بیمارستان‌ها چه نقشی در گردشگری سلامت ایران دارند؟

اعتمادآنلاین| ‌ تجارت ترجیحی و آزاد و جهانی‌شدن خدمات سلامت در کشورهای مختلف به دنبال ارتقای استانداردهای خدمات پزشکی اتفاق می‌افتد و زمینه را برای رشد گردشگری سلامت و ارائه خدمات سلامت برای بیماران بین‌المللی فراهم می‌کند. بر اساس گزارش سازمان جهانی گردشگری، در سال 2017، از کل درآمد 1.340 تریلیون دلاری حاصل از این صنعت بین‌الملل، قاره اروپا 37 درصد، منطقه آسیا پاسیفیک 29 درصد، آمریکا 24 درصد، خاورمیانه 5 درصد و آفریقا 3 درصد را به خود اختصاص داده‌اند.

طبق نظر کارشناسان، هر گردشگر سلامت، 3 تا 4 برابر یک گردشگر عادی در کشور مقصد هزینه می‌کند، به‌طوری‌که در سال گذشته میلادی صنعت گردشگری سلامت دنیا حدود 439 میلیارد دلار چرخش مالی داشته است.

مطالعات گسترده، عواملی نظیر قیمت بالای خدمات درمانی و مراقبت پزشکی و کیفیت پایین خدمات درمانی در کشورهای مبدأ، افزایش زمان انتظار به‌منظور دریافت خدمت، عدم ارائه برخی خدمات، سطح پایین یا عدم دسترسی به خدمات و مراقبت‌های پزشکی و تجربه گردشگری و فراغت را به‌عنوان عواملی برای سوق یافتن به سمت گردشگری پزشکی به‌حساب می‌آورند. در این خصوص اما کشور ایران باوجود شرایط و استعدادهای خاص، با چالش‌های گوناگونی در زمینه‌های مختلف روبرو است.

محققانی از دانشگاه علوم پزشکی تهران و دانشگاه علوم پزشکی ایران تحقیقی را انجام داده‌اند که در آن عملکرد واحد بیماران بین‌الملل و تأثیر آن بر جذب گردشگران پزشکی و سلامت مورد ارزیابی واقع شده است.

این مطالعه توصیفی-تحلیلی با مشارکت 26 بیمارستان شامل 22 بیمارستان خصوصی و 4 بیمارستان دولتی که برخوردار از شرایط عمومی پذیرش گردشگری سلامت ابلاغی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی بوده‌اند، انجام شده است.

ابزار جمع‌آوری اطلاعات در این تحقیق، چک‌لیست مورد تأیید و ابلاغی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی بود که شامل 80 سوال در 3 گروه شاخص: آئین‌نامه‌ای (33 سوال)، هتلینگ (26 سوال) و عملکردی (21 سوال) بود و پس از جمع‌آوری داده‌ها توسط محققین، تجزیه‌وتحلیل جامعی با استفاده از روش‌ها و نرم‌افزارهای آماری روی آن‌ها انجام شد.

نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که تاکنون واحدهای بیماران بین‌الملل تأثیری بر جذب بیماران نداشته است، ولی اتخاذ سیاست‌های مطلوب‌تر در حوزه اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و قانونی می‌تواند تا حد بسیار زیادی بر این موضوع تأثیر داشته باشد.

آن‌گونه که سمیرا رئوفی، پژوهشگر مدیریت دانشکده مدیریت و اطلاع‌رسانی پزشکی دانشگاه علوم پزشکی ایران و همکارانش می‌گویند: «توانمندسازی کارشناسان واحدهای بیماران بین‌الملل، توسعه مهارت‌های حرفه‌ای گروه پزشکی، مدیریت کارگزاران گردشگری سلامت، ارتقا سطح بازاریابی و تبلیغاتی بین‌المللی، نظارت و مدیریت کیفیت و هزینه، توجه به استانداردهای ابلاغی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و بین‌المللی و تفاهم‌نامه‌های همکاری مشترک ملی و بین‌المللی با ذی‌نفعان گردشگری سلامت می‌تواند در جهت توسعه گردشگری سلامت تسهیل‌کننده باشد».

به گفته این محققان: «اگرچه در این تحقیق عملکرد کلی بیمارستان‌های وابسته به دانشگاه‌های علوم‌پزشکی شهر تهران به لحاظ رعایت اصول و استانداردهای گردشگری سلامت ابلاغی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی با کسب امتیاز 87.5 از 100 امتیاز، مطلوب ارزیابی شده است، در بررسی شاخص‌های مورد مطالعه، شاخص هتلینگ، بالاترین (95.10 از 100) و شاخص عملکردی پایین‌ترین (81.2 از 100) میزان امتیاز را به خود اختصاص داده‌اند».

طبق یافته‌های این تحقیق که فصل‌نامه علمی پژوهشی «بیمارستان» به انتشار آن‌ها پرداخته است، بررسی مطالعات و آنچه در متن حوزه سلامت می‌گذرد نشان می‌دهد که ارتقای کیفیت مراقبت‌های بهداشتی درمانی به‌عنوان یک راهبرد اساسی در عرصه رقابتی کنونی قابل پذیرش و تفاهم است و این امر به‌عنوان یکی از دغدغه‌های ارائه‌کنندگان مراقبت سلامت به‌شمار می‌رود.

بر اساس نتایج به‌دست‌آمده از تحقیق فوق، توسعه بخش گردشگری و به‌صورت اختصاصی گردشگری سلامت، می‌تواند موجب بهبود سیاست‌های تولید ناخالص داخلی، بدون نفت شود.

در این زمینه، مجریان این پژوهش معتقدند: «می‌توان پیش‌بینی کرد که با پیشرفت حوزه گردشگری سلامت، سالانه حدود یک‌میلیون گردشگر سلامت و ارزآوری در حدود 7 میلیارد دلار داشته باشیم». ولی بدون شک لازمه چنین اتفاق مثبتی، توجه همه‌جانبه به بهبود زیرساخت‌ها و داشتن برنامه‌هایی ویژه است.

منبع: ایسنا