از ساختار اطلاعاتی امارات متحده عربی چه می‌دانید؟

اعتمادآنلاین| سید عماد حسینی- با وجود تعدد اسامی سازمان‌های فعال در زمینه جمع‌آوری اطلاعات در امارات متحده عربی، می‌توان شورای عالی امنیت ملی امارات را بالاترین نهاد تدوین‌کننده سیاست‌های اطلاعاتی این کشور معرفی کرد.

به گزارش اعتمادآنلاین، بر اساس اطلاعات منتشرشده در رسانه‌ها، این شورا که بیشتر جنبه هدایت فعالیت امنیتی-اطلاعاتی درون و برون‌مرزی را دارد، 11 ژوئن 2006 تشکیل و «طحنون بن زاید» یکی از فرزندان زاید بن سلطان آل نهیان، بنیان‌گذار امارات، اولین فردی بود که مدیریت آن را بر عهده گرفت.

با این حال به اعتقاد کارشناسان، محمدبن زاید اصلی‌ترین مهره حاکم بر سازمان‌های اطلاعاتی امارات محسوب می‌شود.

نوروز سال گذشته بود که روزنامه دیلی‌میل طی گزارشی در رابطه با فعالیت‌های اطلاعاتی امارات نوشت: محمدبن زاید، ولیعهد ابوظبی، دو نفر از مهم‌ترین دستیاران اطلاعاتی خود را به یک نشست بسیار محرمانه در جزایر سیشیل در اقیانوس هند برد.

در این نشست، که در طرف مقابل آن «اریک برینس» بنیان‌گذار بلک‌واتر یکی از حامیان اصلی فعالیت‌های انتخاباتی دونالد ترامپ به همراه «کریل دمیتریف» بانکدار روسی نزدیک به ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهور روسیه حضور داشتند، «حمد المزروعی» به عنوان مسئول سازمان اطلاعات امارات و «محمد دحلان» از رهبران سابق و اخراجی جنبش فتح او را همراهی کردند.

به نوشته این روزنامه انگلیسی، مزروعی یکی از مهم‌ترین مدیران پروژه نفوذ امارات در کشورهای شورای همکاری و بقیه کشورهای جهان محسوب می‌شود.

اهمیت این فرد به حدی است که مدیر بلک‌واتر حتی در شهادت خود در برابر نمایندگان کنگره هم حاضر به افشای نام او نشد.

محمدبن زاید طی بیش از هفت سال گذشته که به تدریج تمامی قدرت را در امارات متحده عربی به قبضه خود درآورد، تکیه بسیار گسترده‌ای بر جنبه‌های اطلاعاتی داشته و دارد.

او برای تقویت ساختار اطلاعاتی صدها افسر غربی را به کار گمارد و بودجه هنگفتی را هم به آن اختصاص داد تا این افسران بتوانند نیروی اطلاعاتی و جاسوسی اماراتی را برای این منظور آموزش دهند.

بن زاید در این کار چنان پیش رفت که اکنون به اعتراف بسیاری از رسانه‌های غربی و عربی، امارات متحده عربی یکی از امنیتی‌ترین ساختارها را در میان کشورهای شورای همکاری خلیج‌فارس به خود اختصاص داده است.

روزنامه لوموند هم سال گذشته در گزارشی از ابوظبی خبر داد سازمان اطلاعات امارات تقریباً در همه جای این کشور دوربین‌های جاسوسی خود را تعبیه کرده و هیچ فردی از جمله دیپلمات‌های کشورهای مختلف از جاسوسی این دوربین‌ها در امان نیستند.

به نوشته این روزنامه فرانسوی، فعالیت شنود و تعقیب الکترونیکی انجام‌گرفته تمرکز خاصی بر اتباع ایرانی، به‌خصوص دیپلمات‌های ایرانی حاضر در کشور، دارد و در درجه بعدی این حساسیت متوجه قطری‌هاست.

با این حال خبرگزاری رویترز نیز اواخر سال 1397 گزارش مفصلی از برنامه‌های جاسوسی امارات علیه شهروندان و افراد مقیم این کشور منتشر کرد.

به نوشته این خبرگزاری، امارات متحده عربی برنامه مفصل جاسوسی و شنود تحت عنوان پروژه «راوین» یا «کلاغ سیاه» راه‌اندازی کرده بود و در آن از خدمات کارمندان سابق آژانس امنیت ملی آمریکا برای شنود و جاسوسی از دولت‌ها، فعالان حقوق بشر و حتی شهروندان آمریکایی استفاده می‌کرد.

یکی از افراد شاغل در این برنامه «لورا ستراود» تحلیلگر اطلاعاتی بود. او که بعد از افشاگری‌های ادوارد اسنودن مجبور به ترک آژانس امنیت ملی شده بود، به پیشنهاد همکار سابقش «مارک بایر» به شرکت Cyberpoint پیوست، گرچه این شرکت سایبری یک شرکت آمریکایی محسوب می‌شد اما تمامی فعالیت آن در چارچوب پیشبرد پروژه «راوین» و در راستای اهداف امارات متحده عربی قرار داشت.

امارات بعد از مدتی همکاری با شرکت Cyberpoint را قطع و شرکت DarkMatter را، که مستقیماً شهروندان این کشور آن را اداره می‌کردند، تاسیس کرد. کارمندان آمریکایی هم دو گزینه امضای قرارداد همکاری با شرکت جدید یا خروج از آن را پیش روی خود دیدند.

بعد از مدتی «ستراود» خود را درون یک دام و فریب جاسوسی یافت که مجبور است از شهروندان آمریکایی، حتی برخی از نوجوانان این کشور، در کنار بسیاری از دشمنان امارات متحده عربی جاسوسی کند.

در چارچوب همین افشاگری بود که پروژه جاسوسی امارات از تلفن‌های همراه آی‌فون از طریق برنامه پیشرفته کارما به میان آمد؛ برنامه‌ای که با استفاده از یک باگ امنیتی موجود در این تلفن‌ها، نامه‌های صندوق پست الکترونیکی، سایت‌هایی که به آن سر زده و پیامک‌ها و تصاویر ذخیره‌شده در این دستگاه‌ها به سرقت برده می‌شوند.

با این حال تمامی اقدامات اطلاعاتی امارات هم با موفقیت همراه نبود.

یکی از مناطقی که امارات متحده عربی از نظر امنیتی در آن به شدت شکست خورده، کشور یمن است. ادامه انجام حملات پهپادی انصارالله یمن علیه مواضع عربستان و امارات متحده عربی ساختار امنیتی جاسوسی امارات را به عنوان یکی از طرف‌های اصلی ائتلاف اشغال این کشور زیر سوال برده است، در حالی که فرودگاه‌های امارات نیز همچنان آماج حملات پهپادی قرار دارد.

لیبی دیگر کشور جنگ‌زده‌ای است که حضور و فعالیت امارات در آن به شکل پررنگی به ناآرامی‌های این کشور دامن بیشتری زده است.

اوایل نوامبر 2015 بود که روزنامه نیویورک تایمز از ارسال سلاح و مهمات از سوی سازمان‌های اطلاعاتی امارات به گروه‌های متخاصم لیبی پرده برداشت.

شبکه تلویزیونی النبأ، یکی از شبکه‌های تلویزیونی محلی لیبی، نیز در همان زمان با انتشار تصاویری از دستگیری یکی از افسران سابق اماراتی خبر داد او در حال جاسوسی در لیبی دستگیر شده است.

یکی از نکات قابل توجه، ادعای امارات مبنی بر اخراجی بودن این افسر بود، در حالی که بر اساس اسناد منتشرشده در این شبکه تلویزیونی، او به خاطر خدمات گسترده‌اش به کشور از سوی «ضاحی خلفان» رئیس‌پلیس وقت دبی تقدیرنامه هم دریافت کرده است.

اقدامات جاسوسی امارات به همسایه و متحدانش در شورای همکاری نیز کشیده شده است، سازمان اطلاعات عمان دسامبر 2010 از متلاشی کردن یک شبکه جاسوسی بسیار گسترده سازمان اطلاعات نظامی امارات خبر داد.

ماموریت این شبکه جلب وفاداری افسران و سیاستمداران عمانی به نفع دولت امارات بود تا بتوانند از آنها در آینده و در راستای طرح‌های راهبردی ابوظبی استفاده کنند و شرایط را برای دوره بعد از سلطان قابوس آماده سازند.

این تنها عملیات کشف‌شده در عمان نبود، بلکه از اواسط دهه 70، طی قرن گذشته، نیز شیخ زاید آل نهیان بنیان‌گذار امارات متحده عربی دستور تشکیل هسته‌های طرفدار امارات در صفوف عمانی‌ها را صادر کرده بود.

در این حال به اعتقاد یک کارشناس فلسطینی، غزه یکی از معدود مناطق جهان است که تقریباً تمامی سازمان‌های اطلاعاتی مهم این کره خاکی نیم‌نگاهی به آن داشته‌اند یا در آن نفوذ دارند.

در این میان محمد بن زاید هم با برگزیدن محمد دحلان رئیس سابق امنیتی اطلاعاتی فتح در غزه به عنوان مشاور خود، بی‌تردید بیش از هر طرف دیگری به دنبال کسب نفوذ در این منطقه است.

بر اساس اطلاعات منتشرشده در رسانه‌ها، در جریان یکی از جنگ‌های اخیر در غزه، شایعه‌هایی در رابطه با ورود یک هیات پزشکی اماراتی از طریق گذرگاه رفح به داخل غزه منتشر شد.

دریافت مجوز ورود این هیات در حالی صورت گرفت که شمار زیادی از هیات‌های مدافع حقوق بشر و فعالان صلح‌طلب و مدافع مساله فلسطین، پشت دروازه‌های ورودی رفح اجازه ورود پیدا نکردند.

همین امر باعث شد بحث اهداف پشت پرده حضور هیات اماراتی مطرح شود و از فعالیت‌های سیاسی و امنیتی آن به جای هدف امدادرسانی ادعایی‌اش سخن به میان آید.

جالب اینجاست که هماهنگ‌کننده این هیات در داخل نوار غزه فردی به نام «سفیان ابو زایده» از رهبران اخراجی فتح بود، فردی که به دلیل ارتباط با محمد دحلان از این گروه فلسطینی طرد شده بود.

علاوه بر آن، سازمان اطلاعات امارات کارنامه طولانی‌ای در فعالیت‌های جاسوسی در ترکیه دارد.

آخرین اخبار منتشرشده در این‌باره به فروردین سال جاری باز‌می گردد که دادگاهی در استانبول دو تبعه امارات را به اتهام جاسوسی سیاسی و نظامی در داخل کشور راهی زندان کرد.

یک مسئول ترک که خواست نامش فاش نشود، به رویترز خبر داد: دو فرد بازداشت‌شده به نفع امارات متحده عربی مشغول جاسوسی علیه اتباع عرب مقیم ترکیه بودند.

این در حالی است که طی سال‌های پیش از آن نیز و با شدت گرفتن اختلاف بین ابوظبی و آنکارا به ویژه بعد از برکناری محمد مرسی، رئیس‌جمهور سابق و فقید مصر، این روند جاسوسی علیه ترکیه افزایش چشمگیری پیدا کرد.

سال 2015 بود که روزنامه ترکیه‌ای «تقویم» طی گزارشی در این رابطه، به نقل از منابع امنیتی این کشور، به بخش‌هایی از اقدامات سازمان‌های اطلاعاتی امارات در این کشور در ابعاد مختلف اقتصادی، سیاسی و امنیتی اشاره کرد.

در این گیرودار اطلاعاتی درباره همکاری تنگاتنگ سازمان اطلاعات امارات با همتای اسرائیلی خود نیز منتشر شده است. این اخبار به ویژه بعد از ترور محمود المبحوح، رهبر برجسته حماس، در یکی از هتل‌های دبی بیش از گذشته بر سر زبان‌ها افتاد.

به اعتقاد کارشناسان اگر امارات متحده عربی از وقوع این اقدام تروریستی توسط موساد اطلاع نداشته، یک شکست بزرگ برای این سازمان محسوب می‌شود. در حالی که اگر از آن اطلاع داشته و در آن همکاری کرده، آن را باید در کارنامه رسوایی‌های این سازمان جای داد.

در حال حاضر این سازمان توسط فرزند محمد بن زاید اداره می‌شود؛ به گفته رسانه‌ها محمد بن زاید برای افزایش قبضه قدرت در این شیخ‌نشین، پسر خود «خالد بن محمد آل نهیان» را به عنوان رئیس سازمان امنیت کشور و با درجه وزیر منصوب کرده است. خالد که درجه ژنرالی هم دارد از فوریه 2016 در این پست حضور پیدا کرده است تا پدرش با آزادی عمل بیشتری برنامه‌های داخلی و منطقه‌ای خود را به انجام برساند.

به گفته رسانه‌های منتقد، سقف بودجه خاصی برای فعالیت این سازمان معین نشده است.