اومانیسم چیست؟

اعتمادآنلاین| مینا جزایری- ریشه واژه «اومانیسم» کلمه Human به معنی انسان است. اومانیسم در لغت به معنای انسان‌گرایی یا انسان‌مداری است.

اومانیسم، در معنای خاص آن، جنبشی فلسفی و ادبی است که در نیمه دوم قرن چهاردهم در ایتالیا پدید آمد و به کشورهای دیگر اروپا کشیده شد.

هدف این جنبش فرهنگی آن بود که با توجه به متون کلاسیک فرهنگ باستانی یونان و روم همچون «ویرژیل» و «هومر» نیروهای درونی انسان را شکوفا ساخته، دانش و زندگی اخلاقی و دینی انسان‌ها را از قیمومیت کلیسا آزاد کند.

اما اومانیسم معنای عام و متداولی نیز دارد که فراتر از یک جنبش ادبی‌ـ‌ هنری بوده و آن عبارت است از یک شیوه فکری و عملی که شخصیت انسان و شکوفایی کامل او را بر همه چیز مقدم می‌شمارد.

این معنا از اومانیسم، یکی از مبانی و زیرساخت‌های دنیای جدید به شمار می‌آید.

به عبارت دیگر در عصر جدید یا عصر مدرن دوران اومانیسم به معنای بشرمداری یا انسان‌سالاری نامیده می‌شود. در این دوره مفهوم نفسانی بشر به عنوان مدار و معیار همه امور در نظر گرفته می‌شود.

به غیر از انسان‌مداری که هسته اصلی اندیشه اومانیسم را شکل می‌دهد، مولفه‌های دیگری نیز در این شیوه تفکر وجود دارد که برخی از آنها از این قرار است:

1- اعتقاد به عقل، شک‌گرایی و روش عملی به عنوان ابزار کشف حقیقت و ساختن جامعه انسانی

2- تاکید بر عقل و اختیار به عنوان ابعاد بنیادین وجود انسان

3- بنا نهادن جامعه بر مبنای خودمختاری و برابری اخلاقی

4- اعتقاد به جامعه باز و تکثرگرا

5- تاکید بر دموکراسی

6- التزام به اصل جدایی نهادهای دینی از دولت