راهکارهای مبارزه با خشکسالی چیست؟

اعتمادآنلاین| ‌ استان خراسان جنوبی به دلیل واقع شدن در منطقه خشک و حاشیه کویر با حوادث طبیعی مختلف از جمله خشکسالی مواجه است. بیابان‌زایی، گرد و غبار و کاهش بارندگی این خشکسالی را تشدید کرده است.

در میزگردی که در ایسنای خراسان جنوبی برگزار شد، اساتید و مسئولین به بیان مشکلات خشکسالی و بی‌آبی در این استان پرداختند و اعلام شد که این پدیده جدی‌ترین معضل فیزیکی برای کشاورزی در همه جای دنیا است. بارور سازی ابرها می‌تواند این معضل را تا حدودی برطرف کند اما نمی‌تواند کاملاً آن را برطرف کند.

در واقع از نظرگاه علمی عبارت دقیق‌تر و مناسب‌تر به جای خشکسالی، دوره کم‌آبی است. به‌طور کلی، دوره کم‌آبی دوره ممتدی است که طی آن یک منطقه با کمبود در منابع و ذخیره آبی مواجه است.

خشکسالی می‌تواند باعث عدم توازن در میزان آب و در نتیجه آن کمبود آب، نابودی گیاهان، کم شدن شدت جریان آب برای نیروگاه‌های برق‌آبی، کاهش عمق آب‌های سطحی و خاک مرطوب شود.

خشکسالی جدی‌ترین معضل فیزیکی برای کشاورزی در همه جای دنیاست و این معضل در خراسان جنوبی که عمده شغل مردم آن کشاورزی است، معضلی به اندازه تمام رنج‌های زندگی این کشاورزان است. معضلی که باید با پژوهش و تحقیق و بر اساس نیازسنجی منطقه با آن برخورد کرد.

استان خراسان جنوبی به دلیل واقع شدن در منطقه خشک و حاشیه کویر با حوادث طبیعی مختلف از جمله خشکسالی مواجه است. بیابان‌زایی، گرد و غبار و کاهش بارندگی این خشکسالی را تشدید کرده است.

با اعتبار دولتی صرف پازل توسعه کامل نمی‌شود

غلامرضا هادربادی، عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی منابع طبیعی خراسان جنوبی در این میزگرد اظهارکرد: مهار بیابان‌زایی باید به جای بیابان‌زدایی مدنظر قرار گیرد.

وی با بیان این‌که فقر زدایی به معنای بیابان‌زدایی است، افزود: با اعتبار دولتی و برگزاری کارگروه اشتغال به توسعه نخواهیم رسید، چراکه پازل توسعه با ارائه وام و تسهیلات درست نخواهد شد.

عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی منابع طبیعی خراسان جنوبی با بیان این‌که باید تفکر خلاقانه در گردشگری مورد استفاده قرار گیرد، افزود: باید از ظرفیت‌های استان در راستای گردشگری استفاده درست شود چراکه ارتقا گردشگری کمک بسزایی به مهار بیابان می‌کند.

هادربادی با بیان این‌که متأسفانه نیازسنجی آموزشی در استان انجام نمی‌شود، تصریح کرد: اگر افراد با توجه به نیازهای استان تحصیل کنند هیچ گاه با مشکلات مواجه نخواهیم شد.

وی اظهار کرد: توسعه گیاهان دارویی و گیاهان کم آب‌بر، راه حلی برای مهار بیابان است اما مشکل عمده در این خصوص بازاریابی است که به همین علت کشاورزان دنبال کاشت آن نمی‌روند.

عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی منابع طبیعی خراسان جنوبی بیان کرد: پژوهش‌ها باید کاربردی شده و فارغ التحصیلان بر اساس نیاز منطقه پژوهش‌ها را عملیاتی کنند.

مبارزه با آفات نیازمند مشارکت همگانی است

علیرضا نصرآبادی، مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان جنوبی در این میزگرد با بیان اینکه مبارزه با آفات نیازمند مشارکت همگانی است، اظهار کرد: برای پیشگیری آفات و امراض جدید باید از سیستم‌های بروز و پیشرفته برای رصد و پایش عرصه‌های جنگلی استفاده کنیم.

وی خواستار مشارکت سازمان‌های بین‌المللی و مراکز تحقیقاتی و دانشگاهی برای مدیریت مبارزه با آفات و بیماری‌ها در عرصه‌های منابع طبیعی شد.

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان جنوبی با اشاره به اعلام آمادگی سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور برای کنترل آفات در عرصه‌های منابع طبیعی، تصریح کرد: روند خشکسالی‌ها در استان باعث شده سطح بسیاری از آفات تاغزارهای استان را درگیر کند، علاوه بر این طی دو سال گذشته جانور تشی نیز به تعداد زیادی از درختان کهن سال بنه و بادامشک خسارات زیادی رسانده است.

نصرآبادی یادآور شد: برای مبارزه و کنترل آفات هزینه‌های مورد نیاز برآورد و به سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری ارسال شده که امیدواریم اعتبار مورد نیاز هر چه زودتر محقق شود.

ضرورت تلفیق دانش بومی و نوین

وی با تاکید بر استفاده از دانش بومی استان در راستای کاهش اثرات خشکسالی، افزود: برای سازگاری با خشکسالی، استفاده از دانش بومی استان و تلفیق دانش بومی و نوین باید مدنظر قرار گیرد.

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان جنوبی بیان کرد: در حال حاضر خراسان جنوبی نیاز به اقدام کوتاه مدت و زودبازده برای بیابان‌زدایی و آبخیزداری دارد.

نصرآبادی با بیان اینکه تغییر نگاه عمومی نسبت به عرصه‌های طبیعی مهم‌ترین نکته است، یادآور شد: در بحث آب و توسعه استان باید نگاه مردم و مسئولان تغییر کند تا اتفاق نویی افتد.

وی خاطرنشان کرد: جراید و رسانه‌ها نیز باید به موضوع منابع طبیعی و محیط زیست با دیدی اثرگذار بنگرند تا با کاهش اثرات خشکسالی، توسعه استان ایجاد شود.

ضرورت بهره‌گیری از گیاهان دارویی در شرایط خشکسالی

محسن پویان، مدیر مجتمع تحقیقات گیاهان دارویی جهاد دانشگاهی خراسان جنوبی نیز در این میزگرد گفت: در خراسان‌جنوبی مسئله کم آبی از مهم‌ترین مسائل بوده است.

وی با بیان اینکه استفاده از گیاهان دارویی، باعث چشم‌انداز زیبا با مصرف کم آب خواهد بود، افزود: می‌توان استفاده از گیاهان دو منظوره را مدنظر داشت و این گیاهان علاوه بر مناسب بودن برای کاربرد در فضای سبز استفاده دارویی نیز دارند.

مدیر مجتمع تحقیقات گیاهان دارویی جهاد دانشگاهی خراسان جنوبی بیان کرد: دهکده گیاهان دارویی جهاد دانشگاهی خراسان جنوبی مجموعه‌ای با مساحت حدود 140 هزار متر مربع است که هدف از احداث آن تحقق برنامه‌های پژوهشی، تحقیقاتی، گردشگری، اشتغال‌زا و مؤثر در شکوفایی پتانسیل‌های بالقوه استان در حوزه گیاهان دارویی بوده است.

پویان خاطرنشان کرد: یکی از مواردی که بسیار مهم است، فرهنگ‌سازی استفاده از گیاهان دارویی توسط مردم در استان است چراکه این گیاهان کم‌آب‌بر بوده و اثرات خشکسالی را کمتر می‌کند.

وی یادآور شد: پژوهش بر روی گیاهان دارویی و میزان سازگاری آن با منطقه از هدف‌هایی است که در این مجتمع تحقیقاتی دنبال می‌شود که نیازمند حمایت مسئولان است.

منبع: ایسنا