سرنوشت دلارهای خانگی چه شد؟

اعتمادآنلاین| فرشته بهروزی‌نیک- بازگرداندن دلارهای خانگی به بازار ارز، حالا به یکی از مهم‌ترین هدف‌های بانک مرکزی تبدیل شده است. صحبت از حدود 25 میلیارد دلاری است که سرمایه‌گذاران خانگی طی سال 97 در پستوی خانه‌های خود پنهان کردند.

متوسط قیمت دلار در این سال رقمی حدود 13 هزار تومان بود. با این حساب پس‌انداز ارزی مردم در سال گذشته حدود 325 هزار میلیارد تومان بود.

از فروردین‌ماه سال گذشته، با عرضه دلار 4200 تومانی، مشکلات اقتصادی تشدید و دقیقاً به همین دلیل تمایل مردم به سرمایه‌گذاری در بازار ارز و در نتیجه احتکار دلار بیشتر شد.

پیش از این معصومه آقاپور علیشاهی، نماینده مجلس و عضو کمیسیون اقتصادی، اعلام کرده بود با این رقم می‌توان سالانه بیش از یک میلیون شغل ایجاد کرد و تولید ناخالص داخلی را هم افزایش داد.

در این مدت بانک مرکزی به راهکارهای متفاوتی برای بازگرداندن دلارهای خانگی به بازار اندیشید، که یکی از راهکارها سپرده‌گذاری ارزی بود.

بر اساس این طرح مردم می‌توانند سپرده‌های ارزی خود را مانند سپرده‌های ریالی در بانک بگذارند. از طرفی به گفته بانک مرکزی، قوانین سپرده‌های ارزی از ریالی سختگیرانه‌تر خواهد بود و هرگونه سرپیچی بانک‌ها از بازپرداخت سپرده‌ها خیانت در امانت محسوب می‌شود.

طبق این طرح بانک مرکزی اصل و سود سپرده را تضمین می‌کند و فرد هر زمان اراده کند می‌تواند سپرده خود را پس بگیرد. با این حال، گزارش‌های جدید بانک مرکزی نشان می‌دهد سیاست سپرده‌گذاری ارزی توانسته تنها 10 میلیون دلار ارز خانگی را به بازار بازگرداند.

در این مدت نیز فعالان اقتصادی بارها به احتکار دلار توسط سرمایه‌گذاران خرد واکنش نشان داده‌اند. پیش از این غلامحسین شافعی، رئیس اتاق بازرگانی ایران، از روند احتکار ارز انتقاد کرده و گفته بود: «جهش اخیر نرخ ارز کاملاً قابل پیش‌بینی بود و از سوی اساتید و فعالان اقتصادی نیز بارها نسبت به وقوع آن اخطار داده شد، اما گویا ما عادت کرده‌ایم علاج واقعه قبل از وقوع نکنیم و منتظر بمانیم تا کارد به استخوان برسد.»

از سوی دیگر، به تازگی سید کمال سید علی، معاون اسبق ارزی بانک مرکزی، در اظهار نظری گفت: «افرادی که در سال گذشته، زمانی که قیمت دلار بر مدار 14 تا 15 هزار تومان بود، ارز خریدند و ضرر کردند، حالا فروشنده شده‌اند. اما اینکه در آینده چه اتفاقی خواهد افتاد به میزان واردات، میزان صادرات غیرنفتی و نحوه پرداخت ارزهای خدماتی از طریق صرافی‌های بانک‌ها بستگی دارد.»

دلار سال‌هاست که دردسر تکراری اقتصاد ایران شده است. یک طرف بعضی از فعالان اقتصادی قرار دارند که قیمت دلار در کشور را واقعی نمی‌دانند و در طرف دیگر مردمی هستند که دادشان از گرانی دلار و تورمی که به همراه می‌آورد درآمده است. با این اوصاف، باید دید بانک مرکزی چطور می‌تواند کنترل این پرحاشیه‌ترین بازار کشور را به‌ دست بگیرد.