نگاهی به وضعیت عدالت جنسیتی در 40 سال اخیر ایران

اعتمادآنلاین| ‌ بهناز موحدی، مدیرکل برنامه‌ریزی معاون رئیس جمهور در امور زنان و خانواده به تشریح اقدامات این معاونت در آستانه چهلمین سالگرد انقلاب اسلامی پرداخت و گفت: همانطور که می دانیم یکی از معیارها جهت سنجش درجه توسعه یافتگی یک کشور میزان اهمیت و اعتبار زنان در آن کشور است.با پیروزی انقلاب اسلامی در بهمن 57 زنان از حقوق و تکالیفی برخوردار شدند و تحولات قابل توجهی در حوزه‌های مختلف اجتماعی اتفاق افتاد که جامعه زنان نیز از آن بی‌بهره نبود.

وی ادامه داد: اعتقاد کلی براین است که زنان به عنوان پایه های اصلی خانواده از یک سو و از سوی دیگر بعنوان بخش قابل توجهی از نیروی انسانی جامعه در فرایند توسعه هم عاملین توسعه محسوب می گردند و در این فرایند ایفای نقش می‌کنند و هم از این فرایند تاثیر پذیرفته و از نتایج آن بهره مند می‌گردند و این تاثیرات دوسویه در چارچوب ارزیابی شاخص‌های پیشرفت زنان قابل ارزیابی است .بر همین اساس معاونت زنان و خانواده درصدد برآمد تا در آستانه چهلمین سال جشن پیروزی انقلاب به معرفی دستاوردهای انقلاب با هدف آگاهی بخشی عمومی و به طور خاص معرفی این دستاوردها در قالب گزارشی مستند و منظم به آمارها و داده‌های قابل اعتبار به نسل جوان بپردازد.

موحدی افزود: در رابطه با این موضوع جلسات متعددی درمعاونت امور زنان و خانواده صورت گرفت. بر اساس نتایج این جلسات، گزارش استخراج شده از این مجموعه باید ملموس بوده، قابلیت ارائه در مجامع ملی و بین المللی را داشته باشد. در تدوین این گزارش در صدد برامدیم از یک سو به مکانیزم‌های نهادی موضوع در چارچوب قوانین و مقرراتی بپردازیم که بستر را برای بهره مندی زنان از مواهب انقلاب فراهم می‌ساخت و از سوی دیگر اثرات این قوانین را در قالب شاخص‌های قابل سنجش و اندازه گیری نمایش دهیم.

مدیرکل برنامه‌ریزی معاون رئیس جمهور در امور زنان و خانواده با بیان اینکه نهایتا به دو ایده کلی رسیدیم که حاصل آن تدوین دو گزارش مجزا می باشد اظهار کرد: گزارشی که حاصل آن معرفی دستاوردهای زنان در 40 شاخص حول محورهای سلامت و بهداشت ، آموزش ،مشارکت اقتصادی،مشارکت اجتماعی ،مشارکت فرهنگی ،مشارکت سیاسی و توفیقات زنان در عرصه ورزش و... است که خوشبختانه در محورهای فوق شاهد توفیقات و پیشرفت‌های قابل ملاحظه‌ای هستیم که می‌تواند آثار و پیامدهای انقلاب اسلامی را به خوبی چه در داخل به نسل جوان و چه در عرصه بین الملل معرفی کند.

موحدی عنوان کرد: از سوی دیگر پس از مطالعات علمی و دستیابی به شاخص پیشرفت زنان مشخص شد که هنوز در برخی از ابعاد و حوزه‌های مربوط به آن خلاء هاو کاستی‌هایی ملاحظه می گردد که نیازمند ریشه یابی و اقدام در جهت رفع این خلاء‌ها و کاستی ها در قالب همکاری بین بخشی کلیه بخشهای نطام است لذا در صدد تدوین گزارش دیگری با عنوان گزارش شاخص پیشرفت زنان در جمهوری اسلامی ایران برامدیم به نحوی که به سمع و نظر تصمیم سازان نطام رسیده و در برنامه‌ریزی‌ها به این کاستی ها توجه کنند.

وی اظهار کرد: گفتنی است در مبحث مربوط به شاخص‌های بین المللی برخی از شاخصها متناسب با شرایط فرهنگی، اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و ... جامعه ما در نظر گرفته نشده است در نتیجه با استناد به آنها شاید نتوانیم تصویر درست و واقعی از شرایط زنان در کشور و دستاوردهای انقلاب ارایه دهیم لذا بومی سازی شاخصهای بین المللی ضروری است که ما در این گزارشات به این موضوع توجه ویژه‌ای داشته‌ایم.

به گفته موحدی اگر این کار به درستی انجام شود رتبه کشور ما نسبت به سایر کشورهایی که پیشتر نسبت به ما رتبه‌های بالاتری داشته‌اند نیز بالاتر می رود. به عنوان مثال تعداد زنان دهیار در کشور بالغ بر 2000 نفر ماست که اساسا در شاخص‌های بین المللی زیر شاخصی به عنوان دهیار زن وجود ندارد که قابلیت ارایه در گزارشات را داشته باشد. معاونان و مشاوران زن دستگاه‌های اجرایی نیز مسئله مهمی است که می توان آنها را نیز مد نظر قرار دهیم.

مدیرکل برنامه‌ریزی معاون رئیس جمهور در امور زنان و خانواده به موضوع دیگری که در گزارش دوم به آن پرداخته شده اشاره کرد و گفت: تمرکز گزارش بر شاخصهای مرتبط با عدالت جنسیتی مصرح در ماده 101 قانون برنامه ششم توسعه، اقتصادی و اجتماعی می باشد که برای اولین بار موضوع عدالت جنسیتی در کشور به معنای واقعی کلمه خود و به طورخاص در نظام برنامه ریزی توسعه کشور پایه ریزی شد.

به گفته وی ، در این ماده دو محور اصلی مورد تاکید قرار می گیرد :اول اینکه همه دستگاه های اجرایی تکالیفی را برای تحقق عدالت جنسیتی متناسب باشاخصهای ابلاغی ستاد ملی زن و خانواده برعهده دارند لذا لازم است برنامه‌های خود را در جهت ارتقای این شاخص‌ها در نظر بگیرند که معاونت زنان و خانواده رییس جمهور نیز مسئول ارزیابی و رصد برنامه ها در ارتباط با شاخص‌هاست. محور بعدی بر تقویت ساختارهای حوزه زنان در خانواده به وسیله دستگاه های اجرایی تاکید می‌کند.

موحدی ادامه داد: امید این داریم که با برنامه ریز ی درست و بین بخشی و عزم جدی همه دستگاههای اجرایی در تحقق و اجرایی سازی ماده 101، داده های ثبتی و آماری مرتبط با شاخصهای جنسیتی به گونه‌ای گردآوری شود که از این پس بتوانیم ارزیابی دقیقی از وضعیت شاخصهای زنان و دستاوردهای نظام در این حوزه داشته باشیم.

وی تاکید کرد: این دو گزارش شرایط ویژه‌ای را برای نسل جوان کشور می تواند مهیا کند. جوانان و کسانی که در حوزه زنان و خانواده پژوهشگر و محقق هستند، تمایل به دستاوردهای انقلاب در حوزه زنان و خانواده دارند که این گزارش می تواند به صورت جامع به بررسی دستاورردهای انقلاب در حوزه زنان و خانواده در تمامی زمینه های فرهنگی، هنری، ورزشی، اقتصادی، اجتماعی و ... را پاسخگو باشد.

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی معاونت امور زنان و خانواده ریاست جمهوری، وی در پاسخ به اینکه چند درصد از کسانی که به دانشگاه ورود پیدا کردند توانسته‌اند وارد بازار کار شده و در واقع اشتغال زایی کنند؟ گفت: به طور کلی یکی از شاخصهای مهم برای ارزیابی وضعیت زنان در مجامع ملی و بین المللی شاخص مشارکت اقتصادی است. این شاخص از نسبت جمعیت بیکار و شاغل به تعداد کل جمعیت فعال بالای 10 سال بدست می آید. در کشور ما این شاخص برای زنان از روند رو به رشدی در سالهای پس از انقلاب برخوردار بوده که قطعا یکی از دلایل آن افزایش جمعیت بیکار در جستجوی کار زنان و به طور خاص در بین فارغ التحصیلان دانشگاهی است. قطعا میزان جذب زنان در بازار کار نیز به طبع شرایط اقتصادی و زیرساخت‌های مرتبط با آن بوده و تاثیر می پذیرد لذا همانطور که بخش قابل توجهی از جوانان فارغ‌التحصیل پسر مابه جهت شرایط اقتصادی دچار چالش بیکاری هستند این نسبت به جهت وجود برخی از ساختارهای فرهنگی قطعا در بین دختران فارغ التحصیل دانشگاهی در کسب فرصتهای اقتصادی بازار کار به نسبت بیشتری قابل ملاحظه است.

موحدی در ادامه درباره نحوه انتشار گزارش عملکرد چهل سال دستاورد در حوزه زنان نیز بیان کرد: اطلاعات موجود در معاونت براساس گردآوری داده‌های ملی منتج از سرشماری‌ها و نمونه‌گیری‌های مرکز آمار ایران، پیمایش‌های ملی و داده‌های ثبتی دستگاه‌ها صورت می‌گیرد. منبع مهم دیگری که در جمع آوری آمارها به ما کمک می کند، تشکیل بانک اطلاعاتی مهمی در حوزه زنان و خانواده است. این بانک زمینه مطالعه برای علاقه مندان به این حوزه را فراهم می کند. البته معاونت نیز تلاش می کند که از طریق این بانک، اطلاعات را در اختیار افراد مختلف قرار دهد که در حال حاصر بخشی از آن در قالب گزارش وصعیت زنان و خانواده در پورتال معاونت قابل ملاحظه است.

وی ادامه داد: بنده معتقدم تغییرات در روند سازمان معاونت زنان و خانواده تنها به وسیله رئیس و مسئولان آن نباید صورت بگیرد بلکه شهروندان و زنانی که علاقمند به این موضوع هستند می توانند گزارشات و آمارهای موجود در بانک اطلاعاتی را مورد مطالعه قرار داده و نظرات و پیشنهادات خود را به وسیله مقاله و ... در اختیار سازمان قرار دهد تا معاونت بتواند از این نظرات استفاده کند.

موحدی افزود: بخش مهمی از ساختار گزارش سازمان مبتنی بر نحوه اطلاع رسانی این سازمان به مخاطبان است. علاوه بر محتوای گزارش، سازمان بر روی ساختار شفاف گزارشات تمرکز و تاکید ویژه‌ای دارد. این مسئله به این معنی است که سازمان قصد دارد گزارشات و رسم نمودارهای ساده را جهت اطلاع رسانی عموم مردم به خصوص مخاطبان عام را جایگزین گزارشات و آمارهای نامفهوم خود کند. به عنوان مثال رسم اینفوگرافی در گزارشات برای بیان مشارکت زنان در عرصه‌های متفاوت درسالهای پس ازانقلاب از جمله عوامل مهم اطلاع رسانی به صورت ساده برای عموم مردم است.

وی تاکید کرد: هدف معاونت امور زنان و خانواده این است که در ایام دهه فجر، اطلاعات و اینفوگرافی های آماده شده را از طریق شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌های جمعی در اختیار عموم مردم قرار دهد.

منبع: ایسنا