رفع کابوس پرخاشگری، نیازمند تشکیل کمیته‌ای از نخبگان

اعتمادآنلاین| ‌ فربد فدایی افزود: پرخاشگری مانند مهم مسایل روانی و رفتاری دارای زمینه های زیستی و اجتماعی است. در حال حاضر با توجه به افزایش چشمگیر رفتارهای پرخاشگرانه می توان علل رفتاری و اجتماعی را در این افزایش بیشتر دخیل دانست. برای نمونه زمانی که ارزش ها تغییر می کند یا بین ارزش های ظاهری و واقعی تضاد بوجود می آید رفتارهای پرخاشگرانه چه به صورت خشم نسبت به دیگران یا به صورت خشم نسبت به خود در قالب خودکشی، خود را نشان دهد.

متخصص روانپزشک با بیان اینکه این چنین وضعیتی را حدود 150 سال پیش جامعه شناس فرانسوی به نام دورک هلیم از آن به عنوان آنومی یاد کرده است، افزود: جامعه ای که در شرایط آنمومی بسر می برد مشخص می شود با افزایش پرخاشگری، کاهش میزان ازدواج، افزایش میزان طلاق، کاهش روی آوردن مردم به مسایل اخلاقی، رفتارهای مجرمانه و عوامل زیادی دیگر در رفتارهای پرخاشگرانه دخیل است.

فدایی گفت: برای نمونه فشار روانی شدید و مداوم که به صورت مشکلات اجتماعی و اقتصادی تظاهر می کند سبب کاهش آستانه تحریک افراد و پرخاشگری آن ها حتی با محرک های جزی می شود. از جمله بیکاری، فقر، اعتیاد، فقدان تسهیلات زندگی، سروصدای زیاد، ازدهام تغییرات ناگهانی در سیاست های اجتماعی و اقتصادی همه از جمله عواملی است که با افزایش میزان استرس فرد را مستعد پرخاشگری می کند.

این روانشناس افزود: باید توجه داشت گرچه توانایی های انسان زیاد است اما نامحدود نیست و زندگی در زیر بار فشار روانی طولانی مدت برای نمونه نگرانی در مورد آینده شغلی، زلزله، سیل، و مشکلاتی از این قبیل افراد را مستعد پرخاشگری می کند. حتی در مواقع آلودگی هوا و افزایش ریزگردها این رفتار دیده شده است که سبب تشدید پرخاشگری می شود.

فدایی افزود: انسان دو غریزه اصلی یکی غریزه زندگی و دیگری غریزه مرگ یا تخریب خود را دارد. هرآن چه که دوستی، محبت و رفاقت بین انسان ها و محیط زیست را تشویق کند سبب تقویت غریزه زندگی می شود و هرآنچه که موجب ترس، نفرت و کینه و خصومت شود سبب افزایش غریزه مرگ می شود. به این غریزه مرگ یا به صورت پرخاشگری به انسان ها یا موجودات زنده دیگر تظاهر می کند یا به صورت رفتارهای تخریب خود تظاهر یابد.

فدایی تصریح کرد: گاهی این رفتارها آشکار و به شکل خودکشی و گاهی هم جنبه پنهانی دارد برای نمونه رانندگی سریع و بی احتیاط، مصرف سیگار و الکل با وجود آگاهی از خطرات آن ها جزء رفتارهای خودکشی پنهان به شمار می رود.

عضو انجمن علمی روانپزشکان اظهار داشت: پرخاشگری ممکن است به صورت کلامی یا به صورت جسمی باشد. پرخاشگری کلامی و نمونه های متعدد آن در سطح جامعه از خرد تا کلان زمینه را برای پرخاشگری جسمی یا فیزیکی مساعد می کند. نمایش پرخاشگری به صورت مداوم چه در اخبار و چه در مجموعه های تلویزیونی یا فیلم های سینمایی موجب عادی شدن خشونت و افزایش آن می شود.

وی افزود: باید توجه داشت که پرخاشگری جزء طبیعت بشری است و برای حفظ زندگی انسان ضرورت است لیکن در جامعه متمدن امروزی عملا نیازی به کاربرد پرخاشگری در زندگی روزمره نیست. اما پرخاشگری ناشی از رقابت، ناشی از دفاع از محدوده یا فشارهای جسمی و روانی در انسان امروز شدت یافته است. گرمای شدید ضربه الکتریکی گرسنگی همه سبب تشدید پرخاشگری می شود.

این متخصص روانپزشک گفت: در انسان پرخاشگری ممکن است حتی به صورت آفریده های هنری بروز کند. برای نمونه می توان به آثار هجو و مطایبه، کاریکاتور نمایش های به ظاهر کمدی اشاره کرد. در عین حال باید دانست ضایعات مغزی و برخی از اختلالات شخصی نیز می تواند سبب پرخاشگری شود. برای نمونه نزدیک به سه چهارم از زندانیان عادی را افراد ضد اجتماعی تشکیل می دهد که بر حسب شخصیت خود مرتکب جرائم پرخاشگرانه شده اند.

فدایی اافزود: زمانی که فرد ببیند افراد بدون طی مراحل و بدن شایستگی به امکانات و ثروت و قدرت دست می یابند او نیز به فکر می افتد از راه های میانبر به خواسته های مادی خود برسد که به این ترتیب جرائم پرخاشگرانه افزایش می یابد.

به هرحال میزان پرخاشگری در جامعه ایران گرچه در حد ممالک بالای جدول پرخاشگری نیست اما به حد نگران کننده ای رسیده است. عدم پاسخ مناسب به افراد پرخاشگر و به افراد قانون شکن در هر سطح موجب می شود که دیگران نیز خود را برای رفتارهای پرخاشگرانه آزاد احساس کنند.

وی گفت: پرخاشگری های گروهی که آن را به صورت آشوب و خرابکاری هنگام مسابقات فوتبال می بینیم یکی دیگر از نمایشگرهای افزایش زمینه های پرخاشگری در کشور است و طبعا هرکس که نگران وضعیت موجود است باید با تشریک مساعی برای تغییر این وضعیت کوشد.

یک روانشناس افزود: در این زمینه پیشتر کارگاههای کنترل خشم و پرخاشگری از سوی انجمن های روانشناسی فعالیت هایی را آغاز کرده است ولی جنبه کاربردی ندارد و باید عوامل تحریک کننده کلان پرخاشکری را مورد توجه قرار داد این موارد از اهمیت بیشتری برخوردار است تا اینکه بخواهیم با معلول مواجه شد و چنانچه دیده شود فردی پرخاشگری می کنند باید توجه داشت چه عواملی موجب پرخاشگری او شده است در غیر این صورت اگر بخواهیم فقط بر روی یک فرد کار کنیم جنبه مسکن دارد شاید در جای خود مفید باشد ولی باید اصل کار مورد توجه قرار داد.

این عضو انجمن علمی روانپزشکان ایران گفت: عدم برخورد یا پاسخ مناسب به افراد پرخاشگر و قانون شکن در سطح جامعه ضمن گسترش اینگونه ناهنجاری موجب می شود که دیگران نیز خود را برای رفتارهای پرخاشگرانه آزاد احساس کنند.

منبع: ایرنا