سناریوهای احتمالی به وجود آورنده وضعیت جدید در سودان

اعتمادآنلاین| به اعتقاد کارشناسان در بهترین شرایط ممکن، سرلشکر ستاد عوض بن عوف که رهبری کودتا را در سودان بر عهده داشت نسخه کپی‌برداری‌شده‌ای از عمر حسن البشیر است.

برای بسیاری از این کارشناسان انجام کودتا از سوی یکی از مهم‌ترین ارکان قدرت عمر البشیر بسیار تعجب‌آور به نظر می‌رسد. به بیانی واضح‌تر، اعلام بیانیه کودتا توسط بن عوف از سوی بسیاری از این کارشناسان به عنوان بریده شدن دسته چاقو توسط تیغه آن تفسیر شده است.

جالب اینجاست که این کودتا چند روز بعد از سرکوب کودتای دیگری که 130 نظامی از رده‌های متوسط ارتش علیه دولت البشیر تدارک دیده بودند، انجام گرفت.

حال مشخص نیست بن عوف که خود یکی از عاملان اصلی به وجود آمدن شرایط فعلی در سودان است بعد از این کودتا چگونه می‌خواهد این مشکلات را حل و فصل کند و اصولا چه دلیلی برای انجام این اقدام توسط فردی از ساختار قدرت وجود دارد.

اولین سناریو حکایت از آن دارد که بن عوف برای پایان دادن به بحرانی که به نقطه اوج خود رسیده دست به این کار زد تا تمامی دستاوردهای قدرتی که ارتش سودان طی چند دهه به دست آورده از بین نرود.

به اعتقاد کارشناسان طرفدار این سناریو، ژنرال‌های رده بالای ارتش بعد از آنکه متوجه شدند تاریخ مصرف عمر البشیر به پایان رسیده و رده‌های میانی ارتش به دنبال گرفتن ابتکار عمل از دست آنها هستند وارد عمل شده و به جای قرار گرفتن در موضع دفاع، موضع تهاجمی را در دستور کار خود قرار دادند.

برخی از طرفداران این سناریو بر این باورند این وزیر دفاع بود که به بشیر اطلاع داد کودتایی نظامی را در کشور کشف و خنثی کرده است، شاید در همان زمان هم به او خبر داد ژنرال‌های ارتش قصد دارند پیش از آنکه کنترل اوضاع را به طور کامل از دست بدهند البشیر را از قدرت خلع کنند.

سناریوی ترسیم‌شده توسط این کارشناسان نزدیک‌ترین سناریو به حقیقت است، به ویژه که در بیانیه قرائت‌شده توسط ارتش سودان هیچ اشاره‌ای به تغییر شرایط فعلی نشده و تنها بر حکومت نظامی و لغو قانون اساسی پرداخته شد.

دومین سناریو بیشتر مورد توجه طرفداران نظریه توطئه است. به اعتقاد این کارشناسان، بعد از 4 ماه از فشار مردم به البشیر او تنها راه فرار خود را نزدیک کردن بن عوف به قدرت و تسلیم آن به دوست دیرین خود دید تا در فرصت مناسب دیگری مجددا به قدرت رسیده یا حداقل همچنان از منافع آن بهره‌مند باشد.

واکنش‌های شدیداللحن مخالفان دولت به ویژه بدنه تظاهرات‌کنندگان به این اقدام و تاکید آنها بر سرنگونی ساختار جدید، گواهی بر قوت این سناریو حداقل در میان معترضان است.

سومین سناریو که بازهم از سوی ارتش و ساختار نظامی سودان تبلیغ می‌شود مسئله مقابله با تهاجم خارجی است.

این سناریو چند هفته پیش توسط «صلاح قوش» رئیس سازمان اطلاعات سودان کلید خورد که در مراسم پایان دوره 42 افسران این سازمان اعلام کرد پنج ارتش بیگانه خود را برای حمله به خارطوم آماده می‌کنند و تنها منتظر ساعت صفر انجام این تجاوز هستند تا بعد از آن کشور را آماج ناامنی وهرج مرج کنند.

گرچه فرمانده کودتا تاکنون سخنی از این مسئله به میان نیاورده اما می‌تواند دستاویز مناسبی برای سرکوب هرچه بیشتر تظاهرات‌کنندگان و خاموش کردن آتش اعتراضات مردمی برای پایان دادن به قبضه قدرت توسط ارتش به شدیدترین نحو ممکن باشد.

به اعتقاد کارشناسان تا زمانی که مشخص نشود چه طرف یا طرف‌های منطقه‌ای و بین‌المللی از این کودتا حمایت کرده یا به آن چراغ سبز نشان داده‌اند، این گمانه‌زنی‌ها همچنان ادامه پیدا خواهد کرد. در حالی که تصور نمی‌شود این تغییر و تحول تاثیر چندانی بر حجم تظاهرات ضد دولتی در سودان داشته باشد، اما شرایط را در این کشور با وجود آزادی تمامی زندانیان سیاسی در اولین ساعات اعلام کودتا مخوف‌تر از گذشته خواهد کرد.