راهبردهای کلان آمریکا در افغانستان چیست؟

اعتمادآنلاین| سید عماد حسینی- افغانستان را شاید بتوان اولین قربانی حوادث 11 سپتامبر نامید که تاکنون نیز از تبعات آن رهایی نیافته است.

کشور افغانستان یکی از معدود کشورهای جهان است که مورد تهاجم 2 ابرقدرت جهانی قرار گرفته، سالیان دراز با انواع و اقسام گروه‌های تروریستی سلفی جنگیده، اما در عین دست نیافتن به ثبات، هیچ اشغالگری هم در آن روی آرامش را ندیده است.

بر اساس نتایج تحقیق انجام‌گرفته در دانشگاه براون آمریکا، ارتش این کشور در جریان اشغال افغانستان بیش از یک تریلیون دلار (هزار میلیارد دلار) هزینه کرده است.

در این تحقیق که 29 آگوست گذشته منتشر شد، رقم رسمی مخارج آمریکا از اکتبر 2001 تا مارس 2019 را حدود 760 میلیارد دلار اعلام کرد و در ذیل این ارقام هم تاکید شده که این ارقام رسمی کل مخارج و هزینه‌های دولت آمریکا در افغانستان محسوب نمی‌شود.

در چنین شرایطی، پس از حدود 19 سال جنگ همه‌جانبه آمریکا در افغانستان، واشینگتن امروز از توافق با گروه طالبان- دقیقاً همان گروهی که برای سرنگونی‌اش در سال 2001 وارد افغانستان شد- خبر می‌دهد.

به بیانی روشن‌تر، بعد از حدود 2 دهه حضور نظامی در افغانستان، ایالات متحده دوباره به نقطه صفر یعنی گفت‌وگو با گروه طالبان رسیده است تا شاید بتواند از این طریق بالغ بر 10 هزار نظامی آمریکایی مستقر در افغانستان را به خانه بازگرداند.

این گفت‌وگوها در شرایطی پشت میز در حال انجام است که گروه طالبان همچنان عملیات خود را در نقاط مختلف افغانستان ادامه می‌دهد و هر روز فهرست قربانیانش بلندبالاتر می‌شود.

در این گیرودار دولت ترامپ هم در رابطه با توافق با طالبان یا خروج از افغانستان توافق نظر متحدی ندارد و شاهد 2دستگی در ساختار این دولت نیز هستیم.

در چنین شرایطی هنوز مشخص نیست که دولت آمریکا می‌تواند در سایه جدول زمان‌بندی‌شده مورد درخواست طالبان برای خروج از افغانستان، آبرومندانه از این کشور خارج شود یا خیر.

به اعتقاد کارشناسان، حتی در صورت توافق نمایندگان دولت آمریکا و نمایندگان طالبان در مورد نحوه خروج، باز نمی‌توان انتظار داشت جنگ طولانی آمریکا در افغانستان به پایان راه خود رسیده باشد.

صرف نظر از آمریکا، مردم افغانستان نیز، که از سال 1979 همواره جنگ بخشی از زندگی آنها را تشکیل می‌داد، به طور حتم شاهد رسیدن به ساحل ثبات و آرامش نخواهند بود.

به تعبیری دیگر توافق آمریکا و طالبان نقطه آغاز دوباره‌ای برای مشکلات افغانستان محسوب می‌شود، زیرا در لوای عدم حضور دولت مرکزی این کشور در این مذاکرات و قطعاً وجود مخالفت‌هایی در پذیرش اعطای نقش به طالبان در آینده سیاسی کشور، شرایط برای افغانستانِ همواره جنگ‌زده دشوارتر هم خواهد شد.

به هر روی، نزد کشوری که 40 سال است ده‌ها و شاید صدها توافقنامه صلح و آتش‌بس و توافق را به خود دیده اما هیچ یک نتوانسته‌اند صلح و ثبات را برایش ارمغان آورند، تکرار این شکست‌ها بسیار مأنوس‌تر از تحقق توافق است. گرچه این حقیقت را نباید فراموش کرد که نفوذ آمریکا در افغانستان نیز همانند بسیاری از نقاط جهان هر روز کمرنگ و کمرنگ‌تر می‌شود.