علت کمبود برخی داروها و اقلام پزشکی در بیمارستان‌ها چیست؟

اعتمادآنلاین| محمدرضا شانه‌ساز، سرپرست سازمان غذا و دارو در ادامه نشست خبری که در سازمان غذا و دارو برگزار شد، در پاسخ به سوالی درباره اظهارنظرهایی مبنی بر عدم شفافیت در حوزه دارو، گفت: نمی‌توانم درباره اظهارنظرهایی که فردی در خارج از سازمان غذا و دارو مطرح می‌کند، صحبتی کنم و باید از خود افرادی که در این زمینه مباحث را مطرح می‌کنند، سوال شود تا اگر مساله‌ای بوده و حتی تخلفی انجام شده، برخوردهای مناسب انجام شود.

وی درباره تغییر و تحولات در رده ریاست سازمان غذا و دارو و اقدام به ایجاد شرایط قرارگاه در سازمان غذا و دارو و همچنین ایجاد شفافیت در فرآیندها و روندهای این سازمان، گفت: واقعا تغییرات و تعویض‌هایی که در هر سازمان یا مجموعه‌ای اتفاق می‌افتد، ‌طبیعی است. بالاخره یک مدیر با تیمی کار می‌کند و ممکن است نتواند با گروه بعدی کار کند. نباید این موضوع را الزاما به مساله یا جریان خاصی ربط داد.

سازمان غذا و دارو را در آکواریومی شفاف قرار می‌دهیم

شانه‌ساز ادامه داد: در حوزه شفاف‌سازی تلاش‌مان این است که مجموعه سازمان غذا و دارو و تصمیم‌گیری‌هایش را در یک آکواریوم شفاف قرار دهیم. بر همین اساس یکی از گام‌هایی که در مرحله اول برداشتیم، اعلام آراء کمیسیون‌ها است. سالیان سال بسیاری از ذینفعان انتظار داشتند که آراء کمیسیون‌ها اعلام شود که خواسته به حقی بود. خوشبختانه در حال حاضر با فضایی که به وجود آمده، زمینه اعلام آراء همه کمیسیون‌ها اعم از دارو و... فراهم شده است. بحث‌هایی مانند استفاده از آی‌تی، جلوگیری از مراجعات حضوری، استفاده از توانمندی NGOها و کار را به دست مردم سپردن و... در سازمان غذا و دارو در حال انجام است. بحث برون‌سپاری نیز مطرح است؛ معتقدم بسیاری از فعالیت‌هایی که اکنون در سازمان غذا و دارو انجام می‌شود، می‌تواند از سوی شرکت‌های رجیستر شده مورد تایید، انجام شود. در این صورت هم سرعت کار بالا می‌رود و هم افراد مورد رصد و پایش سازمان قرار می‌گیرند. به عبارت دیگر ما تا حد زیادی خودمان را از اقدامات اجرایی جدا می‌کنیم و به شان نظارتی‌مان می‌پردازیم.

سرپرست سازمان غذا و دارو تاکید کرد: اگر مجموع این برنامه‌ها در کنار یکدیگر قرار گیرد، سازمان غذا و دارو می‌تواند بسیاری از انتظارات را در زمینه شفاف‌سازی برآورده کند. در عین حال در واگذاری اقدامات اجرایی، سازمان غذا و دارو می‌تواند از شان اصلی خودش که بحث های نظارتی است، دفاع بهتری کند. به این ترتیب فکر می‌کنم می‌توانیم در مدت زمانی دو تا سه ساله بسیاری از ابهامات در این حوزه را رفع کرده و به بسیاری از حرف‌ها و حدیث‌ها پایان دهیم.

شانه‌ساز در پاسخ به سوال ایسنا، درباره صاحبان امضاهای طلایی و ادعای برخی مبنی بر فشارهای فراسازمانی به این سازمان برای اخذ مجوزها، گفت: در سازمان غذا و دارو بسیاری از معاونین سال‌ها زحمت کشیدند و تلاش‌های زیادی را متحمل شده‌اند. به هر حال در مجموعه‌ای با ده‌ها هزار میلیارد تومان و صدها هزار IRC حرف‌های زیادی مطرح می‌شود، ‌اما دستگاه‌های نظارتی وجود دارند و افراد می‌توانند با ادله و مستندات از خودشان دفاع کنند.

امضای طلایی به معنی سلیقه‌ای عمل کردن است

وی تاکید کرد: بخش عمده‌ای از بحث‌های مربوط به امضاهای طلایی، بحث سلیقه‌ای عمل کردن است. به این معنی که ممکن است افراد بتوانند در چارچوب قوانین و مقررات موجود و بر اساس توان کارشناسی، مساله‌ای را تایید یا رد کنند. ما تلاش‌مان این است که برخودرهای سلیقه‌ای در این حوزه به حداقل برسد و بتوانیم مباحث را ضابطه‌مند کرده و حتی آن‌ها را در معرض داوری افکار عمومی قرار دهیم و به این ترتیب این برخوردهای سلیقه‌ای به حداقل رسد. این راهی است که بسیاری از کشورها و سازمان‌های موفق طی کرده‌اند. شفافیت می‌تواند بسیاری از برخوردهای سلیقه‌ای را کاهش دهد. طبیعی است که با این اتفاق بحث امضاهای طلایی هم رنگ باخته و برخوردهای سلیقه‌ای کاهش می‌یابد.

ماجرای کمبودها در دارو و تجهیزات پزشکی

شانه‌ساز در پاسخ به سوال دیگر ایسنا، درباره کمبود برخی تجهیزات و ملزومات پزشکی مانند باتری قلب و ارجاع بیماران به خارج از بیمارستان برای تامین این تجهیزات، اظهار کرد: واقعیت این است که بسیاری از این کمبودها چه در حوزه تجهیزات پزشکی و چه در حوزه دارو، واقعا کمبود نیست. گزارشات متعددی به ما می‌رسد مبنی بر اینکه فلان دارو یا وسیله پزشکی وجود ندارد، اما وقتی پیگیری می‌کنیم می‌بینیم دارو در استان وجود دارد، اما به دلیل بدهی‌های طولانی و چند ساله، شرکت پخش دارو یا تجهیزات را به بیمارستان تحویل نمی‌دهد.

وی ادامه داد: در این زمینه ما تا حدی مداخله کرده و از شرکت‌ها می‌خواهیم که تجهیزات و دارو را در اختیار بیمارستان‌ها قرار دهند، اما بالاخره شرکت‌ها هم بنگاه‌های اقتصادی و عمدتا خصوصی هستند و نمی‌توان آن‌ها را خیلی تحت فشار قرار داد و بخشی از کار را می‌توان با مذاکره و لابی پیش برد و از یک جایی به بعد دیگر زبان مسئولان دانشگاهی و ستادی کوتاه می‌شود. بنابراین بسیاری از مواردی که در حال حاضر تحت عنوان "کمبود" گزارش می‌شود، در این حیطه جای می‌گیرد.

شانه‌ساز در همین زمینه گفت: از طرفی یک موضوع هم بحث استفاده از برندها است. عده‌ای بر تهیه دارو یا تجهیزات با برندی خاص اصرار می‌کنند، اما این مساله نه از نگاه علمی و نه با توجه به شرایط اقتصادی کشور قابل دفاع نیست. بنابراین بحث کمبودها عمدتا در این دو دسته جای می‌گیرد. امیدواریم شرایط مالی مناسب‌تری در بیمارستان‌ها و مراکز دولتی ایجاد شود تا این اصطکاک‌ها کمتر شود. از طرفی حجم مطالبات دارویی و تجهیزات پزشکی هم بالا است و شرکت‌ها هم نیازمند نقدینگی هستند تا بتوانند ارز بخرند و هزینه‌های سرباری ناشی از تولید را پرداخت کنند.

یک نگرانی برای تامین دارو و تجهیزات پزشکی

سرپرست سازمان غذا و دارو با بیان اینکه در حال حاضر یکی از نگرانی‌های ما در حوزه تامین دارو و تجهیزات که چالش ایجاد می‌کند، نبود یا کمبود نقدینگی در شرکت‌ها است، گفت: اگر این موضوع با کمک همه و در نظر گرفتن بودجه‌های مناسب، مرتفع شود، یکی از نگرانی‌های ما برای تامین دارو وتجهیزات پزشکی از بین می‌رود.

شانه‌ساز در پاسخ به سوالی درباره سامانه تی‌تک، گفت: سامانه تی‌تک برای رصد فعالیت‌ها در راستای شفاف‌سازی طراحی شده تا از تخلفات و تقلبات جلوگیری کند و بسیار هم توسعه یافته است. با توجه به قراردادهایی که در این زمینه از قبل وجود داشت، پیگیر هستیم تا هر چه سریع‌تر اطلاعات سامانه به درون سازمان غذا و دارو و وزارت بهداشت منتقل شود. اگر این سامانه به همان صورتی که طراحی شده، پیش رود، خدمت بسیار بزرگی محسوب می‌شود. ما اصرار داریم که ظرف دو تا سه ماه آینده این پروژه به فرآیند جاری تبدیل شود و بتوانیم از گزارشات آن استفاده بهتری کنیم.

نحوه نظارت مجلسی‌ها بر سازمان غذا و دارو

وی در پاسخ به سوالی درباره نظارت مجلسی‌ها بر سازمان غذا و دارو، گفت: شان نظارتی مجلس جزو حقوق قانونی است و همه باید در قبال آن پاسخگو باشند. اتفاقا از چند سال قبل مقرر شد که یک نفر از کمیسیون بهداشت مجلس شورای‌اسلامی هر زمان که بخواهند می‌توانند در جلسات کمیسیون‌ها شرکت کنند. ما هم از حضور نمایندگان در سازمان استقبال می‌کنیم. زیرا با مشکلاتی که در اجرای ضوابط و مقررات ما وجود دارد، آشنا می‌شوند و می‌توانند به ما کمک کنند. تلاش ما بر این است که سازمان کاملا برای دستگاه‌های نظارتی در دسترس باشد. اگر شفافیت ایجاد شود و اقدامات‌مان در معرض نگاه افکار عمومی قرار گیرد، بسیاری از ابهامات پاسخ داده می‌شوند. از طرفی در این صورت می‌توانیم به نقاط ضعف‌مان هم پی ببریم. امیدواریم در آینده نزدیک بسیاری از نگرانی‌هایمان برطرف شود.

شانه‌ساز در ادامه در پاسخ به سوالی درباره نقش شوراهای مشورتی در قرارگاه تامین دارو، گفت: ترکیب شوراهای مشورتی عمدتا شامل روسای سندیکاها، NGOها و افراد خوشنام حوزه دارو هستند. قرار است این شوراها ماهی یک تا دو بار با وزیر بهداشت و مسئولان عالی‌رتبه وزارتی جلسه داشته باشند و مسائل و مشکلات‌شان را مطرح کنند. معتقدیم سندیکاها هم می‌توانند مشکلات را به ما منتقل کنند و هم بهترین مشاور و راهنما برای حل این معضلات هستند. شوراهای مشورتی می‌توانند به نوعی یک اتاق فکر مطالبه‌گر باشند و قرار است بازوی فکری و اجرایی سازمان غذا و دارو باشند.

ارائه مجوزهای فراقانونی در دارو؛ آری یا خیر؟

وی در پاسخ به سوالی درباره ارائه مجوزهای فراقانونی به برخی شرکت‌ها در حوزه دارو نیز گفت: در این زمینه اگر مستنداتی وجود دارد، به ما ارائه دهند و قطعا بازبینی وبازنگری می‌شود. البته بین ادعا و اثبات فاصله است و باید موارد قانونی رعایت شود تا حق کسی ضایع نشود.

شانه‌ساز در ادامه درباره اقدامات سازمان غذا و دارو در راستای کنترل فشار خون در کشور با توجه به فعالیت بسیج ملی کنترل فشار خون، گفت: از گذشته ما در این حوزه اقداماتی را انجام داده‌ایم. به عنوان مثال در زمینه کنترل و کاهش روغن‌های ترانس در محصولات غذایی کار کرده‌ایم و شاخص‌ها و استانداردها را بازنگری کردیم. همچنین اقداماتی چون نشانگرهای رنگی، کاهش مصرف نمک و... را هم پیش برده‌ایم. در حوزه تامین داروهای جدید فشار خون برای درمان نیز اقداماتی را انجام داده‌ایم.

وی در پاسخ به سوال دیگری درباره خبری مبنی بر اینکه پسری پنج‌ساله سهام‌دار یکی از شرکت‌های بزرگ دارویی است، گفت: ما هم این خبر را شنیده‌ایم، اما این موارد بیشتر بحث مالکیتی است. وظیفه ما بیشتر تمرکز بر روی کیفیت دارو و حفظ سلامت محصولات است. نمی‌توانیم به بحث‌های اقتصادی یا سوءاستفاده‌ها ورود کنیم؛ چراکه نه ابزار آن را داریم و نه وظیفه‌ای در این باره برعهده سازمان است، بلکه بیشتر بر روی کیفیت و سلامت محصولات فعالیت می‌کنیم. دستگاه‌های متولی باید در این زمینه پاسخگو باشند.

منبع: ایسنا