بلاتکلیفی وضعیت برخی از مصدومان شیمیایی سردشت بعد از 32 سال

اعتمادآنلاین| ‌ 32 سال از ساعت 16:30 روز یکشنبه هفتم تیر ماه که چند فروند هواپیمای بعثی سکوت شهر کوچک سردشت در غرب کشور را شکست و 7 بمب خردل در نقاط مختلف شهر انداخت، می‌گذرد. روایات متعددی درباره مصدومان این حادثه مطرح می‌شود، اما به گفته خود اهالی حدود 8 هزار نفر از جمعیت 12 هزار نفری سردشت در معرض بمب‌های شیمیایی قرار گرفتند و حدود 4 هزار نفر بر اثر این حادثه آسیب دیدند، همچنین بیش از 140 نفر در همان روزها و تعدادی نیز در سال‌های بعد بر اثر بمباران شیمیایی در این منطقه شهید می‌شوند.

رئیس مرکز مصدومان شیمیایی بنیاد شهید:
فقط 1500 نفر از آسیب‌دگان سردشت در بنیاد شهید پرونده دارند

یکی از مهمترین موضوعاتی که جانبازان شیمیایی در شهر سردشت با آن مواجه هستند، عدم تشکیل پرونده در بنیاد شهید است؛ محمدرضا صدیقی مقدم، رئیس مرکز مصدومان شیمیایی بنیاد شهید و امور ایثارگران گفت: پرونده‌های افرادی که در سردشت در معرض بمباران شیمیایی قرار گرفتند، در اختیار کمیسیون پزشکی است و آنها باید در این باره براساس ضوابط کمیسیون توضیح دهند.

وی ادامه داد: هر چند وقت یکبار کمیسیون پزشکی تشکیل و وضعیت افراد را بررسی می‌کند و براساس نتایج معاینات اعلام رای می‌کند، چنانچه کسی اعتراض داشته باشد، می‌تواند اعتراض کند و پرونده دوباره مورد بررسی قرار گیرد. این روند به نظر من کاملا شفاف است.

رئیس مرکز مصدومان شیمیایی بنیاد شهید و امور ایثارگران در پاسخ به این سوال که چرا با توجه به اینکه گفته می‌شود، 8 هزار نفر در این بمباران مصدوم شده‌اند، اما فقط 1500 نفر در بنیاد شهید پرونده دارند، گفت: روایت‌های مختلفی از تعداد افرادی که در این بمباران مصدوم شده‌اند، وجود دارد. برخی 8 هزار نفر اعلام کرده‌اند، اما برخی 4 هزار نفر برآورد کرده‌اند و حتی کمتر از این نیز اعلام شده است.

صدیقی مقدم تصریح کرد: رای کمیسیون پزشکی بر این است که آیا این افراد دچار عارضه پایداری از تماس با مواد شیمیایی شده‌اند یا خیر و تنها صرف در تماس بودن با ماده شیمیایی برای آنها ملاک نیست. بنابراین از میان افرادی که با بمب شیمیایی تماس پیدا کرده‌ بودند، کمیسیون پزشکی توانسته وضعیت نزدیک به 1500 نفر را احراز کند و برای آنها پرونده تشکیل دهد، چرا که این افراد دچار عارضه پایدار شده‌اند. درست است که تعدادی در تماس با بمب شیمیایی بوده‌‌اند، اما افرادی که دچار عارضه شده‌اند، تعداد کمتری نسبت به افرادی بودند که در تماس بمب‌‌ها قرار گرفتند.

رئیس بنیاد شهید:
برای جانبازان سردشت تا آخرین نفر تشکیل پرونده می‌دهیم

همچنین حجت‌السلام شهیدی (رییس بنیاد شهید و امور ایثارگران) درباره تعیین‌تکلیف جانبازان شیمیایی در سردشت گفت: ما طبیعتا تا آخرین نفر برای آنها تشکیل پرونده خواهیم داد.

وی با بیان اینکه آمار ما همین 1500 جانباز شیمیایی است، تصریح کرد: برای یک سری از این افراد در سردشت کمیسیون‌هایی تشکیل شده و پرونده‌های تعدادی نیز به تهران آمده است. معتقدم اکثر کار تمام شده است و چیزی باقی نمانده باشد.

رییس انجمن حمایت از قربانیان شیمیایی:
فقط 13 نفر از جانبازان شیمیایی از فرانس آنرات تاجر هلندی شکایت کرده‌اند

سید کمال لوح موسوی (رییس انجمن حمایت از قربانیان شیمیایی) گفت: حدود 8 هزار نفر از جمعیت 12 هزار نفری سردشت درگیر این موضوع می‌شوند. حدود 4 هزار نفر بر اثر این حادثه آسیب دیده و بیش از 140 نفر در همان روزها و تعدادی نیز در سال‌های بعد بر اثر بمباران شیمیایی در این منطقه شهید می‌شوند.

وی ادامه داد: در حال حاضر 1500 نفر از افراد شهر دارای پرونده جانبازی در بنیاد شهید هستند و تعدادی نیز تلاش می‌کنند تا بتوانند با ارائه مدارک، در بنیاد شهید برای آنها پرونده تشکیل شود. حدود 32 سال است که مردمان شهر سردشت به دنبال درمان هستند و روزگار سختی را می‌گذرانند.

رییس انجمن حمایت از قربانیان شیمیایی خاطرنشان کرد: 150 هزار قربانی سلاح‌های شیمیایی در کشور داریم، اما متاسفانه نتوانستیم ثابت کنیم و پرونده جهانی تعداد کمی داریم. جانبازان شیمیایی در ایران بیش از 30 سال است که رنج می‌برند، اما صدایشان در دنیا به جایی نمی‌رسد. البته ما به دنبال این هستیم که برای همه جانبازان پرونده تشکیل بدهیم.

موسوی با اشاره به تعداد جانبازان شیمیایی دارای پرونده در بنیاد شهید گفت: بیش از 250 هزار نفر دارای پرونده هستند، اما افرادی که درگیر شده‌اند و به دنبال درمان هستند در حدود 150 هزار نفر هستند. افرادی که از فیلتر بنیاد شهید رد شده‌اند در حدود 68 هزار نفر هستند.

وی یادآور شد: در مجموع در کشور 13 نفر از جانبازان شیمیایی ما از فرانس آنرات تاجر هلندی شکایت کرده و این شکایت در دادگاه‌های لاهه ثبت شده است و ما شکایت دیگری غیر از این نداشتیم.

او ادامه داد: معتقدم دولت جمهوری اسلامی باید از حق و حقوق جانبازان شیمیایی دفاع کند و باید غرامت جنگی‌مان را از سازندگان، فروشندگان و به کار گیرندگان سلاح‌های شیمیایی بگیرد. باید دنیا را وادار کنیم تا افرادی که این سلاح‌ها را ساختند، امروز در بهبود زندگی جانبازان شیمیایی نقش داشته باشند و باید جانبازان کشورمان به عنوان قربانیان سلاح‌های شیمیایی در دنیا ثبت شوند تا دیگر هیچ شرکتی در دنیا اقدام به ساخت سلاح‌های شیمیایی نکند و تمام تلاش ما این است که غرامت جنگی گرفته شود.

قوانین داخلی برای جانبازان شیمیایی باید به طور کامل اجرا شود

وی با اشاره به قوانین داخلی درباره جانبازان شیمیایی نیز تصریح کرد: باید قوانین داخلی مربوط به جانبازان شیمیایی نیز به طور کامل اجرا شود. به دنبال این هستیم که جانبازان زندگی راحت‌تری داشته باشند و دارو به راحتی به دست آنها برسد. متاسفانه تحریم‌ها باعث شده است که یک سری از داروها به دست جانبازان شیمیایی نرسد و مشکلاتی در این زمینه وجود دارد. هر چند بنیاد شهید تلاش خود را می‌کند، اما همچنان با مشکل مواجه هستیم و جانبازان شیمیایی هزینه‌های زیادی را برای درمان می‌پردازند.

موسوی با بیان اینکه بنیاد شهید و وزارت امور خارجه قانونا موظف هستند تا موضوع شکایت و دریافت غرامت را پیگیری کنند، خاطرنشان کرد: امیدوارم امسال بتوانیم میتینگی را جلوی دادگاه لاهه برگزار کنیم، البته امروز اراده ملی ایجاد شده و بنیاد شهید نیز اقداماتی را انجام داده است. همچنین وزیر امور خارجه نیز قول‌ داده‌اند که این موضوع را پیگیری کنند. جمعیت حمایت از مصدومان شیمیایی نیز به کمک یک سری حقوق‌دان به دنبال پیگیری حقوقی این ماجراست، اما از سال 89 که اقداماتی در این زمینه انجام شده است، تاکنون خروجی نداشته است.

طبق گفته پزشک بهداری سپاه، حدود 8024 نفر در بمباران سردشت مجروح شدند

عزیز پوراقدم که از اهالی سردشت و یک جانباز شیمیایی است گفت: بعد از بمباران شیمیایی سردشت تقریبا حدود 8024 نفر طبق گفته دکتر فروتن که در آن زمان در سردشت پزشک بهداری سپاه بودند، درگیر شدند و این آمار ثبت شده است، اما متاسفانه بعد از سی و دوسال هنوز تمام این افراد شناسایی و برای آنها تشکیل پرونده نشده است.

وی با بیان اینکه مجروح شیمیایی 35 درصد است و در سال 66 به خارج از کشور اعزام شده است، خاطرنشان کرد: در حدود یک ماه و نیم بیمارستان مادرید در اسپانیا بستری بودم، وقتی برگشتم بنیاد شهید نامه‌ای به من داد تا در شهرستان تشکیل پرونده بدهم وقتی به شهرستان مراجعه کردم و مدارک را تحویل دادم. مسئولان بنیاد در شهرستان به من گفتند شما خوب شدی برو به سلامت و اگر خبری بود به شما اطلاع می‌دهیم. ما هم فکر می‌کردیم قانون این است.

این جانباز شیمیایی تصریح کرد: بعد از 10 سال تازه متوجه شدیم که اینطوری نمی‌شود که برویم و فقط مدارک را تحویل دهیم. عده‌ای از جانبازان شیمیایی شناسایی شده بودند، اما ما هنوز وضعیت‌مان مشخص نبود. در سال 80 تعدادی از جانبازان در سردشت انجمنی را تشکیل دادند که با پیگیری‌هایی که انجمن داشت و توانست مکاتباتی به دفتر مقام معظم رهبری داشته باشد، کمیسیون‌های پزشکی از بنیاد شهید برای شناسایی جانبازان به سردشت آمدند و من نیز یکی از این افراد بودم که در سال 81 موفق شدم درصد جانبازی‌ام را از بنیاد شهید بگیرم. قبل از سال 80 که انجمن تشکیل شد تا شناسایی مصدومان شیمیایی را در شهر سردشت پیگیری کند، تعداد جانبازان شیمیایی کمتر از 100 نفر بود از سال 80 که این اقدامات انجام شده تاکنون 1500 نفر را شناسایی کرده‌اند.

مدارک بسیاری از جانبازان گم شده است

پوراقدم با توجه به اقدامات بنیاد شهید برای تشکیل پرونده جانبازان شیمیایی تصریح کرد: بنیاد نیز برای ارائه درصد جانبازی نیاز به مستندات دارد، اما فردی که در آن سال‌ها شیمیایی شده و امروز با مشکلات بسیاری مواجه است امروز بعد از گذشت این همه سال مستندات از کجا بیاورد، خیلی‌ها برگه اعزام و مدارک داشتند که امروز آنها را گم کرده‌اند و این افراد همچنان شناسایی نشده‌اند و مدارک هم ندارند. دکتر فروتن در کتاب «تجربیات جنگ‌های شیمیایی» که به بمباران شیمیایی اشاره می‌کند. تعداد آماری که ویزیت شده‌اند را 8024 نفر اعلام می‌کند. افرادی که آن روزها در معرض بمباران شیمیایی بودند، دچار بیماری‌های ثانویه مانند آسم هستند که امروز دیگر مشخص نمی‌شود به دلیل استشمام آن گازهای شیمیایی بوده است و نمی‌توانند جانبازی‌شان را ثابت کنند.

وی ادامه داد: در بمب‌های شیمیایی که در سردشت زده شد می‌گفتند، گاز خردل با آرسنیک مخلوط شده و گازی را تشکیل داده‌اند که فرد پس از استشمام آن ناتوان می‌شود و آثار آن تا صد سال باقی می‌ماند. حالا شاید فردی که در آن زمان در بمباران شیمیایی بوده، این گاز در آن زمان اثری بر او نداشته اما در وجود او مانده و وقتی که سنش بالاتر می‌رود، گاز بر روی سیستم بدن او اثر می‌گذارد، اما متاسفانه هیچ تحقیقاتی در این زمینه نشده است.

ضوابط کمیسیون‌ها، پاسخگوی جانبازان نیست

پوراقدم با بیان اینکه بررسی‌های کمیسیون‌های پزشکی بنیاد شهید برای شناسایی جانبازان شیمیایی در سردشت ادامه دارد، تصریح کرد: این روند همچنان ادامه دارد اما با نُرمی که بنیاد برای کمیسیون‌ها مشخص کرده است این روند پاسخگوی جانبازان نیست و به نظرم نیازمند یک راهکار علمی در این زمینه هستیم و باید از کارشناسان نظامی که در خصوص بمب‌های شیمیایی اطلاعات دارند، استفاده شود و یا اینکه نوع بیماری‌هایی که در سردشت اپیدمی می‌شود را شناسایی و بررسی کنند، علت این بیماری‌ها که فقط در سردشت اپیدمی می‌شود، چیست آیا به دلیلتاثیرات ثانویه بمب‌های شیمیایی است؟

این جانباز شیمیایی درباره طرح شکایت و دریافت غرامت از سازندگان و فروشندگان بمب‌های شیمیایی تصریح کرد: انجمن حمایت از مصدومان شیمیایی اقدامات بسیار گسترده‌ای انجام داده‌است. ما نیز در شهر لاهه هلند به پلیس اینترپل طرح دعوا کردیم و با وزارت خارجه و سفارت جمهوری اسلامی در هلند هماهنگی‌های لازم را انجام دادیم و قرار شد وزارت خارجه این موضوع را پیگیری کند. البته خودمان نیز وکیل گرفته بودیم، آنها به ما گفتند که باید به قوه قضاییه در ایران شکایت کنید، اما توانستیم از طریق دفتر حقوقی رییس‌جمهور پرونده را دنبال کرده و همچنین توانستیم هیات قضایی هلند را به سردشت دعوت کنیم تا از نزدیک مصدومان شیمیایی و شهر سردشت را بررسی کنند. مسئولان قضایی هلند نیز به ایران آمدند و قول دادند که پرونده را پیگیری کنند.

بنیاد شهید و وزارت امور خارجه باید از 36 شرکت غرامت دریافت کنند

وی ادامه داد: این پیگیری‌ها منجر به این شد که برای فرانس آنرات تاجر هلندی 15 سال حکم زندان بریده شود و پس از آن که اعتراض کرد، حکمش را بیشتر کرده و به 17 سال رساندند. این آقا با 36 شرکت کار می‌کرده است و تقاضای ما این است که یک تیم حقوقی قوی تشکیل شده و از طریق وزارت امور خارجه و بنیاد شهید و همچنین نهاد ریاست جمهوری این موضوع پیگیری شود تا حداقل از این 36 شرکت که در پرونده این تاجر هلندی اسم از آنها برده شده، غرامت بگیرند، اما متاسفانه تا کنون هیچ اقدامی صورت نگرفته است.

پوراقدم همچنین درباره مشکلات دارویی جانبازان شیمیایی گفت: متاسفانه کمبود دارو معضلی برای همه جانبازان است، به خصوص افرادی که در سردشت زندگی می‌کنند با مشکلات عدیده‌ای برای تامین دارو مواجه هستند. داروخانه هلال‌احمر در این شهرستان نیست تا حداقل بتوانیم داروهای کمیاب را از آن طریق تهیه کنیم. با توجه به کثرت جانبازان ضروری است که داروخانه‌ای که بتواند داروهای تخصصی را در اختیارشان قرار دهد، ایجاد شود. برخی اوقات بنیاد نسخه‌ها را دریافت می‌کرد و به ارومیه می‌برد و از آنجا تهیه می‌کردند، اما این پروسه حداقل ده روز طول می‌کشید و این مشکلاتی را برای مردم ایجاد می‌کرد. متاسفانه فقط به ایجاد یک داروخانه در بنیاد اکتفا کردند که این داروخانه هم داروهایش را بسیار کم تامین می‌کند.

پوراقدم در بخش دیگری از صحبت‌هایش با اشاره به وضعیت شهر پس از گذشت 32 سال از بمباران شیمیایی توسط رژیم بعثی عراق گفت: متاسفانه بعد از گذشت 32 سال از بمباران شیمیایی در سردشت، شهر هنوز نتوانسته سرپا شود و به همان حالت مانده است.به طور مثال ما یک فضای سبزی که در داخل شهر بتوانیم تفریح کنیم نداریم، فقط یک پارک قدیمی وجود دارد که بسیار کوچک است و پاسخگوی جمعیت شهر نیست.

وی ادامه داد: گرد و غبار بر نیز در سال‌های اخیر بلای جانمان شده است و قطعا برای افرادی که شیمیایی هستند شرایط را سخت‌تر می‌کند و ما در خیلی از اوقات نمی‌توانیم از خانه خارج شویم البته امسال شرایط کمی بهتر است.

این جانباز شیمیایی با اشاره به مهاجرت بسیاری از افراد ساکن شهر سردشت به شهرهای مجاور یا حتی کشورهای دیگر گفت: بیکاری واقعیت این جامعه است، اگر کسی بیکار نباشد قطعا با مدرک فوق‌لیسانس نمی‌رود کولبری کند، چون بیکار است دست به این کار می‌زند و همه مخاطرات را به جان می‌خرد تا درآمد اندکی داشته باشد. واقعا بیکاری در سردشت بیداد می‌کند.

جانبازان در سردشت به شدت از لحاظ دارویی و مراکز درمانی با مشکل مواجه هستند

شبنم شیخی یکی دیگر از افرادی که در شهر سردشت و در بمباران شیمیایی مصدوم شد. وی اظهار کرد: در زمان بمباران شیمیایی 6 ساله بودم. دو خواهر و مادرم نیز همراه من بودند که خواهر کوچکم که دو سال داشت، شهید شد و خواهر دیگرم که در آن زمان 3 ساله بود به همراه مادرم هر دو جانباز شدند. هر دو چشم مادرم پیوند است و از ناحیه ریه نیز مصدوم شده‌اند.

وی ادامه داد: در سردشت افراد بسیاری هستند که به انجمن مراجعه می‌کنند، اما هنوز برای آنها در بنیاد شهید پرونده‌ای تشکیل نشده است. البته افرادی هم هستند با وجود شدت مجروحیت‌ بالا، اما درصد جانبازی‌‌شان کمتر از 50 درصد است و کمیسیونی برای افزایش درصد هم تشکیل نشده است.

این جانباز شیمیایی درباره مشکلات دارویی گفت: جانبازان در سردشت به شدت از لحاظ دارویی و مراکز درمانی با مشکل مواجه هستند. حتی کلینیک مصدومان شیمیایی امکانات کافی ندارد. همچنین دکتر متخصص در آنجا حضور ندارد. بنابراین نه تنها با مشکل کمبود دارو مواجه هستیم، بلکه با مشکل کمبود امکانات نیز روبرو هستیم.

وی با اشاره به مشکلات بیمه‌ای تصریح کرد: ما که درصد جانبازی داریم و نیاز به دارو داریم برای تصویب و تایید داروهایمان با بیمه مشکل داریم چه برسد به افرادی که یا درصد جانبازی ندارند یا درصدهای کمی دارند. ما دوست داشتیم با مسئولان بنیاد صحبت کنیم که امکان آن ایجاد نشد.

منبع: ایلنا