حتی روسیه و چین هم می‌گویند FATF را قبول کنید!

اعتمادآنلاین| در حالی که این روزها همه صحبت‌ها به بازگشت بایدن به برجام ختم می‌شود، ولی ظاهرا بخش دیگری از این ماجرا موضوع عدم‌پذیرش FATF تا امروز از سوی ایران است. مجمع تشخیص دراین سه سال با این عنوان که نپیوستن به FATF تنها راه مقابله به مثل در برابر تحریم‌های یکجانبه آمریکا در زمان ترامپ است به لوایح دولت در این باره رای مثبت نداده است؛ موضوعی که باعث شده اکنون ایران در لیست سیاه FATF قرار بگیرد.

اکنون پرسش این است که آیا پیروزی بایدن و چشم‌انداز آینده باعث رویکرد متفاوت ایران نسبت به این نهاد خواهد شد یا اساسا این مساله، موضوع جداگانه‌ای است که‌ ایران با بازگشت آمریکا به برجام و حتی رفع تمامی تحریم‌ها به آن نخواهد پیوست، شاید دلیل عدم‌پیوستن به FATF نه تحریم ‌ای آمریکا و دورزدن آن‌ها بلکه چیز دیگری است.

چهار لایحه مربوط به FATF شامل لوایح «اصلاح قانون مبارزه با پولشویی»، «اصلاح قانون مبارزه با تامین مالی تروریسم»، «الحاق ایران به کنوانسیون بین‌المللی مبارزه با تامین مالی تروریسم(CFT) » و «الحاق ایران به کنوانسیون سازمان ملل برای مقابله با جرائم سازمان‌یافته فراملی - پالرمو» بوده که بارها در مورد آن شنیده‌ایم.‏FATF تاکنون به دلیل به نتیجه نرسیدن سرنوشت توصیه‌هایش در ایران و لوایح ویژه‌ای که دولت بدین منظور ارائه داده بود، مجبور شد مهلت‌هایی را که به ایران ‌در این ‌باره داده است، تمدید کند؛ تمدیدهای چند باره‌ای که چون فایده‌ای نداشت باعث شد دست آخر ایران به لیست سیاه FATF افزوده شود‌. قرار‌گیری تهران در لیست سیاه در روزهای نخستین آبان امسال بازهم تمدید شد تا کشورمان به همراه کره‌شمالی تنها کشورهای این لیست نام بگیرند.

از میان چهار لایحه دولت، به‌رغم تصویب در مجلس دهم‌، شورای نگهبان تن به دومورد از مهم‌ترین آنها یعنی «الحاق ایران به کنوانسیون بین‌المللی مبارزه با تامین مالی تروریسم(CFT) » و «الحاق ایران به کنوانسیون سازمان ملل برای مقابله با جرائم سازمان‌یافته فراملی - پالرمو»، نداد. کار به مجمع تشخیص مصلحت نظام رسید.

مجمع تشخیص مصلحت نظام هم تا امروز در مورد هیچ یکی ازاین لوایح اظهار‌نظری نکرده تا عملا با این کار خود، نظر شورای نگهبان را در رد این دولایحه تایید کند. در این باره البته مقامات مجمع تشخیص بیان داشته‌اند چون تحریم‌های آمریکا شامل‌حال هر گونه دور زدن تحریم هم می‌شود و لوایح پالرمو و سی‌اف‌تی موجب می‌شود آمریکا به‌راحتی بتواند دور زدن تحریم‌ها را کشف کند، از این جهت ایران نمی‌تواند دست خودش را برای دورزدن تحریم‌ها رو کند.

مقامات مجمع تشخیص مصلحت نظام می‌گویند اگر قرار بود سی‌اف‌تی و پالرمو را در مجمع تشخیص مصلحت نظام تصویب کنند، معنی‌اش این بود که همین مقدار نفت و فرآورده‌های نفتی را هم دیگر نمی‌توانستیم بفروشیم و امکان دسترسی به منابع مالی حاصل از فروش آن را نداشته باشیم.

البته مقامات اروپایی و FATF دلیل اصلی این کار را چیز دیگری می‌دانند و معتقدند ریشه این موضوع همان بحث کمک‌ها به شبه‌نظامیان از سوی ایران است؛ شبه‌نظامیانی که بعضا از سوی غرب تروریست خوانده می‌شوند. سیاست‌های مالی غیر‌شفاف، پولشویی و همراهی و همگامی با تروریست از جمله ادعاهایی است که درمورد دلایل عدم‌همکاری ایران و نپیوستنش به FATF بیان می‌شود. جدای از اینکه دلیل نپیوستن ایران به FATF چیست، اکنون این پرسش مطرح است که اگر حتی برجام و مشکلش حل شود در نبود FATF رفع تحریم‌ها و بازگشت به توافق هسته‌ای دردی را دوا می‌کند؟

چاره‌ای نداریم

محسن جلیلوند، استادحقوق بین‌الملل هم در این‌ باره می‌گوید: واقعیت را بپذیریم؛ اینکه ایران باید FATF را قبول کند و چاره‌ای جز این ندارد، چراکه معاملات بانکی ایران روز به روز به صفر می‌رسد.

حداقلش این است که اینستکس اروپایی‌ها هم تا FATF نباشد هیچ‌وقت عملی نخواهد شد.

امروز روسیه و چین نیز به ایران می‌گویند باید FATF را بپذیرد. حتی ترکیه هم جرات مبادله با ما را در آینده نزدیک به‌واسطه عدم‌پیوستن ما به خواسته‌های FATF نخواهد داشت و ما امکان تبادل پول کاغذی نیز نداریم.

حتی خبرهایی در مورد این موضوع شنیده می‌شود که اسرائیل برخی بانک‌های امارات و دوبی را که ممکن است در برخی تبادلات با ایران همکاری کنند، تحت‌نظر دارد.

وی ادامه می‌دهد: در مورد بازگشت بایدن به برجام هم باید بگوییم این روزها خیلی‌ها مدعی هستند در بحث مسائل هسته‌ای، ایران نقطه گریز را از یک‌سال به دوماه رسانده است و بایدن خواهان آن است که بازرسی شدیدی روی نقطه گریز ایران باشد. معلوم نیست بایدن چگونه به برجام برگردد یا بعد از برگشتن به آن، چه بخواهد؛ اما آنچه مسلم است اینکه بعد از برجام هم ما باید FATF را قبول کنیم اگر می‌خواهیم رفع تحریم کامل معنا داشته باشد. اگر تمام تحریم‌ها نیز برداشته شود، در صورتی که FATF حل نشود، همچنان روابط تجاری و بانکی دچار مشکل است؛ ازاین رو چاره‌ای جز تصویب FATF نیست.

منبع:‌آرمان ملی