گزارش «اعتمادآنلاین» از وضعیت کودکان کار و خیابان در روزهای کرونایی:
کسی صدای کودکان کار را در روزهای کرونایی می‌شنود؟/ دادور، مددکار انجمن حمایت از کودکان و نوجوانان: ابتلای یک کودک زباله‌گرد یعنی شیوع شدید بیماری در بین این کودکان/ آموزش کافی نیست، باید پایش و نظارت هم اعمال شود
یکی از گروه‌هایی که در این روزهای بحرانی کرونا بیش از سایرین آسیب می‌بینند کودکان کار و خیابان هستند. شاید بگویید، آنها همیشه در معرض خطر هستند، بله، درست، اما آیا راهی برای کاهش خطرات وجود ندارد؟
اعتمادآنلاین| نیلوفر حامدی- کودکانی که در سطح خیابان‌ها کار می‌کنند، کودکان مشغول در کارگاه‌های زیرزمینی و در رأس آنها کودکان زباله‌گرد این روزها به شدت در معرض خطر قرار دارند. هر آن ممکن است به این بیماری دچار شوند و کمبود تجهیزات پزشکی لازم در فضای زندگی آنها که قابل پیش‌بینی هم هست مشکلات را دوچندان می‌کند (بیشتر بخوانیم) .
در همین راستا، 12 اسفندماه خبری مبنی بر ممنوعیت زباله‌گردی کودکان منتشر شد. با پیگیری‌هایی که انجمن حمایت از حقوق کودکان انجام داد، شهرداری بخشنامه‌ای صادر کرد که در آن زباله‌گردی کودکان در سطح شهر ممنوع اعلام شده بود. همچنین مقرر شد طی این مدت و تا ریشه‌کن شدن ویروس کرونا در کشور، شهرداری زباله‌ها را از سطح شهر جمع‌آوری و نسبت به دفن و امحای آنها اقدام کند (بیشتر بخوانیم) .
حتی شماره تلفنی هم در دسترس مردم قرار گرفت تا شهروندان بتوانند در صورت برخورد با کودکان زباله‌گرد، موارد را به دفتر انجمن اطلاع دهند.
خوب و بد ممنوعیت زباله‌گردی کودکان
این «ممنوعیت» اما واکنش‌های متفاوتی را برانگیخت. برخی گفتند که شهرداری خود عامل زباله‌گردی کودکان است و پیمانکاران شهرداری به منظور بهره‌کشی‌های اقتصادی از کودکان برای این کار استفاده می‌کنند. عده‌ای دیگر هم معتقد بودند ممنوع کردن زباله‌گردی اصلاً اقدام جدیدی نیست و پیشتر هم سازمان بهزیستی مانیفست‌های اینچنینی ارائه داده بود. با این اوصاف، راهکار حقیقی چه بود؟
یاسمین دادور، مددکار انجمن حمایت از حقوق کودکان، در گفت‌و‌گو با اعتمادآنلاین به این موضوع می‌پردازد و می‌گوید: «زباله‌گردی کودکان پدیده‌ای شوم و ریشه‌ای در ساختار خانواده است که برای حل آن باید ریشه‌ای هم عمل کرد. باید بررسی شود که این معضل از کجا آغاز شده و منشاء آن چیست و از همان مبدأ هم با آن برخورد کرد تا بتوان به انتظار ریشه‌کن شدن آن نشست. فقر خانواده‌ها اصلی‌ترین عاملی است که کودکان را به این کار سوق می‌دهد و پس آن هم آسیب‌های اجتماعی از قبیل اعتیاد، طلاق، خلافکار بودن والدین و امثالهم در این امر دخیل هستند. پس نمی‌توان بدون فکر کردن به عقبه این معضل با آن برخورد درستی کرد.»
او ادامه می‌دهد: «در وضعیت فعلی اما بحران کودکان کار و خیابان و کودکان زباله‌گرد شکل دیگری پیدا کرده است. اگر تا پیش از این ما صرفاً نگران بیماری‌های میکروبی قابل درمان برای این کودکان بودیم، حالا ویروس کرونا تمامی معادلات را به هم ریخته و اگر این ویروس قابل درمان هم باشد، باز سرعت و قدرت شیوع آن سبب نگرانی بسیاری می‌شود. این کودکان هم که عموماً به صورت کلونی و جمعی زندگی می‌کنند و کافی است یک نفر از آنها مبتلا شود تا به سرعت با آمار بالایی از کودکان بیمار روبه‌رو شویم.»
بسیاری از کودکان کار کرونا را جدی نگرفته‌اند
این مددکار اجتماعی معتقد است باید گروه‌های مختلف به منظور آموزش‌های بهداشتی در کنار این بچه‌ها قرار بگیرند: «متاسفانه به خاطر شیوع ویروس کرونا، تمامی مراکزی که برای آموزش و مشاوره به این کودکان فعالیت می‌کردند تا اطلاع ثانوی تعطیل شده‌اند و همین موضوع هم باعث تشدید نگرانی‌ها برای این کودکان شده است. در نتیجه به نظر می‌رسد مسئولان فعال در بهزیستی و همچنین سازمان‌های مردم‌نهاد باید نسبت به این موضوع اقدام کنند. البته برخی گروه‌ها لوازم بهداشتی به این کودکان داده‌اند و آموزش‌هایی هم ارائه شده، اما کافی نیست. ضمناً، نکته مهم این است که این آموزش‌ها نیازمند پایش مستمر است و باید بر عملکرد آنها نظارت وجود داشته باشد.»
دادور همچنین توضیح می‌دهد: «مشکلات زندگی این کودکان، بحران‌های اقتصادی و سختی‌ای که از سن بسیار کم می‌بینند سبب شده که بسیاری از آنها به این بیماری به چشم یک اتفاق جدی نگاه نکنند؛ آن را ساده بگیرند و به راحتی از کنارش بگذرند؛ تصور کنند این ویروس برای بزرگ‌ترهاست یا اصلاً از جدی بودن بیماری آگاه هم باشند، اما آن‌قدر مشکلات دیگر داشته باشند که دیگر به کرونا توجه نکنند. در نتیجه از دیگر اقدامات مهمی که لازم است نهادهای متولی این کودکان مد نظر قرار دهند برقراری ارتباط مداوم با این کودکان و خانواده‌هایشان برای هشدار دادن به آنهاست. اگر ماسک و دستکش به آنها برسانیم اما آگاهی نحوه استفاده از این لوازم و همچنین شیوه برخورد با بیماری را ندهیم، انگار هیچ کاری نکرده‌ایم.»
سازمان‌های دولتی و غیردولتی چه وظایفی دارند؟
چه بخواهیم چه نخواهیم، این کودکان به شدت در معرض آسیب قرار دارند و اگر آمارش هم به دست ما نرسد، بی‌شک بخشی از مبتلایان ویروس کرونا از دل همین کودکان و خانواده‌هایشان بر خواهد آمد. اما انجام برخی اقدامات می‌تواند اثرات زیانبار این بحران را تا حدودی کاهش دهد (بیشتر بخوانیم) .
سازمان‌های دولتی می‌توانند با ارائه بسته‌های بهداشتی رایگان، برپایی ایستگاه‌هایی در سطح شهر برای کمک‌رسانی به این کودکان و همچنین نظارت بر فعالیت کارگاه‌هایی که کودکان در آنها کار می‌کنند بخشی از این مسئولیت را بر عهده بگیرند. از سوی دیگر، سازمان‌های غیردولتی هم می‌توانند با برقراری ارتباطات تلفنی و مجازی مددکاران با خانواده‌های این کودکان و مطالبه‌گری جدی و مداوم درباره وظایف مدیران، اجازه خاموش ماندن صدای کودکان کار را ندهند.
دیدگاه تان را بنویسید