مشکلات بازار یک شبه حل نمی‌شوند/نمی‌توان تمام مشکلات را به نبود وزارت بازرگانی گره زد

اعتمادآنلاین| ‌ معاون سابق وزیر صمت درباره اظهارات رئیس جمهور مبنی بر ساماندهی شدن بازار یک هفته بعد از احیای وزارت بازرگانی گفت: مشکلات بازار یک شبه حل نمی‌شوند. نمی‌توان تمام مشکلات کنونی اقتصاد کشور و تامین معیشت مردم را به نبود وزارت بازرگانی گره زد.

مهدی کرباسیان معاون سابق وزیر صنعت، معدن و تجارت (صمت) و رئیس سابق سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران (ایمیدرو)، درباره پافشاری رئیس جمهور بر تفکیک وزارت صمت و احیای وزارت بازرگانی گفت: علت اصرار رئیس ­جمهور در مقطع حساس کنونی، نگرانی وی نسبت به معیشت مردم است.

کرباسیان افزود: از طرفی تعدادی از کارشناسان اقتصادی، برخی نمایندگان مجلس و حتی بعضی از مسئولین سابق دولتی به دو دلیل عمده با این نظر موافق نیستند. از نظر آنها تفکیک وزارتخانه مذکور موجب بزرگ شدن دوباره دولت می­شود که با سیاست کلان کشور در امر کوچک­سازی دولت مغایر است. همچنین از نگاه آنها با تشکیل وزارت بازرگانی حمایت از تولید کمتر خواهد شد و اختلافات میان وزارتخانه­ های بازرگانی، کشاورزی و صنعت و معدن مجددا شروع می­‌شود.

وی خاطر نشان کرد: من به عنوان کسی که در دوره­های مختلف مسئولیت­ هایی در حوزه بازرگانی و صنعت داشته ­ام، معتقدم در شرایط تحریم کنونی باید از دولت که جلودار مقابله با این فشارها است، حمایت کرد در غیر این صورت، مشکلات تشدید خواهد شد. در دوران جنگ تحمیلی هم حضرت امام (ره)، مجلس و سایر قوا از دولت و نخست ­وزیری وقت حمایت ویژه ­ای به عمل آوردند که البته بدیهی است مانند سایر دولت­ها اشتباهاتی هم داشت اما همان حمایت موجب شد تا با کوپنی کردن اقلام اساسی و پشتیبانی از جبهه­ ها، کشور از بحران جدی عبور کند.

معاون سابق وزیر صمت افزود: بنابراین از دید من بهتر است مجلس اصرار دولت برای تفکیک وزارت صنعت، معدن و تجارت را مورد بررسی قرار دهد زیرا دغدغه دولت تامین نیازهای اساسی مردم است. با این حال و با وجود واردات کالاهایی با دلار 4200 تومانی در بیش از یک سال گذشته، میزان زیادی از این کالاها به قیمت­های مصوب توزیع نشد که این نشان می­دهد اینجا فقط بحث اداری و بازرگانی مطرح نیست. ساختار توزیع و نظارت هم مشکل دارد.

کرباسیان با اشاره به اختلافات میان وزارت بازرگانی و وزارت صنعت در دوران جنگ تحمیلی تصریح کرد: در آن دوران صنعتی ­ها معتقد بودند باید از تولید حمایت شود و واردات به تولید کشور لطمه می­زند. اما وزارت بازرگانی بر این باور بود نباید تامین نیازهای اساسی جامعه را به تولید گره زد. برای حل این اختلافات قانون در ماده 1 کمیته ­ای پیش­بینی کرد که با حضور نمایندگان بخش خصوصی اتاق بازرگانی، وزارت صنعت و وزارت اقتصاد تشکیل شود و مسائل به بحث گذاشته شود.

وی با بیان مثالی در این باره اظهار داشت: در سال 1363 یا 1362، یکی از اختلافات جدی مساله تامین لاستیک کامیون­ها بود. وزارت صنایع اعلام کرد اگر ارزی که به واردات اختصاص داده می­شود را به آنها بدهند می­توان ظرف یک یا دو سال در حوزه تولید لاستیک خودکفا شد. اما وزارت بازرگانی بر لزوم تامین لاستیک برای تداوم رسانده اقلام و کالاها در سراسر کشور تاکید داشت. در آن دوران هم کشور مانند اکنون دچار محدودیت ارزی بود. با توجه به اختلاف شدید مذکور، در نهایت ستاد بسیج اقتصادی تصمیم نهایی را گرفت و با نظر نخست­وزیر این تصمیم ابلاغ شد و کشور به روال کار خود ادامه داد.

معاون سابق وزیر صمت گفت: هدف از ادغام این دو وزارت­خانه(بازرگانی و صنایع)، کوچک­ سازی دولت و انجام تمام تصمیمات در یک ساختار واحد بود اما در عمل این نهادها، هنوز به صورت جزایری مستقل عمل می­کنند. اگرچه در برخی موارد وزیر با برگزاری جلسات داخلی کمابیش مسائل را برطرف می­کند اما هدف قانون­گذار تامین نشد. شاید به همین دلیل است که امروز وزارت کشاورزی با وزارت صنعت، معدن و تجارت اختلافات جدی دارد.

کرباسیان تاکید کرد: با این حال اگر شرایط کشور عادی بود من صددرصد با ادغام این وزارت­خانه ها موافق بودم اما در مقطع فعلی و بحث تحریم­ها، به نظرم باید مجلس با دولت همراهی کند.

وی درباره تعیین قائم مقام بازرگانی از سوی وزیر صمت برای مدیریت امور بازرگانی کشور گفت: حدود 10 روز قبل این کار صورت گرفت اما گمان نمی­کنم مشکل اساسی اختلاف نظرها با این کار در مجموعه حل شود. پیشنهاد من به رئیس­ جمهوری این است که با همه گرفتاری­هایی که دارد در هفته 4 ساعت وقت برای حضور نمایندگان وزارت­خانه­ هایی که مستقیم با مردم سروکار دارند مانند وزارت بهداشت، کشاورزی، صنعت و همچنین بانک مرکزی و گمرک اختصاص دهد تا به صورت مدل ستاد بسیج اقتصادی در دوران جنگ، کار مدیریت شود. در این جلسات وارد برنامه­ ریزی هم نشوند بلکه وارد برنامه موردی شوند.

معاون سابق وزیر صمت با بیان مشابهت­ های دوران جنگ تحمیلی با شرایط کنونی کشور خاطر نشان کرد: در هر دو مقطع ما با مشکل بحران ارزی و فروش نفت و تامین ارز روبرو هستیم. البته اکنون وضع به مراتب بهتر است زیرا میزان صادرات غیرنفتی از یک میلیارد دلار در دوران جنگ به 45 میلیارد دلار در سال 1397 رسید. با این حال پیچیدگی تحریم­ها امکان جابه­جایی پول را در سیستم بین­المللی بسیار سخت کرده است.

کرباسیان ادامه داد: اگر هم رئیس ­جمهوری وقت کافی ندارد، مجوز اختیار ویژه را سران قوا برای مدت یکسال با قدرت عزل، نصب، تشویق و تنبیه به معاون اول بدهند.

وی با بیان اینکه نمی­ توان تمام مشکلات کنونی اقتصاد کشور و تامین معیشت مردم را به نبود وزارت بازرگانی گره زد، تصریح کرد: مسائل خیلی پیچیده است و نمی­توان صرفا یک سازمان و واحد را مقصر دانست. در حال حاضر ما باید با همدلی تلاش کنیم مردم را در صحنه نگه داریم تا با تحریم­ها مقابله کنیم. خوشبختانه رهبر انقلاب در شرایط کنونی کار ارزنده­ای انجام دادند و به مانند دوران جنگ مجوز­ها و اختیارات کاملی به سران قوا سپردند.

کرباسیان افزود: در دهه 60 که من در سمت معاونت وزارت حمل و نقل و راه بودم مشکل جدی در این حوزه پیش آمد. مشکل این بود که اگر تنگه هرمز بسته شود کالاهای وارداتی را از چه راهی وارد کنیم. به ویژه آنکه در آن زمان نیاز ما به واردات گندم بسیار بود. ما پیشنهادی در وزارت راه تهیه کردیم، وزیر هم تایید کرد و سپس نخست­وزیر در جلسه سران قوا ارائه داد. نتیجه آن شد که در کمتر از سه روز تصمیمات اساسی در این خصوص گرفته شد. الان هم رهبری ابزار تصمیم­گیری را به سران قوا داده و اگر آنها اقدامی انجام نمی­دهند باید از سران قوا گله کرد.

وی در پایان در خصوص اینکه گفته می شود با تشکیل وزارت بازرگانی ظرف یک هفته مشکلات اقتصادی مرتفع خواهد شد، تاکید کرد: من اطلاع دقیقی از سخنانی که بیان شده ندارم اما لازم است عنوان کنم که مشکلات بازار یک شبه حل نمی‌­شود.

منبع: فارس