پیشرفت در روند صلح افغانستان به نفع منطقه است

اعتمادآنلاین| وزیر امور خارجه پاکستان در گفتگوی اختصاصی با خبرگزاری «آناتولی» ضمن تاکید بر اهمیت روند صلح افغانستان، تصریح کرد که پیشرفت آن می‌تواند موجب برقراری صلح و ثبات شود که به نفع منطقه خواهد بود.

به گزارش ایسنا، شاه محمود قریشی، وزیر امورخارجه پاکستان ضمن اشاره به وجود ریسک‌های متعدد در روند صلح افغانستان، تصریح کرد: اما در عین حال مزایای بسیاری نیز داشته و باید از این فرصت طلایی برای صلح استفاده کرد.

قریشی در ادامه تاکید کرد: این روندی بسیار حیاتی است. اگر پیشرفت حاصل شود، می‌تواند موجب برقراری صلح و ثبات شده و در کل به نفع منطقه خواهد بود.

وی با تاکید بر اینکه در صورت عدم وجود تفاهم و توافق سیاسی، احتمال وقوع جنگ داخلی در افغانستان که آخرین خواسته همه است، می‌رود، افزود: باید روندی که در دوحه، پایتخت قطر آغاز شد با کنفرانس استانبول به نتیجه منطقی دست یابد.

متن این مصاحبه به شرح زیر است.

***

*ضمن عرض خوشامدگویی به استانبول، همانطور که مستحضرید در آستانه برگزاری کنفرانسی برای حصول توافق یا راه‌حلی پایدار در افغانستان هستیم. در حال حاضر در چه مرحله‌ای قرار داریم؟ مزایا و معایب آن چیست؟

هم مزایا و هم معایبی دارد. اگر پیشرفت حاصل شود، می تواند موجب برقراری صلح و ثبات شده و در کل به نفع منطقه خواهد بود و همه از صلح فایده خواهند برد. ریسک‌های بالایی دارد، ترس بازگشت به دهه نود و ترس از جنگ داخلی در افغانستان مطرح است. این آخرین خواسته همه و پاکستان است، زیرا ما هم هزینه زیادی بابت عدم وجود ثبات در افغانستان پرداخت کردیم. ما هزینه‌های هنگفت انسانی و اقتصادی داده‌ایم. به همین دلیل ما فکر می‌کنیم که یک افغانستان با ثبات و آرام به نفع پاکستان است.

*با در نظر گرفتن رقابت ژئوپلیتیک، پاکستان و افغانستان، در مرکز موضوعات مربوط به ابتکار کمربند و جاده چین، منافع آمریکا و روسیه و همانطور که شما اشاره کردید، قدرت‌های منطقه‌ای هستند. آیا فکر می‌کنید این منافع متناقض می‌تواند به این مسئله کمک کند یا وضعیت را بدتر خواهد کرد؟ از نظر ژئوپلیتیک چگونه این موضوع را ارزیابی می‌کنید؟

موقعیت ژئوپلیتیکی پاکستان مهم است. به نظر ما پاکستان می‌تواند از این وضعیت و این کریدور اقتصادی ساخته شده بین چین و پاکستان که مرکز فعالیت اقتصادی است، برای رونق فعالیت اقتصادی بهره‌مند شود. ما معتقدیم که با اتمام این پروژه مهم، پاکستان فرصت بزرگی برای کشورهایی مانند افغانستان و جمهوری‌های آسیای میانه که مرز آبی ندارند، فراهم خواهد کرد. مزیت برخورداری از کوتاهترین مسیر به یک بندر را در نظر بگیرید، این موضوع مایه افزایش فعالیت تجاری و اشتغال است، همچنین مناطق ویژه اقتصادی در امتداد کریدور اقتصادی ایجاد خواهیم کرد. در نتیجه، ما فکر می‌کنیم که این فضای رقابتی منطقه‌ای می‌تواند به یک امتیاز دو طرفه تبدیل شود. ما می‌خواهیم یک موقعیت برد-برد ایجاد کنیم تا همه از مزایای آن بهره‌مند شوند. چین، روسیه، جمهوری‌های آسیای میانه و کل منطقه از این امر سود می‌برند و این فقط به منطقه محدود نمی‌شود. کشورهای غربی، آمریکا، اتحادیه اروپا و هر کسی که علاقه‌مند به سرمایه گذاری در این مناطق است از این مزایا بهره‌مند خواهد شد.

*نظر شما در مورد خروج آمریکا چیست؟ به نظر شما این به اوضاع کمک می‌کند و آیا همه طرف‌ها این عقیده شما که ثبات به نفع همه است، را درک می‌کنند؟

سرانجام آمریکا تصمیمی اتخاذ کرد. همانطور که می‌دانید، دولت قبلی برای خروج، تاریخ تعیین و اعلام کرد که نیروهای آمریکایی تا اول ماه می خارج خواهند شد. این اطلاعاتی بود که به طالبان داده شد. اکنون، دولت جدید بایدن می‌گوید که به دلایل لجستیکی- و من مطمئن هستم که برخی تعهدات نیز وجود دارد - پایبندی به تعهد قبلی به این نتیجه رسیده‌اند که می توانند خارج شوند. برنامه‌شان این است که روند خروج از اول ماه می شروع شده و تا 11 آوریل 2021 پایان یابد. این یکی از مهم‌ترین خواسته‌های طالبان در جریان مذاکرات بود. طالبان گفته بود که می خواهد ببینند نیروهای خارجی از افغانستان خارج می‌شوند. برای آنها این روند صلح را آسانتر می‌کند. آمریکایی‌ها این درخواست را پذیرفتند و امیدوارم که طالبان به فرصت جدیدی که در اختیار دارد، واقف بوده و همچنان در این روند حضور یابد. ما قطعا آنها را تشویق خواهیم کرد تا در روند صلح دخالت داشته باشند.

*اگر بخواهیم در مورد این کنفرانس به جزئیات بپردازیم، محورهای اصلی آن چیست؟ به نظر شما مهمترین مانع یا مشکلی که طرف‌ها باید برطرف کنند، چیست؟

تصمیمات باید از سوی مردم افغانستان گرفته و مسائل توسط آنها حل و فصل شود. طالبان در افغانستان و افغان‌ها نیازمند توافق برای استقرار گروه‌های قومی و وضعیت جدید هستند. آنها دهه‌ها در این درگیری بوده‌اند و پایانی برای آن وجود ندارد. اگر راه‌حل نظامی وجود داشت، به آن می‌رسیدند. پاکستان از این قضیه که هیچ راه‌حل نظامی برای پایان درگیری وجود ندارد، دفاع کرد. ما همیشه طرفدار راه‌حل سیاسی با مذاکره بوده‌ایم. امروز خوشحالیم که منطقه و به طور کلی جهان به این نتیجه رسیده‌اند و در این خصوص هم‌عقیده هستند.

*بررسی روابط ترکیه و پاکستان نشان می‌دهد که دو کشور اخیرا روابط نزدیکی دارند. آیا می توان انتظار داشت که در سطح ریاست جمهوری سفری به ترکیه صورت بگیرد؟

ما رابطه بسیار ویژه‌ای با ترکیه داریم. این رابطه همیشه گرم، صمیمانه و برادرانه بوده است. در روزهای خوب و بد کنار هم بوده‌ایم. از ترکیه و رئیس جمهور آن بابت حمایت در مسئله جامو و کشمیر و موضع روشن در این خصوص تشکر می‌کنم. خوشحالم که نظرات رئیس جمهور رجب طیب اردوغان در مورد اسلام‌هراسی به عنوان مسئله جدیدی که همه با آن روبرو هستیم، بسیار نزدیک به نخست وزیر عمران خان است. فعالیت‌هایی انجام می‌گیرد که موجب سیاه‌نمایی قرآن، پیامبر اکرم (ص) و دیگر نمادهای اسلام است، این مسئله را بسیار آزار دهنده می‌دانیم. ایران نیز در این زمینه با ما اتفاق نظر دارد، در تهران با جواد ظریف وزیر امور خارجه ایران نیز این مشکل را مورد ازیابی قرار دادیم، او نیز با این، موافق است. با برادرم مولود چاووش‌اوغلو نیز مطرح کردم، او نیز با ما اتفاق نظر دارد. با وزیر خارجه اندونزی نیز در این زمینه گفت‌وگو خواهم کرد. در ماه رمضان در سفر با عمران خان به عربستان سعودی نیز این مسئله اسلام‌هراسی را مطرح خواهم کرد.

*نظر شما در مورد مهاجرت غیرقانونی چیست؟

در دیدار دوجانبه با جناب چاووش‌اوغلو این موضوع را مورد ارزیابی قرار دادیم، در سفر جناب رجب طیب اردوغان به پاکستان در فوریه سال 2020 یک توافق جدید بین پاکستان و ترکیه برای ارتقای تجارت دوجانبه و مکانیسم سرمایه‌گذاری امضا شد. این ماهیت یک رابطه جدید را تعیین کرد. روابط سیاسی بسیار عالی داشتیم اما روابط اقتصادی ما با مناسبات سیاسی بسیار خوبمان مطابقت ندارد. جلسه شورای عالی همکاری‌های استراتژیک برگزار و عمران خان نیز به ترکیه سفر خواهد کرد که امیدوارم در این خصوص پیشرفت‌های خوبی حاصل شود. و اما در مورد مشکل مهاجران غیرقانونی باید بگویم که این یک مشکل است.

*آیا این موضوع به مسئله افغانستان نیز مربوط می شود؟

بله، اگر وضعیت ناخوشایندی وجود داشته باشد، انسان‌ها از آن زخم برمی‌دارند. با همتای ترکیه‌ای خود در این زمینه رایزنی کردیم، ایران نیز باید در خصوص این مشکل با ما همکاری کند.

*آیا در زمینه های امنیتی مشارکت وجود دارد؟

قطعا؛ و خیلی عالی پیش می‌رود، ما همکاری خوبی در عرصه صنایع دفاعی داریم و همچنان در حال گسترش است. پاکستان و ترکیه می‌توانند در زمینه‌های مختلف همکاری کنند. ما می توانیم سرمایه گذاری مشترک ایجاد کنیم. مستحضر هستید که ترکیه و پاکستان را از انتقال فناوری محروم کرده‌اند، این حق ماست بنابراین ما به طور جمعی روی این مسئله کار خواهیم کرد. پیشرفت در این خصوص موجب دلگرمی است.

*نظر شما درمورد روابط هند و پاکستان چیست؟

همانگونه که مستحضر هستید با هند مشکلات حل نشده ای داریم. یکی از آنها کشمیر است، دیگری سیاچین و همچنین منطقه مرزی سرکریک؛ مسئله آب چهارمین مشکل بزرگ بین دو کشور است. مشکلات جزئی دیگری نیز وجود دارد. به نظر من تنها راه حل این اختلافات گفتمان و مذاکره است، ما دو همسایه هستیم. ما نمی‌توانیم از عهده جنگ برآییم، این خودکشی است و هیچ فرد عاقلی از این نوع سیاست حمایت نمی‌کند. باید مذاکره کنیم تا بتوانیم به راه‌حل پایدار دست یابیم. هند همیشه از مذاکره فرار کرده، پاکستان همیشه خواهان گفتمان است. اخیرا طرف هندی اقداماتی انجام داد که امنیت و شرایط را دچار اختلال کرد. آنها قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل را نقض کردند. تغییر ساختار جمعیتی در جامو و کشمیر، نقض آشکار کنوانسیون چهارم ژنو است. این مسئله را به سازمان ملل مطرح کردیم، تعهدی جدید در مورد آتش‌بس در کشمیر وضع شد. انسان‌های بی‌گناه زیادی در هر دو طرف جان باختند. ما از آتش‌بس استقبال کردیم. این باعث کاهش تنش شد. نارندرا مودی، نخست وزیر هند پیام حسن نیت به نخست وزیر پاکستان فرستاد. نخست وزیر پاکستان نیز پاسخ مثبت داد. برای قضاوت در مورد این موضوع خیلی زود است. اگر هند مایل است در برخی از تصمیماتی که در 5 آگوست 2019 اتخاذ کرده تجدیدنظر کند، پاکستان خوشحال خواهد شد و مجدد پای میز مذاکره می‌نشیند.

*بهترین و بدترین احتمالی که در مورد مسائل افغانستان، کشمیر و منطقه در چند ماه آینده دارید، چیست؟

ای کاش یک توپ کریستالی بود که با نگاه با آن میشد به شما پاسخ داد. ما باید به بهترین‌ها امیدوار باشیم و برای بدترین ها آماده شویم. من خوش‌بین هستم. چه مشکل ما با هند و چه مشکل افغانستان، ما به حل آنها مثبت و سازنده نگاه می کنیم. ما خواستار صلح و ثباتیم. این منطقه از طریق افزایش تجارت منطقه‌ای و سرمایه گذاری سود می‌برد، تا بتوانیم مواردی مانند توسعه نیافتگی، فقر و گرسنگی را برطرف کنیم.