‏به لحاظ اقتصادی تحریم‌های جدید چه معنایی دارد؟

اعتمادآنلاین| محمد صادق الحسینی کارشناس اقتصادی در یادداشتی نوشت: جان بولتون امشب توئیت کرد که نفت بعنوان بزرگترین منبع درآمدی دولت ایران را به صفر میرسانیم. اما برخلاف آنچه ‎بولتون می‌گوید ‎نفت سالهاست بزرگترین بخش از درآمد دولت ایران نیست.

در اینجا توضیح می‌دهم که در سال‌های اخیر نقش نفت در بودجه بشدت کم شده و منع فروش نفت برای ایران کشنده نیست بلکه قطع کانال‌های ارزی مهمه ولی اون امر جدیدی نیست و در یکسال گذشته محقق شده پس حتی قطع این معافیت‌ها در صورت اصلاحات اقتصادی قابل مدیریت است.

‏در سال 96 (بدون تحریم)درآمد نفتی ایران حدود 60 میلیارد دلار بوده و در 97 (با تحریم) حدود 17 میلیارد دلار بوده. از این درآمد 70٪ در اختیار دولته که میشود 40 م.د در 96 و 12 م.د در 97. با ارز دولتی متوسط 3000 تومانی در 96 و 4200 در 97 کل درآمد واقعی نفتی 120 ه.م.ت در 96 و 50 ه.م.ت در 97 است.

‏این یعنی در سال 96 سهم واقعی نفت از بودجه عمومی دولت حدود 30٪ و سهم نفت از کل بودجه (عمومی+شرکتها) حدود 12٪ بوده است.

در سال 97 با تشدید تحریم ها سهم نفت از بودجه عمومی به 11٪ و سهمش از کل بودجه به 4٪ رسیده!

اینها یعنی نقش درآمدهای نفتی در بودجه دولت قابل توجه نیست.

‏صرفا توجه کنید که یارانه پنهان بنزین سالانه بیش از 100 هزار میلیارد تومان و یارانه پنهان گازوئیل، گاز و برق و بنزین روی هم رفته بیش از 800 هزار میلیارد تومان است. یعنی بیش از 16 برابر درآمد نفتی 97!

بنابراین با اصلاحات براحتی میشود بودجه را نجات داد. و البته باید بودجه را نجات داد چرا که بودجه عمود خیمه اقتصاد کشور است.

‏از طرف دیگر در یک اتفاق نادر صادرات غیرنفتی در 97 بصورت واقعی حدود 2میلیارد دلار بیش از واردات بود که مطابق پیش‌بینی‌ها این مقدار با حذف ارز 4200 تومانی به 5 تا 9 میلیارد دلار افزایش می‌یابد. اینها نشان میدهد حتی به لحاظ تجارت خارجی وابستگی جدی به دلارهای نفتی برای تامین واردات کشور نداریم.

‏اما بدترین ضربه تحریم‌ها در جای دیگری زده شد و آن هم کنترل شدید و بستن کانالهای ارزی کشور بود که با دقت بالایی خصوصا در یکسال گذشته در جریان بوده.
دولت باید فکر جدی برای این بخش بکند.

یعنی مازاد تراز تجاری داریم و مشکلی به لحاظ متعارف نداریم ولی مشکل دسترسی به ارزهایمان داریم!

‏راه‌های زیادی وجود دارد. دولت باید مبتکرانه، شجاعانه و با درایت ایران را از این مخمصه برهاند در غیر اینصورت ...

ابتدا باید نشان دهیم که اقتصاد ایران حتی بدون وجود نفت قابل مدیریت است و سپس ابتکارهای غیراقتصادی و هوشمندی در عین جسارت راهگشاست.