در خصوص برجام گفت محقق بود لابد شرایط کشور گل و بلبل است.

ادیانی با بیان اینکه در 13 اسفند سال گذشته در کمیسیون امنیت ملی سوالم را از ظریف در خصوص شرایط نه گانه برجام و نحوه تصمیم گیری در این خصوص مطرح کردم، خاطرنشان کرد: ما با ظریف به این توافق رسیدیم که اون مدارک را ظرف مدت دو هفته به من در این خصوص تحویل دهد اما این دوهفته منقضی شد و حتی یک برگ کم به او من به عنوان نماینده مردم در مجلس شورای اسلامی ارائه نکرد به همین جهت تصمیم گرفتم سوال ملی همراه سوال ملی خود را در صحن علنی مجلس از وزیر امور خارجه جویا شوم.

ظریف: بر سر آمریکا بکوبید به جای کوبیدن بر سر ملت

در ادامه این جلسه محمد جواد ظریف در جلسه علنی و در پاسخ به سوال سید علی ادیانی نماینده قایمشهر در خصوص علت عدم اجرای کامل شرایط نه‌گانه رهبری و مصوبه مجلس در خصوص برجام؛ گفت: ایراد گرفتن به دستاوردهای جمهوری اسلامی کار راحتی است، اما نیاز کشور نگاه کردن به شرایط واقعی است و اینکه وزارت خارجه مجری تصمیمات نظام است.

وی همچنین گفت: اگر نیاز باشد رئیس مجلس جلسه را غیر علنی کند تا من بحث‌هایی را مطرح کنم. من وظیفه دارم در برابر خارجی‌ها از منافع ملی کشور دفاع کنم. اما نمی‌توانم همه نکات لازم را بیان کنم.

علی لاریجانی در خلال صحبت‌های ظریف گفت: غیر علنی کردن جلسه شرایطی را دارد و باید درخواست آن مطرح شود. شما مطالبتان را بگویید.

ظریف ادامه داد: برجام توانست آمریکا را در دنیا منزوی کند. در طول یک سال و نیم گذشته دولت آمریکا تمام تلاشش را کرد که به نحوی از این عهدنامه خارج شود؛ آیا طرف ترکمانچای تلاش کرده بود که از این قرارداد خارج شود؟ پس چرا افتخارات ملی را با نام ترکمانچای می‌نامید؟

وزیر امور خارجه همچنین گفت: آقا 9 شرط را برای برجام گذاشت و هیأت نظارت را هم تعیین کرد. شما بگویید در توافق پاریس و نفتا چه تعهدی بالاتر از تصویب کنگره و امضای رئیس جمهور بوده که ترامپ از آن خارج شد؟ چرا بدعهدی دولت رژیم جنایتکار آمریکا را به اسم جمهوری اسلامی تمام می‌کنیم و افتخار کشور را ترکمانچای می‌نامیم؟ ما تعهد کافی گرفتیم و گزارش هم دادیم، اما رژیم آمریکا از برجام خارج شد؛ کما اینکه از تعهدات دیگرش هم خارج شد.

ظریف همچنین گفت: از دولتی که به اصول بین‌الملل پایبند نیست چه توقعی داریم؟ چه کسی می‌گوید که ما بر اساس اعتماد به آمریکا عمل کردیم؟ ما بر اساس تک تک اقداماتی که کردیم اقدامات متقابل را گرفتیم. ما تا پی‌ام‌دی را حل نکردیم روی اراک اقدام نکردیم و تا اورانیوم کیک زرد را از روسیه وارد نکردیم اورانیوم غنی شده را نفرستادیم. تک تک اقدامات ما نسیه نبود بلکه نقد گرفتیم. اگر آمریکا عهدشکنی کرده باید بر سر دولت آمریکا بکوبید نه فرزندان ملت و نه مقاومت ملت.

ظریف همچنین گفت: مقاومت ملت باعث شد آمریکا و 5 قدرت دیگر با 6 قطعنامه‌ی شورای امنیت مقابل 5-6 نماینده شما بایستند و بگویند سرمان را کلاه گذاشتند. این ترامپ است که باید به برجام «ترکمانچای» بگوید نه شما. دستاورد ملت را این گونه ارزان نفروشید. این دستاورد ملت بزرگ ما است که بارها ترامپ را به زانو درآورده است. او دو بار مجبور شد از برنامه‌های خود در اجلاس لهستان عقب نشینی کند. برای اینکه جمهوری اسلامی ترامپ را مجبور به عقب نشینی کرد.

وی با بیان اینکه باید در سالگرد انقلاب دستاوردهای ملت را عزیز بدانیم افزود: نباید دستاوردها را خوار کنیم. ملت ما ایستاده است. من گفتم که ما شرایط را اجرا کردیم، گزارش را به هیأت نظارت دادیم و آنجا تصمیم گرفتند چه کار کنند. جایی که ما باید جواب می‌دادیم هیأت نظارت بوده و گزارش اجرای برجام را هم به مجلس ارائه کردیم. شما هر تصمیمی بخواهید می‌توانید بگیرید.

ظریف با طرح این سوال که فکر می‌کنید برای من مشکلی است که از برجام خارج شوم افزود: این تصمیم با من نیست بلکه تصمیم با کشور است. آن قدر این توافق برای ما منافع داشته که ترامپ دو سال است تلاش می‌کند این منافع را از بین ببرد و امروز منزوی شده است.

وزیر امور خارجه در بخش دیگری از اظهاراتش اظهار کرد: طبق نامه رهبری هیأت نظارت بر برجام تشکیل شد که مسئول رسیدگی به مفاد نامه بود و وزارت خارجه هم گزارش خود را مرتب به هیأت نظارت داده و هیأت بر اساس مصالح کشور تصمیم می‌گیرد که چطور عمل کند. این کاری است که جمهوری اسلامی و وزارت خارجه انجام دادند. ما در نامه‌های متعدد از ابتدای اجرای برجام تاکنون موارد بدعهدی و نقض توسط آمریکا و سایر اعضا را به اطلاع طرف مقابل رسانده و اعتراض کردیم و اقداماتی توسط هیأت نظارت تصویب و انجام شده است.

وی در پایان گفت: در مورد مصوبات مجلس هر سه ماه یک بار گزارشی را به مجلس ارائه کردیم اگر نیاز بوده تصمیم گیری شده است. از نظر منافع ملی جمهوری اسلامی با در نظر گرفتن شرایط بهترین انتخاب را داشته و این انتخاب آمریکا را در موقعیت بغرنجی قرار داده که هر اقدامی انجام می‌دهند تا از این وضع خارج شوند.

نمایندگان از توضیحات ظریف به سوال ادیانی قانع شدند

سرانجام بعد از آنکه توضیحات محمدجواد ظریف درباره طرح سوال نماینده قائمشهر به پایان رسید، نمایندگان با 102 رأی موافق، 71 رأی مخالف و 7 رأی ممتنع از مجموع 194 نماینده حاضر اعلام کردند که از پاسخ‌های وزیر قانع شدند.

برجام اروپایی محقق نمی‌شود

بعد از سوال ادیانی، نوبت به طرح سوال جمشید جعفرپور نماینده مردم لارستان در مجلس شورای اسلامی از ظریف وزیر امور خارجه درباره علت بی‌توجهی به حقوق بازرگانان و صرافان ایرانی شاغل به کار در امارات متحده عربی و عدم دفاع موثر از حق شهروندی آنان رسید. جعفرپور در خصوص سوال خودش اعلام کرد: سوال بنده بیشتر در خصوص دیپلماسی اقتصادی وزارت امور خارجه است. بنده در کمیسیون امنیت ملی مجلس هم بحث دیپلماسی اقتصادی را مطرح کردم که به دلیل قانع نشدنم سوال را به صحن مجلس فرستادیم.

نماینده مردم لارستان در مجلس شورای اسلامی ادامه داد: همه می‌دانیم که دشمن با جنگ اقتصادی و فشار روانی که ایجاد کرده است می‌خواهد ملت ما را به سطوح بیاورد؛ بنابراین جا دارد همه ارکان نظام جمهوری اسلامی برای مدیریت این شرایط تلاش کنند. لذا در صورت مدیریت شرایط فعلی ما می‌توانیم در 22 بهمن ماه سال اینده شکست دشمن را جشن بگیریم.

وی با بیان اینکه آقای ظریف! برجام اروپایی محقق نمی‌شود، گفت: قرار بود SPV هم محقق شود اما چه شد؟ امروز 28 ژانویه است که قرار بوده فرانسه SPV خود را معرفی کند که البته کار به جایی نمی‌ برد. اصلا موضوع و بحث ما مچ‌گیری نیست بلکه بحث دستگیری است.

جعفرپور با اشاره به اینکه در دیپلماسی اقتصادی ضعف شدیدی داریم افزود: علی‌رغم نامه مکتوب و پیگیری ما از معاون وزیر امور خارجه در این خصوص متاسفانه کار به جایی نرسید. همه مشکلات اقتصادی به وزارت خارجه برنمی‌‌گردد در هر صورت ما مشکلاتی در فرایندها داریم. وزارت امور خارجه باید با توجه به اسناد بالادستی ابلاغی از سوی رهبر معظم انقلاب و همچنین طبق وظایف تعیین شده به وظایف دیپلماسی خود بپردازد.

جعفرپور همچنین به بند 11 سیاست‌های اقتصاد مقاومتی هم اشاره کرد و گفت: براساس این بند استفاده از دیپلماسی در راستای تحقق اهداف اقتصاد مقاومتی آمده است؛ بنابراین وزارت خارجه باید به عنوان دستگاه هماهنگ کننده تعاملات اقتصادی با سایر کشورها عمل کند.

معاونت اقتصادی وزارت خارجه کارنامه قابل قبولی داشته است

محمدجواد ظریف در پاسخ به سوال جمشید جعفرپور چنین پاسخ داد که« متأسفانه دولت امارات متحده عربی علی‌رغم روابط گسترده اقتصادی با جمهوری اسلامی ایران خود را از روابط نزدیک با ما محروم کرد آن هم به دلیل اشتباهات سیاسی و راهبردی مسئولان دولت امارات متحده عربی در سال‌های گذشته به خصوص در جنگ علیه مردم مظلوم یمن است.»

ظریف ادامه داد: دولت امارات متحده عربی در یک مرحله برخورد غیرقابل قبول با جمهوری اسلامی ایران داشت به همین دلیل شورای عالی امنیت ملی تصویب کرد که راه‌های جایگزین ایجاد کنیم. راهکار ایران در این باره علاوه بر اقدامات دیپلماتیک معمول در مقابله با سیاست‌های غلط امارات متحده عربی ایجاد روزنه‌های لازم برای پیگیری روابط اقتصادی است.

وزیر امور خارجه اظهار کرد: راهکار آن است که کشورها و روش‌هایی را جایگزین کنیم که بدون نگرانی از اقدامات دولت امارات متحده عربی بتوان کار خود در روابط اقتصادی را ادامه دهیم. البته تعدادی از بازرگانان و صرافان ایرانی در امارات متحده عربی دچار مشکل شده که تعداد زیادی از آنها نقل مکان کرده و تسهیلات لازم برای استقرار آنها در کشورهای دیگر فراهم شد، یعنی کشورهایی که رابطه بهتری با ایران داشته و دیدگاه واقع‌بینانه‌تری نسبت به تحولات منطقه دارند. از آن رو تعداد دیگری با مضیقه دولت امارات متحده عربی مواجه شدند که برخوردهای لازم سیاسی با دولت امارات متحده عربی انجام شد؛ به هر حال ما دنبال پیدا کردن راه‌های جایگزین هستیم.

وزیر خارجه در ادامه گفت: یکی از وظایف وزارت خارجه در شرایط کنونی کمک به معیشت مردم و بهبود وضعیت اقتصادی است که تلاش خود را در این زمینه انجام داده، تشکیل معاونت اقتصادی در وزارت خارجه در همین راستا بود. کار دشواری که ما آن را به سرانجام رساندیم. چون تجربه ناموفق تشکیل معاونت اقتصادی در وزارت خارجه بعد از انقلاب اسلامی وجود داشت؛ به طوری که حتی بدنه وزارت خارجه با تشکیل این معاونت مخالف بود. ما مجبور شدیم یک تغییر ساختار اساسی ایجاد کرده و رویکرد وزارت خارجه را از منطقه‌ای به موضوعی تبدیل کنیم تا اینکه معاونت اقتصادی در وزارت خارجه احیا شود.

ظریف با اشاره به تشکیل معاونت اقتصادی در وزارت خارجه در دی ماه سال گذشته گفت: آقای انصاری در آن زمان به عنوان معاونت اقتصادی منصوب شد. فردی که سابقه کار در سه سفارت انگلیس، روسیه و هند را داشت. این یعنی ایشان به همه حوزه‌ها اشراف داشته لذا بهترین انتخاب آقای انصاری بود.

ظریف افزود: در همان زمان آقای رئیس جمهور قرار بود به هند سفر کند لذا نیاز بود که آقای انصاری در هند حضور داشته باشد. از طرف دیگر ما هم به فردی با مختصات آقای انصاری نیاز داشتیم که معاونت اقتصادی را در دست گیرد.

وزیر خارجه با بیان اینکه معاونت اقتصادی این وزارتخانه در طول 10 ماه گذشته کارنامه خوبی داشته است، افزود: این معاونت توانسته روزنه‌هایی برای مقابله با تحریم را پیدا کند. البته لازم به یادآوری است که ما تنها می‌توانیم گروه‌ها، شرکت‌ها و بانک‌هایی را که آماده همکاری با ایران هستند را پیدا کنیم ولی امکان عقد قرارداد نداریم. البته که این کار از سوی دستگاه‌های دیگر در حال انجام است.

ظریف با بیان اینکه معاونت اقتصادی آمادگی برای ارائه گزارش به مجلس را دارد، گفت: تجلی اقدامات معاونت اقتصادی را می‌توان در سفر بنده به عراق دید که در پنج روز به پنج شهر اربیل، سلیمانیه، نجف، کربلا و بغداد سفر داشته و در هر پنج شب سمینارهای اقتصادی با حدود 100 نفر از برجسته‌ترین کارآفرینان برگزار کردیم. امروز هم قرار است آقای انصاری به همراه معاونت اول رئیس جمهور سفری به روسیه داشته باشد که برنامه‌ریزی‌های لازم صورت گرفته است.

ظریف با بیان اینکه در معاونت اقتصادی اداره کل تحریم وجود دارد، گفت: این اداره به دنبال راهکارهای خروج از تحریم است. البته وظیفه وزارت خارجه تسهیل و پیدا کردن حوزه‌های همکاری و کمک از ایرانی‌های خارج از کشور برای سرمایه گذاری در داخل است که در این راستا تمامی تلاشمان را انجام می‌دهیم تا امکانات در خدمت مردم باشد. آقای انصاری هم علاقمند هستند که گزارشات لازم را ارائه کرده و از نظرات و راهنمایی‌های نمایندگان استفاده کنند.

وزیر خارجه خاطرنشان کرد: یکی از حوزه‌های معاونت اقتصادی همکاری با استان‌هاست. معتقدیم استان‌ها در شرایط تحریمی برای دور زدن تحریم‌ها و پیدا کردن منافذ نقش مهمی دارند. ما از نمایندگان تقاضای همکاری با اداره استان‌های معاونت اقتصادی داریم تا ایرانی‌های خارج از کشور مربوط به شهرستان‌ها و یا استان‌های مختلف که علاقمند به سرمایه گذاری هستند جذب شوند. برنامه‌های معاونت اقتصادی بسیار است. امیدواریم به بهترین شکل آنها را پیاده کنیم.

محبی‌نیا : دلواپسان و برانداز یک هدف را دنبال می‌کنند

درا دامه این جلسه جهانبخش محبی نیا در توضیح سوالش از وزیر امور خارجه درباره مجموعه اقدامات دیپلماتیک جهت رفع تهدید بین‌المللی در منطقه و سطح جهانی، در این باره اظهار کرد: آقای ظریف! شاید کسانی از شما نفرت داشته باشند، اما زمانی پیروز خواهید شد که آنها بتوانند در شما نفرت ایجاد کنند. پس صبور باشید. البته جای تأسف است که اوضاع و احوال ما این است که این جهان گهواره حیات ما است.

این نماینده اصولگرای مجلس شورای اسلامی در بخش دیگری از صحبت‌های خود، خاطر نشان کرد: در شرایط فعلی در خارج از کشور منزوی کردن ایران به عنوان یک هدف دنبال می‌شود. در این وضعیت مکاتبه هشت وزیر با رهبری شکل می‌گیرد. چرا در جامعه انقلابی امام و یادگاری امام که با سکان‌داری رهبری اداره می‌شود، دلواپس و برانداز به هدف واحد و یکسان رسیده است؟ این خطای بزرگ و استراتژیکی است که جامعه را تهدید می‌کند. بخشی از سیاست خارجی در گروگان تفکری است که با دولت غریبه است. روی گردانی از جهان و پنهان کردن سیاست نتیجه‌اش این است که بخشی از جامعه به فساد کشیده می‌شود. به همین دلیل است که نظریه‌پردازان معتقد هستند که عمده مشکلات جامعه ریشه در سیاست دارد.

وی با اشاره به این که ایران با کمک دیپلماسی خارجی توانست از یوغ انگلیس نجات پیدا کرده و اشغال کشور را به پایان برساند، در این باره توضیح داد: بعد از آن قطعنامه 1398 در سازمان ملل و ترک مخاصمه با عراق به وقوع پیوست و سازمان ملل صدام جاه طلب و دیوانه را متجاوز خواند. اکنون به کمک دستگاه خارجی باید گفتمان داخلی به سمت ایجاد رضایت و امیدواری در داخل کشور حرکت کند.

این نماینده اصولگرای مجلس شورای اسلامی تاکید کرد که فرهنگ و پیام انقلاب در فضای آرام اشاعه پیدا می‌کند و در این شرایط می‌توان ایرانی خارج از کشور را برای حضور در داخل کشور و سرمایه‌گذاری امیدوار کرد. آقای ظریف! شما مسئول وزارت امور خارجه هستید. اگر شما حرف اول را نزنید و منافع ملت را مساله اول قرار ندهید در محضر خدا در روز قیامت باید پاسخگو باشید. برای انقلاب اسلامی آزادی و عدالت در سطح جهان دعا می‌کنیم و به نیروهای دفاعی نیز افتخار می‌کنیم. امیدواریم دست به دست هم همه نهادهای رسمی کشور آزاد باشند.

ظریف: همیشه سعی کردیم تا آخرین تحولات دنیا را به سمع مقامات عالی کشور برسانیم

محمدجواد ظریف در پاسخ به سوال جهانبخش محبی‌نیا در خصوص «مجموعه اقدامات دیپلماتیک» جهت رفع تهدید بین‌المللی در منطقه و سطح جهانی که در مراکز رسمی چون شورای عالی امنیت و هیات دولت به ثبت رسیده است، بیان کرد: وزارت خارجه در نظام جمهوری اسلامی ایران دستگاه مجری سیاست خارجی است. ما تلاش می‌کنیم در حوزه تصمیم‌سازی نیز با ارائه‌ تحلیل‌های درست و اطلاعات دقیق به تصمیم‌گیرندگان کمک کنیم. این نیز یکی از وظایف وزارت امور خارجه است.

وی در ادامه بیان کرد: وزارت امور خارجه باید دیده‌بان دقیقی برای کشور باشد و تحولات بین‌المللی را رصد کرده و تحلیل درستی ارائه دهد. ما همیشه سعی کردیم تا آخرین تحولات دنیا را به سمع مقامات عالی کشور برسانیم و تحلیل درستی ارائه دهیم و پس از تصمیم‌گیری دستگاه‌های تصمیم‌ساز در اجرای تصمیمات نظام کارآمدترین روش‌ها را به کار گیریم.

ظریف در ادامه اظهار کرد: با توجه به تهدیدهای جدیدی که برای ایران در این یک سال ایجاد شده است به ویژه از سوی رژیم قانون‌شکن آمریکا به دنبال بهترین سیاست هستیم. در آستانه چهلمین سالگرد انقلاب باید بپذیریم که شاید در این سال‌ها مشکلات و اشتباهاتی داشته‌ایم، اما آنچه که ایران را از همه کشورها متفاوت می‌کند، این است که ما توانسته‌ایم استقلال خود را حفظ کنیم و هیچ کشوری اجازه ندارد برای ایران تصمیم بگیرد. این یکی از برجسته‌ترین تئوری‌های انقلاب اسلامی است.

وزیر امور خارجه در ادامه تاکید کرد: با توجه به این‌که حفظ این استقلال در بستر زمانی و مکانی کشوری شکل گرفت که قبلا مجری سیاست‌های قدرت‌های سلطه‌گر بوده حتما با هزینه و فشار همراه است و ما در این سال‌ها تمام تلاش خود را کرده‌ایم که این فشار به حداقل برسد.

ظریف اظهار کرد: یکی از دستاوردهای برجام این بود که ما توانستیم به 6 قطعنامه فصل 7 شورای امنیت پایان دهیم. در تاریخ شورای امنیت بی‌سابقه است که یک کشور بتواند بدون پرداخت خسارت چشمگیر از ذیل فصل هفت شورای امنیت خارج شود و این خروج برای آمریکا و اسرائیل هزینه زیادی داشت، چرا که آنها 30 سال به دنبال تحمیل این قطعنامه‌ها به ایران بودند و در دو سال گذشته آمریکا و اسراییل تمام امکانات خود را به کار بستند تا به جمهوری اسلامی ایران فشار وارد کنند و ما نیز تمام تلاش خود را برای خنثی‌کردن این فشار انجام دادیم.

وزیر امور خارجه در ادامه خاطرنشان کرد: کسی نمی‌تواند فراموش کند که آمریکا قلدر اقتصادی است. در دو سال گذشته ترامپ تمام تلاش خود را کرد اروپا را با خود همراه کند. ما در مسائل اقتصادی چشم به اروپا نداریم، بلکه ما به دنبال منزوی کردن آمریکا هستیم که اروپا نیز نقش موثری در این امر دارد. تلاش ما باعث شده تا آمریکا چهار دوره در شورای امنیت موفق نشود و ان‌شاءالله در اجلاس لهستان نیز همانند اجلاس ریاض شکست خواهد خورد.

این در حالی بود که بعد از پاسخ‌های ظریف، محبی‌نیا گفت‌ که احتیاجی به رای‌گیری از مجلس شورای اسلامی نیست و بر این اساس این نماینده از پاسخ‌های وزیر امور خارجه قانع شد.