برنامه‌های آمایش سرزمین جدی گرفته نشده است

اعتمادآنلاین| پویا علاءالدینی افزود: برنامه های آمایش سرزمین و طرح های کالبدی هیچ‌گاه به ثمر نرسیده و اجرایی نشده اند.

وی خاطرنشان کرد: سیل مانند زلزله نیست؛ قبل از وقوع سیل می توان آن را پیش بینی کرد. سیستم‌های هشداردهنده، هواشناسی و آب سنج‌ها می توانند از طریق وسایل ارتباطی مدرن وقوع سیل را پیش بینی کنند.

استاد دانشگاه تهران اظهار داشت: مقیاس های طرح های کالبدی و آمایش سرزمین مهم است زیرا میزان دقت آنها را نشان می دهد. اگر بخواهیم آمایش سرزمین اصولی داشته باشیم، نقشه های پهنه بندی سیل باید تهیه شود. اینها دانش جدیدی نیست اما وقتی به آن عمل نشود، به این روز گرفتار می شویم.

علاءالدینی اضافه کرد: رشد جمعیت و گسترش سکونت‌گاه ها و شهرها، سطح زیرکشت برای تامین غذا را افزایش داده و این توسعه ناپایدار، مشکلاتی را در پی داشته است؛ نخست اینکه کاربری اراضی تغییر یافته و این مساله بر شدت سیلاب ها اثرگذار است همچنین جنگل زدایی، تجاوز به حریم رودخانه ها و بستر سیلاب ها نیز وضعیت را در مواجهه با سیل بدتر کرده است.

وی خاطرنشان کرد: ممکن است بسیاری از رودخانه ها برای مدت های طولانی خشک باشند و آب در آنها جریان نداشته باشد اما در واقع مسیر آب است. در این مسیرها ساخت و ساز انجام شده و مردم زندگی خود را در مسیر آب بنا کرده اند.

علاءالدینی گفت: از سویی دیگر، به دلیل زمین خواری‌ها و ساخت و سازهای انبوه غیرمجاز و غیراصولی، شن ها و ماسه ها از کف رودخانه ها برداشت شده است و این برداشت ها بر شدت وقوع سیل می افزاید.

استاد دانشگاه تهران با تاکید بر تغییر رویکرد در اقتصاد سیاسی اظهار داشت: زمین خواری‌ها، جنگل خواری‌ها و رودخانه خواری‌ها موجب افزایش خسارات سیل شده، این در حالی است که قانون جامع حدنگار «کاداستر» اجرا نشده است. اکنون زمان مناسبی برای مقابله با فسادهایی از این قبیل است و باید تاب آوری مردم در حوزه های غیررسمی، بومی و هشداری برجسته تر شود.

وی درباره تاثیر سد بر شدت سیل گفت: احداث سدها هرچند جنبه مثبت دارد اما جنبه منفی آن این است که وقتی سد احداث می شود، به این معنا است که منطقه ای خشک شده و آب در یک منطقه دیگر جمع می شود. این روند می تواند امکان سیل را افزایش دهد.

این استاد برنامه ریزی شهری خاطرنشان کرد: سهم عوامل انسانی در وقوع بلایای طبیعی بسیار زیاد است و مقصر اصلی انسان ها هستند که در مقابل طبیعت ایستاده اند در حالی که باید برای رویارویی با طبیعت آمادگی داشته باشند.

علاءالدینی با اشاره به مولفه های سازه‌ای و غیرسازه‌ای پیشگیری از وقوع سیل اظهار داشت: در سطح اجتماع، برای مقابله با بلایای طبیعی باید نهادسازی شود، همه آگاه و آشنا باشند، مانور برگزار شود و اقدامات سازمان یافته جمعی برای مقابله با خسارات تدارک ببینند.

استاد دانشگاه تهران اضافه کرد: نهادهای مردمی می توانند اقدامات پیشگیرانه انجام دهند همچنین در زمان وقوع حادثه نیز اثرگذار باشند و اقدامات توسعه ای از طریق آنها انجام شود. در چنین شرایطی، هشدار غیررسمی می تواند نجات بخش باشد و این در حالی است که اکنون سیستم کمک‌ها و اقدامات سازمان یافته نیست.

علاء الدینی با تاکید بر افزایش تاب‌آوری اجتماعی مردم سیل‌زده گفت: هر جامعه‌ای باید بتواند به درستی برای خود برنامه ریزی کند تا در صورت وقوع حوادثی از قبیل زلزله، سیل یا رانش زمین زیاد صدمه نبیند، اگر این اتفاقات رخ داد به سرعت بتواند تبعات و آثار سوء آن را کاهش دهد و خود را بازسازی کند همچنین از تجربیات درس بگیرد تا در صورت تکرار حوادث بتواند بهتر مدیریت کند.

وی ادامه داد: جامعه مدنی، رسانه ها، نهادها و دستگاه های متولی باید سعی کنند تاب آوری اجتماعی برای مقابله با اثرات سوء سیل را ارتقا دهند تا در موارد مشابه بعدی آثار آن کاهش یابد.

منبع: ایرنا