چرا واحد پول سوریه ارزش خود را حفظ کرد؟/ آیا چین عامل اصلی نجات لیر سوریه از سقوط بوده است؟

اعتمادآنلاین| چرا ارزش پول سوریه با وجود جنگ و مشکلات بسیار عمیقی که این کشور با آن دست به گریبان است، در مقابل دلار آمریکا دچار افت شدید نشد پرسشی است که بسیاری از کارشناسان اقتصادی و سیاسی به دنبال پاسخ آن هستند.

به گزارش اعتمادآنلاین، به اعتقاد کارشناسان اقتصادی، پارامترهای مختلفی در تعیین ارزش پول هر کشور در مقابل دلار نقش‌آفرینی می‌کنند. این امر ضرورتاً نشانگر قدرت خرید شهروندان نیست، اما با وجود این، شاهد هستیم که هرچند سوریه نسبت به کشورهای عراق، لبنان و حتی ایران شرایط بحرانی‌تری داشت، اما لیر سوریه در حال حاضر ارزش بالاتری نسبت به دینار عراق، لیر لبنان و حتی ریال ایران دارد.

به اعتقاد کارشناسان، سوریه از شاخص‌هایی برخوردار است که می‌تواند به واحد پول این کشور برای مقاومت در مقابل فروپاشی کمک کند. یکی از مهم‌ترین این عوامل تولیدات کشاورزی و صنعتی است که به شکل گسترده‌ای پیش از آغاز جنگ داخلی در این کشور بومی‌سازی شده بودند و گرچه طی سال‌های 2012 تا 2015 دستخوش افت شد، اما بعد از سال 2016 حیات خود را دوباره بازیافت.

با این حال هرگز نباید ارزش دلار در هر کشوری را به عنوان قدرت خرید فردی در کشور توصیف کرد، زیرا این موضوع به مسائل دیگری همچون میزان درآمد فرد و قیمت اجناس هم بازمی‌گردد.

به اعتقاد کارشناسان در این چارچوب هرچند ارزش دلار در سوریه در مقایسه با عراق، لبنان و ایران پایین‌تر است، اما در نتیجه ادامه جنگ در سوریه، میزان درآمد فردی در این سه کشور نسبت به سوریه بالاتر باقی خواهد ماند، زیرا دمشق مدت‌هاست حقوق کارمندان را افزایش نداده است.

خبرگزاری اسپوتنیک روسیه برای بررسی این مساله به سراغ یک کارشناس اقتصادی سوری رفت تا از دلایل حفظ ارزش پول ملی کشورشان بپرسد.

دکتر باسم غدیر در این رابطه گفت: «عوامل مختلفی در این زمینه اثرگذار بودند که از این میان می‌توان به وجود تنوع در اقتصاد سوریه اشاره کرد. سوریه توانمندی تنوع در تولید را دارد در حالی که منابع طبیعی‌ای همچون نفت و گاز را در اختیار داشته و در کنار آن اقتصاد سوریه از سبد غذایی متکاملی برخوردار است و به طور گسترده‌ای به کشور امکان می‌دهد تا نیازهای غذایی‌اش را تامین کند.همین امر به خودی خود باعث می‌شود لیر سوریه، که با کالاهای خوراکی ارتباط تنگاتنگی دارد، در داخل به گردش درآید و به دلیل تکیه کاملاً داخلی بر تولیدات ارتباط چندانی با دلار نداشته باشد.پس گسست ارتباط مستقیم بین مایحتاج روزمره مردم با دلار سبب شد قیمت آن در کشور ارزش ثابتی داشته باشد و در مقابل تکیه مردم بر استفاده از پول ملی ارزش آن را در مقابل ارزهای جهانی بالا برد.»

به اعتقاد این کارشناس، از آنجا که حتی در زمان جنگ نیز مثلث مایحتاج مردم یعنی «غذا، دارو و سوخت» در داخل کشور تامین می‌شود، به تثبیت قیمت لیر کمک شایانی شد و اگر دولت بتواند کنترل خود را بر تمامی نقاط کشور به ویژه منابع نفتی‌اش به دست آورد، سوخت نیز از طریق بهتری تامین خواهد شد.

از نگاه کارشناسان، شاخص‌های تاثیرگذار بر قیمت دلار به ترتیب عبارت است از: سوداگری‌های بازار، سوءاستفاده از حواله‌های واردات توسط برخی از تاجران که به جای واردات دلارهای بانک مرکزی را می‌فروشند، فساد نقدی، قراردادهایی که از طریق آن دلار وارد کشور می‌شود، ورود سرمایه‌گذاری‌های مستقیم خارجی، میانگین توسعه اقتصادی، میزان عرضه نقدی ارز، مخارج دولت، رونق تجاری، و قیمت واقعی بهره در کنار فشارهای خارجی و فساد نقدی.

پس در چنین شرایطی باید قیمت دلار در سوریه نیز به شکل طبیعی افزایش پیدا می‌کرد، اما موضوع غافلگیرکننده وقوع معکوس این اتفاق است، گرچه این کشور نیز تحت فشار و تحریم‌های تجاری و مالی آمریکا قرار گرفت و تمامی فعالیت‌های اقتصادی سوریه هم مشمول آن شد در حالی که به موازات آن، برخی از جریان‌های فساد نیز همسو با اقدامات سیاسی و نظامی در این کشور مشغول فعالیت بودند و حتی از سوی این جریان‌ها حمایت هم می‌شوند.

با این حال، لیر سوریه دوره‌هایی از سقوط را هم پشت سر گذاشت و حتی به پایین‌ترین سطح خود طی 70 سال اخیر هم رسید، با وجود این به سرعت قدرت خود را بازیافت و به نرخ متعادل بازگشت.

یکی از این دفعات ماه سپتامبر گذشته بود، بعد از آن سقوط بود که شرکت خدمات نفتی (BS) که هلدینگ بین‌المللی سوری است با اعلام بازگشت ارزش واحد پول سوریه از شرافتمندانی که به این امر کمک کردند تشکر کرد.

روسیه الیوم در این باره نوشت: با اینکه شرکت نامی از این شرافتمندان نبرد، اما از صنعتگران سوری که همچنان بزرگ‌ترین حامی اقتصاد ملی هستند تشکر و قدردانی کرد.

در ادامه این گزارش آمده است: دولت سوریه اعلام کرد تدابیری را برای حفظ ارزش پول ملی اتخاذ کرده که نتیجه‌بخش بوده است اما حاضر نشد توضیح بیشتری در این رابطه بدهد.

با این حال شماری از کارشناسان معتقدند ورود مثبت برخی از قدرت‌های جهانی باعث این امر شده است. منهل عبود، کارشناس اقتصادی، در این رابطه به رادیوی وطن (مخالف اسد) گفت: «اگر سقوط ارزش لیر در مقابل دلار را طی چند ماه اخیر به دلیل توقف خط اعتباری ایران و فشار مسکو برای بازپرداخت بدهی‌ها بدانیم، باید گفت قدرت گرفتن آن ه م به دلیل ورود پارامترهای جدید حمایتی از آن است.»

به اعتقاد این کارشناسان، احتمالاً چین عامل اصلی نجات لیر سوریه از سقوط بوده باشد، زیرا به هر شکل ورود حواله سوری‌های خارج‌نشین نمی‌تواند چندان در این ماجرا دخیل باشد.