آیا امکان پیش‌بینی سیلاب وجود دارد؟

اعتمادآنلاین| ‌ مدیرکل هواشناسی استان مازندران مزیت هواشناسی در دنیا را به اشتراک گذاری داده‌ها و اطلاعات مربوط به همه کشورها در سایت‌های هواشناسی دانست و گفت: این سازمان فارغ از سایر سیستم‌های اطلاع رسانی، مرز جغرافیایی نداشته و ایستگاه‌های هواشناسی در دنیا اطلاعات را از یکدیگر پنهان نمی‌کنند زیرا هر خطا در یک ایستگاه منجر به اشتباه پیش بینی در سایر مناطق می‌شود.

وی با ذکر مثالی در تشریح تأثیرگذاری اطلاعات نادرست بر ایستگاه‌های هواشناسی اظهار کرد: اشتباه اندازه گیری در ایستگاه‌های هواشناسی کشور ترکیه قطعاً بر روی پیش بینی وضع هوای ایران تأثیر گذاشته و یا اگر اطلاعات ایستگاه باکو دچار خطا باشد پیش بینی استان مازندران نیز با خطا مواجه می‌شود، بنابراین هیچ‌گونه رقابتی بین سازمان‌های هواشناسی وجود ندارد و همه با همکاری هم بر اساس پایش اطلاعات به پیش بینی درست و دقیق‌تر آب و هوا کمک می‌کنند.

امکان پیش بینی وضع هوا تا کمتر از 10 روز آینده وجود دارد؟

وی با بیان اینکه امکان پیش بینی وضع هوا تا کمتر از 10 روز آینده البته با عدم قطعیت قابل تصور بوده اما امکان اعلام اخطار برای 15 روز آینده در هواشناسی ممکن نیست، تاکید کرد: مطابق پایش نقشه‌ها، رادارها و ماهواره‌های هواشناسی اخطارهای اولیه صادر می‌شود اما حلقه مفقوده در زمینه اعلام خطر، عدم هماهنگی بین سازمان هواشناسی و امور آب کشور است که هر یک در دو دستگاه اجرایی مجزا قرار گرفته‌اند.

رضوی در ادامه افزود: به عنوان مثال سازمان هواشناسی بر اساس نقشه پیش بینی می‌کند که بالادست شهرستان ساری بیش از 100 میلیمتر بارندگی محتمل است، حال باید سازمان آب در اسرع وقت محاسبه کند که این میزان بارش احتمالی تا چه اندازه دبی آب را افزایش خواهد داد و چه خطراتی وجود دارد و چه اقداماتی باید انجام داد، اما عدم هماهنگی کامل مابین دستگاه‌ها باعث نقص اطلاعات می‌شود.

مدیرکل هواشناسی استان مازندران با تصریح اینکه هواشناسی و امور آب در اکثر کشورهای دنیا یک مجموعه واحد بوده و به نام سازمان آب و هواشناسی موسوم است، اظهار کرد: در ایران سازمان هواشناسی به دلیل مسائل فرودگاهی و جاده‌ای زیر نظر وزارت راه و شهرسازی است و سازمان آب نیز تحت مدیریت وزارت نیرو فعالیت می‌کند.

وی افزود: هرچند مشکلی در بین دو سازمان وجود نداشته و داده‌های دو مجموعه پس از جمع بندی ارائه می‌شود اما گسستگی دو سازمان مربوط به هم، هماهنگی‌ها را با مشکل رو به رو می‌کند.

هماهنگی بین دستگاه‌های اطلاع رسان کم است

رضوی با ابراز گلایه از رفتار برخی مسئولان در مقصر جلوه دادن سازمان هواشناسی در حوادث سیل سال جاری گفت: بسیاری از تجهیزات روز اعم از رادار، تصاویر آنلاین ماهواره، ایستگاه‌های مطلوب و کارشناسان زبده در اختیار سازمان هواشناسی است و علیرغم کمبودهایی هم که وجود دارد، داده‌ها و اطلاعات به اصولی‌ترین وجه ممکن ارائه شده است، اما اینکه با این اطلاعات چه تصمیماتی گرفته شود مسئله اصلی است.

وی با اذعان به اینکه حتی اگر پیش بینی‌های 100 درصد دقیق و اخطاریه‌ها، دو هفته پیش از وقوع هم صادر شود چگونگی و نحوه مدیریت در این شرایط اهمیت دارد، اظهار کرد: اتخاذ تصمیمات درست و برنامه محور بودن، منجر به کاهش خسارت سیل می‌شود، باید بر اساس میزان بارش‌های پیش بینی شده راهکار مشخص تعیین شود.

چرا پیش بینی‌ها همیشه درست نیستند؟

رضوی با ابراز رضایت از عملکرد سازمان هواشناسی در مقوله بارش‌های امسال، این نهاد را مجموعه‌ای تخصصی و غیر سیاسی معرفی و خاطرنشان کرد: به دلیل محاسبات بسیار پیچیده حرکت هوا و سیال بودن اتمسفر و تغییر الگوها متأثر از این رخدادها پیش بینی وضع هوا همواره و در تمام دنیا با خطا همراه است.

مدیرکل سازمان هواشناسی مازندران شرایط این استان برای پیش بینی را خاص توصیف کرد و افزود: سامانه جوی وارد شده به دلیل شرایط توپوگرافی منطقه رفتارهای متفاوتی دارند، ضمن این که سامانه‌های بارشی که ابتدا سنگین به نظر می رسند شاید با نزدیک تر شدن سامانه و یا به دلیل ریزش نزولات در نقاط قبلی، تضعیف شوند و البته برعکس این حالت نیز امکان دارد.

وی با بیان اینکه هر چقدر به لحظه وقوع پدیده جوی نزدیک می شویم پیش بینی‌ها صحت بیشتری پیدا می‌کنند، تصریح کرد: وضوح یک سامانه با نزدیک تر شدن آن بیشتر شده و امکان پیش بینی صحیح افزایش می‌یابد بنابراین سازمان هواشناسی اطلاعیه و اخطارها را حدود 3 روز پیش از وقوع رخداد اعلام می‌کند.

نحوه پیش بینی هواشناسی

مدیرکل سازمان هواشناسی مازندران در تبیین چگونگی و نحوه پیش بینی هواشناسی اظهار کرد: پایش و تعقیب یک سامانه جوی از حدود اقیانوس اطلس آغاز شده و با بررسی دما، سمت و سرعت باد، جهت چرخش و شیوه قرارگیری سامانه‌های کم فشار و پر فشار و ارائه محاسبات به وسیله رایانه، مشخص می‌شود که سامانه مورد نظر با چه سرعت و جهتی تا چند روز آینده وارد ایران شده و چه رفتارهایی در مواجهه با رشته کوه‌های البرز و زاگرس و یا دریای خزر خواهد داشت.

وی با اذعان به اینکه قطعاً بخشی از محاسبات با خطا همراه خواهد بود در توجیه این مطلب گفت: به دلیل اینکه نقشه‌های هواشناسی هر 3 ساعت یک بار با ثبت اطلاعات جدید در رایانه‌ها بروز رسانی شده و اصلاح می‌شوند، وجود تفاوت داده‌ها در بازه‌های زمانی متوالی ناگزیر است زیرا سامانه در مسیر خود دچار تغییر رفتار می‌شود، این همانند رانندگی در یک مسیر طولانی بوده که نیاز به اصلاح فرمان بدلیل عوارض جاده قطعی است.

آیا خشکسالی پایان یافته است؟

رضوی در بخش دیگری از گفت و گو با اشاره به اینکه این بارش‌ها دلیلی بر پایان خشکسالی و یا شروع یک دوره بلند مدت ترسالی نخواهند بود، اما برخی از کمبودهای آبی کشور جبران شده است، تاکید کرد: این به معنای مطلوب شدن اوضاع و جبران کامل کم آبی‌های اخیر کشور نیست و اگر به فاز استفاده نادرست از منابع آبی و طبیعی برگردیم بازگشت به بحران آب دور از انتظار نخواهد بود.

عواقب تجاوز به رودخانه و منابع طبیعی

وی حوادث فروردین ماه سال جاری را عبرت آموز توصیف کرد و با انتقاد از رفتار متجاوزانه انسان به حریم رودخانه‌ها تصریح کرد: زمانی که حریم 200 متری یک رودخانه به 150 متر کاهش پیدا کند باید منتظر خراب شدن 50 متر باقی مانده بود یا وقتی دهنه یک پل در شهر بسته می‌شود، پس زدن و ورود آب به شهر نباید بعید به نظر برسد.

مدیرکل هواشناسی مازندران، علت رفتارهای غیر اصولی را ریشه در فرهنگ اجتماعی و مسائل معیشتی دانست و با ذکر مثالی در تفسیر عواقب تجاوز به منابع طبیعی گفت: مرتعی که پروانه 623 رأس دام داشته چرا باید توسط هزار 800 دام یعنی معادل 3 برابر ظرفیت خود مورد بهره برداری قرار گیرد، بنابراین مرتعی که می‌توانست 50 سال بهره وری داشته باشد اکنون عمرش به 5 سال تنزل یافته و نابود می‌شود.

رضوی با اشاره به اینکه مرتع از بین رفته و کویر شده با اندک بارانی ایجاد روان آب و سیل می‌کند، تصریح کرد: عواقب این پیامد، آسیب جدی به راه و ترابری، سازمان آب، مردم پایین دست، ذخایر آبی زیر زمینی و منابع طبیعی کشور است که به آسانی قابل جبران نخواهد بود.

منبع: ایسنا