تولید موش‌های مدل هموفیلی با روش ویرایش ژنی

اعتمادآنلاین| طی مراسمی با حضور دکتر منصور غلامی وزیر علوم، تحقیقات و فناوری، از اولین محصول فناوری روش نوین ویرایش ژنی "کریسپر" (CRESPER-CASE) رونمایی شد.

"کریسپر" نوعی سیستم ایمنی تطابق‌پذیر در باکتری‌ها است که آنها را قادر به کشف DNA ویروس و بعد نابودی آنها می‌کند. بخشی از سیستم کریسپر، پروتئینی به نام کَس 9 (Cas9) است که قابلیتجستجو، برش زدن و استحاله DNA ویروس را به روشی خاص دارد. فناوری کریسپر به دانشمندان اجازه می‌دهد تا تغییراتی در DNA سلول‌ها ایجاد کنند.

با توجه به اهمیت این حوزه علمی تعدادی از پژوهشگران و دانشجویان جوان در ایران و به‌ویژه پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک و زیست فناوری از 3 سال پیش فعالیت و مطالعات خود را بر روی این متد ویرایش ژن آغاز کردند و این پژوهش‌ها منجر به نتایج جالب توجهی از جمله تولید موش‌های مدل بسیاری از بیماری‌های انسان شده است.

از جمله این بیماری‌ها هموفیلی است که هم در آزمون‌های داروهای فاکتور 8 و هم توسعه روش‌های درمانی کاربرد خواهد داشت. محققان پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک و زیست فناوری، با استفاده از فناوری جدید کریسپر موفق به تولید نخستین موش مدل هموفیلی در ایران شدند.

در این طرح، محققان ایرانی از روش ویرایش ژنوم کریسپر استفاده کردند. به این ترتیب که ابتدا ژن فاکتور 8 موشی را مورد تجزیه و تحلیل قرار دادند و منطقه مناسب برای هدف‌گیری را انتخاب کردند.

در ادامه، RNAهای راهنما، به پیش هسته جنین موش تزریق و سپس جنین‌های دست‌ورزی شده به رحم موش‌های مادر خوانده منتقل شدند و بعد از تولد نوزادان، آزمایش‌های مولکولی و آنالیزهای بیوشیمیایی، غیرفعال شدن این ژن در موش‌های حاصل را تأیید کرد.

با توجه به ویژگی‌های مدل حیوانی موش، محققان این پژوهشگاه امیدوارند بتوانند با این تکنیک نقش بسزایی در کمک به تشخیص و درمان بیماری‌های انسان ایفا کنند.

منبع: ایسنا