جاده‌های جان‌ستان

اعتمادآنلاین| ‌ نیلوفر حامدی: 12 هزار و 261 مرگ در 8 ماه. نه به خاطر جنگ، نه به خاطر سیل، نه به خاطر زلزله و نه به خاطر هیچ بلای طبیعی دیگر. این آمار مرگ مردمانی است که جانشان را در جاده‌ها و موقع رانندگی از دست می‌دهند.

بر اساس آمار سازمان پزشکی قانونی کشور، در سال 97 از ابتدای فروردین تا پایان آذرماه بیش از 12 هزار نفر بر اثر تصادفات جاده‌ای جانشان را از دست دادند.

از این تعداد 9 هزار و 587 نفر مرد و 2 هزار و 674 نفر زن بودند و بخش اعظم این تصادف‌های منجر به مرگ در جاده‌های برون شهری اتفاق افتاده است. 7 هزار و 838 نفر در جاده‌های برون شهری، 2 هزار و 932 نفر در راه های درون شهری، 838 نفر جاده های روستایی ، 152 نفر راه های اختصاصی و 501 نفر در سایر راه‌ها.

استان فارس با 992، تهران با 916 و اصفهان با 848 نفر استان های دارای بیشترین تلفات و استان های ایلام با 110، کهگیلویه و بویراحمد با 141 و اردبیل با 161 نفر، دارای کمترین آمار تلفات حوادث رانندگی امسال در این مدت بوده‌اند.

رییس پلیس ناجا: هنوز در فرهنگ‌سازی فرهنگ ترافیک هماهنگ نیستیم

سردار محمدحسین حمیدی رییس پلیس راه ناجا معتقد است این آمار روند کاهشی دارد: «سال‌هایی بود که ما در ایران آمار مرگ 28هزارتایی داشتیم و حالا سال به سال این رقم کاهش می‌یابد. آن هم در شرایطی که ترددها بیشتر می‌شود، تعداد خودروها افزایش می‌یابد و آمار سفرهای برون شهری هم رو به ازدیاد است. با این وجود قانع نستیم چون کماکان تعداد انسان‌های زیادی سالیانه جانشان را در جاده‌ها از دست می‌دهند.»

سردار حمیدی به گستره وسیع تردد جاده‌ای اشاره می‌کند و می گوید: «93 درصد بار و مسافر در مسیرهای جاده‌ای تردد دارند. یعنی حمل‌و‌نقل ریلی، هوایی و دریایی روی هم تنها 7 درصد در این روند نقش دارند. همین موضوع اهمیت و البته حساسیت جاده‌ها را نشان می‌دهد.»

رییس پلیس راه ناجا در گفت‌وگو با اعتمادآنلاین از از اقدامات اصلی و مهم برای کاهش تلفات جاده‌ای می‌گوید: «اقدامات مهمی برنامه‌ریزی و بخش زیادی از آن‌ها انجام شده است. بهبود وضعیت سوخت به ویژه در استان‌های مرزی و حاشیه ای کشور، ایجاد سامانه‌های نظارتی، تعیین هزینه‌های تخلف، اقدامات زیرساختی از قبیل آموزش، اطلاع‌رسانی و فرهنگ سازی. اما در این بخش آخر یعنی در فرهنگ سازی آنچنان که باید و شاید سازمان‌ها هماهنگ عمل نکرده‌اند. ما در این بخش ظرفیت‌های زیادی برای استفاده داریم که به آن‌‌ها توجه نمی‌کنیم. به طور مثال هنوز سیستم آموزشی کشور سرفصل‌های آموزشی خود را به طور دقیق و حساب‌شده به آموزش فرهنگ ترافیک و رانندگی اختصاص نداده است.»

سردار حمیدی: در نهایت خانواده‌ها مسئول هستند

حمیدی در پاسخ به اینکه چقدر راه و جاده‌ها در این شرایط نقش دارند اظهار می‌کند: «هنوز در بخشی مناطق شاهد جاده‌های دوطرفه غیر ایمن هستیم که نیازمند لاین‌کشی مجزاست. استانداردهای برخی جاده‌های فرعی هنوز هم پایین است و در برخی جاده‌ها نواقص تابلویی دیده می‌شود. عدم ایمن‌سازی هنوز هم گریبان مسافران را می‌گیرد.»

رییس پلیس ناجا شرایط جغرافیایی را برای گشت 24 ساعته مناسب نمی‌داند: «درست است که پلیس باید جاده‌ها را کنترل کند اما به خاطر شرایط جغرافیایی امکان کنترل 24 ساعته در بسیاری از جاده‌ها وجود ندارد.»

با این وجود حمیدی در نهایت خانواده‌ها را مسئول اصلی این موضوع می‌داند: «مسئولیت اصلی در نهایت متوجه خود مردم یعنی تک‌تک ماست. این خانواده‌ها هستند که باید فرهنگ رانندگی و از آن مهم‌تر حقوق شهروندی را به فرزندانشان یاد بدهند. اگر ما به حقوق خودمان واقف باشیم فرهنگ رانندگی‌مان هم اصلاح می‌شود.»

روان‌پزشک: نمی‌شود در جامعه‌ای پر از معضل انتظار رانندگی درست داشت

اگرچه جاده، راه، تابلوهای ایمنی، خودروها، فرهنگ‌سازی و فاکتورهای زیاد دیگری روی میزان تصادفات جاده‌ای اثر گذار است اما یک سمت این ماجرا، خود راننده‌ها هستند و افرادی که پشت خودرو می‌نیشنند و اگر نتوانند جلوی تصادف را به طور کامل بگیرند، قطعا می‌توانند میزان آسیب را کاهش دهند.

دکتر رضا شیرالی محمدپور روان‌پزشک و روان‌ درمانگر معتقد است نمی‌شود از جامعه‌ای که در تمام بخش‌هایش معضل‌های مختلف دارد از مردمش خواست در رانندگی قانون و فرهنگ را رعایت کنند: «باید ببینیم چرا اصلا در کشور ما تا این حد فرهنگ قانون‌گریزی وجود دارد. رانندگی در ایران اشلی از زندگی دائم ماست. اینکه یک نفر وارد خیابان ورود ممنوع می شود یا سرعت 100 تا 120 تا می‌رود دقیقا شبیه به همان رشوه‌دادن و بی‌قانونی‌هایی است که در فضای اداری می‌بینیم. اینکه مدام برای ماشین جلویی می‌زنند شبیه همان خشمی است که در طول روز بین مردم وجود دارد و با یک چیز ساده می‌توان شاهد دعوایی جدی در خیابان ها بود.»

دکتر شیرالی می‌گوید اعتماد مردم به مراجع رسمی کاهش پیدا کرده است و همین موضوع باعث می‌شود فرهنگ‌سازی برای قانون بی فایده باشد: «مدت‌هاست که سطح اعتماد مردم نسبت به مراجع رسمی کاهش پیدا کرده است و این موضوع سرمایه اجتماعی را در یک جامعه از بین می‌برد. وقتی حکومت درباره فواید بستن کمربند ایمنی تبلیغ می‌کند اما شهروند در یک تصادف به خاطر بستن کمربند ایمنی و داشتن نقص فنی در آن آسیب بیشتری می‌بیند دیگر اعتمادش به آن قانون کم می‌شود. همین می‌شود که جامعه مدام در این تصور است که دیگران حقش را می خورند و باید مواظب باشد سرش کلاه نرود.»

اگرچه در سال‌های اخیر آمار مرگ‌و‌میر جاده‌ای در کشورمان کاهش پیدا کرده اما کماکان ایران بعد از نامیبیا و تایلند سومین کشوری است که بیشترین آمار تصادف‌های جاده‌ای در جهان را دارد. بحرانی که بیش از بلایای طبیعی و برخی جنگ‌ها در ایران تلفات می‌دهد.