احتمال فعال‌شدن گسل میشان در زلزله 5.2 چرام

اعتمادآنلاین| ‌ بر اساس گزارش مرکز لرزه‌­نگاری موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران، زمین‌­لرزه‌ای با بزرگی 5.2 در 21 دقیقه بامداد روز دوشنبه، 14 مرداد در 20 کیلومتری جنوب چرام و 25 کیلومتری شمال دوگنبدان (گچساران) در حوالی شمال روستاهای "دیل" و "مارین" از آبادی‌های بخش مرکزی دهستان بویراحمد گرمسیری از توابع شهرستان گچساران رخ داد.

سایت EMSC عمق این زمین‌لرزه را 40 کیلومتر و بزرگی آن را 5.3 گزارش کرده است، ارتفاع از سطح دریای رومرکز زلزله 5.2 چرام 1610 متر برآورده شده بود که نواحی کوهستانی استان کهگیلویه و بویراحمد در امتداد تاقدیس‌های زاگرس با گسترش شمال غرب - جنوب شرق را شامل می‌شود.

رومرکز زلزله 5.2 چرام کهگیلویه و بویراحمد

دکتر علی بیت‌اللهی، مدیر مرکز زلزله مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی با بیان اینکه به دلیل تراکم جمعیتی پایین در اطراف رومرکز زلزله و بر اساس استعلام از مسئولین محلی، تلفات جانی از منطقه زلزله‌زده گزارش نشده است، افزود: خسارات در روستاهای مجاور شامل ترک خوردن دیوارها و شکسته شدن شیشه منازل بوده است. این زلزله موجب بروز ترک خوردگی در خانه‌های قدیمی به‌ویژه منازل روستایی که غالبا از سیستم مصالح بنایی بوده‌اند، شده است. نمونه‌هایی از این نوع آسیب در گچساران و روستاهای اطراف چرام گزارش شد.

وی خاطرنشان کرد: مراکز جمعیتی روستایی متعددی در اطراف محل رخداد زلزله وجود دارد که از جمله مهمترین آنها می‌توان به "مارین"، "دیل"، "اسپر"، "آرو" و "فتح" اشاره کرد.

مراکز جمعیتی روستایی اطراف رومرکز زلزله 5.2 چرام

بیت‌اللهی، همچنین از ریزش سنگ بر اثر زلزله 5.2 خبر داد و گفت: بر اثر این زلزله، ریزش‌هایی در برخی از نقاط جاده گچساران به چرام حد فاصل "دیل" رخ داده است که در ساعات اولیه رخداد موجب اختلال در تردد مسیر شد، اما با تلاش مامورین راهداری در محور، بازگشایی محور صورت پذیرفته است.

ریزش سنگ در جاده گچساران حد فاصل دیل

مدیر بخش زلزله مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی، اضافه کرد: با توجه به نزدیکی سد "کوثر" به محل رخداد این زمین‌لرزه نگرانی‌هایی در ساعات اولیه رخداد در زمینه آسیب دیدگی این سد ایجاد شد که پس از بررسی‌های کارشناسانه توسط متخصصین آب منطقه‌ای، بروز هرگونه آسیب در این سد تکذیب و اعلام شد این سد با نهایت ظرفیت نگهداشت به عملکرد خود ادامه می‌دهد.

به گفته وی، سد "کوثر" به دلیل بارندگی‌های اخیر کشور 100 درصد حجم آبگیری خود را انجام داده است و هم‌اکنون با 580 میلیون متر مکعب آب به فعالیت خود ادامه می‌دهد.

بیت‌اللهی به داده‌های شتابنگاری این زمین‌لرزه اشاره کرد و یادآور شد: بر اساس اعلام شبکه ملی شتاب­نگاری مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی، حداکثر شتاب زلزله چرام در ایستگاه "آرو" کهگیلویه و بویر احمد در فاصله 9.5 کیلومتری غرب رومرکز زلزله، 120 سانتی‌متر بر مجذور ثانیه بوده است. بیشینه شتاب ثبت شده بر حسب سانتی‌متر بر مجذور ثانیه در ایستگاه‌های "دوگنبدان" 92، "تلگارد" 79، "دهدشت" 38، "بابامنیر" 18، "قائمیه" 9 ، "بندر گناوه" 5، "کازرون" 2، "ایذه" 2، "بوشهر" 2، "برازجان" 1.5 و "بالاده" 1.2 بوده است.

شدت زمین‌­لرزه 5.2 کهگیلویه و بویراحمد

دبیر کارگروه ملی مخاطرات، شدت زلزله 5.2 را جزو شدت‌های پایین دانست و افزود: بیشترین شدت در نقطه رومرکزی و اطراف آن تا شعاع 6 کیلومتری با درجه 6 در مقیاس مرکالی اصلاح شده برآورد شده است. شدت 5 تا شعاع 30 کیلومتری و شدت 4 تا شعاع 60 کیلومتری را تحت تاثیر قرار می‌دهد.

وی با بیان اینکه در پی زلزله 5.2 چرام، تاکنون 5 پس‌لرزه در اطراف رومرز زلزله رخ داده که بزرگی آنها بین 2.2 تا 3.5 بوده است، اظهار کرد: این پس‌لرزه‌ها در اطراف نقطه رومرکز با میل به سمت جنوب تجمع یافته‌اند. از طرف مراجع جهانی برای این زمین‌لرزه سازوکاری ارائه نشده، اما با توجه به مکانیسم غالب منطقه سازوکار غالب از نوع فشاری ( راندگی) است. این امر سازگاری با خصوصیت گسل‌­های منطقه دارد.

دوایر هم شدت زلزله 5.2 چرام شامل شدت 6 در رومرکز زلزله تا شدت 4 در شعاع 60 کیلومتری از آن

سازوکار کانونی زلزله‌های منطقه

گسل مسبب

بیت‌اللهی با تاکید بر اینکه محدوده شرقی رومرکزی زلزله را سگمنت‌­هایی از گسل عمده و بزرگ "پیشانی کوهستان" در برگرفته است، ادامه داد: این سامانه گسلی در گستره رومرکزی زلزله 5.2 چرام به نام گسل "میشان" نامگذاری شده است.

همچنین رومرکز زلزله در راستای گستردگی گسل "بهبهان" در شمال غربی نیز قرار گرفته است. عمق کانونی زلزله 5.2 اعلام شده توسط مرکز لرزه نگاری موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران به نظر به واقعیت نزدیکتر است تا عمق 40 کیلومتری اعلامی از سوی EMSC. این استنتاج بر اساس زمین‌لرزه‌های رخ داده در امتداد سامانه گسلی MFF (سامانه گسلی پیشانی کوهستان) که تا رومرکز زلزله "ازگله" کرمانشاه را نیز در بر می‌گیرد و عمق‌های این زمین لرزه‌ها، به دست آمده است.

به گفته وی، شیب گسل‌های راندگی "زاگرس" کم و در جنوب غربی ایالت لرزه زمین ساختی زاگرس به سوی شمال شرق است، از این رو می‌توان گفت که احتمالا گسل مسبب زلزله 5.2 چرام کهگیلویه و بویراحمد، قطعه "میشان" سامانه گسلی پیشانی کوهستان باشد.

گسل­‌های منطقه و گسل مسبب احتمالی زلزله 5.2 چرام

مدیر بخش زلزله مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی با تاکید بر این‌که محدوده رومرکز زلزله 5.2 چرام و اطراف آن، زون فعال از نظر لرزه‌­خیزی است، خاطر نشان کرد: در شمال گستره رومرکزی در 10 مهر ماه سال 1397 زلزله‌­ای با بزرگی 4.7 در حوالی "اردل" در استان چهارمحال بختیاری و در روز 10 آبان ماه سال 1397 زلزله با بزرگی 4.5 در اطراف "ایذه" رخ داد. در ادامه این روند لرزه‌ای، زلزله دیگری با بزرگای 5.7 در مسجد سلیمان به ثبت رسید که در مهاجرت به غرب بوده است.

وی اضافه کرد: علاوه بر آن رخداد زمین‌لرزه‌های متوسط به‌ویژه در شمال رومرکز زلزله 5.2 چرام، زلزله 4.2 در 30 کیلومتری جنوب اهواز (با اندکی میل به غرب) در روز 27 تیرماه امسال در عمق 14 کیلومتری رخ داد.

رخداد زمین‌لرزه‌های بالای 4 منطقه به‌ویژه در شمال گستره رومرکزی زلزله 5.2

دبیر کارگروه ملی مخاطرات، در خصوص وضعیت لرزه‌خیزی منطقه توضیح داد: بررسی زمین‌­لرزه‌­ها از سال 2006 تا روز 14 مرداد ماه امسال 14-5-1398 نشان می‌دهد که در چهارگوشی به ابعاد 2 در 2 درجه با مرکزیت رومرکز زلزله 5.2 تعداد 2205 زمین لرزه در مدت 13 ساله اخیر در فاصله 100 کیلومتری اطراف رومرکز زلزله 5.2 چرام رخ داده است. بررسی‌های آماری زلزله‌ها در دهه اخیر در 100 کیلومتری اطراف زلزله 5.2 جنوب چرام نشان می‌دهد که عمده رخدادهای لرزه‌ای با بزرگی از 2.5 تا 3 بوده و بزرگترین زلزله رخ داده نیز زمین‌لرزه 2010 شمال کازرون با بزرگی 6.1 است، ضمن آنکه در این گستره 11 زمین‌لرزه با بزرگی 5 تا 6.1 در مدت 13 ساله اخیر رخ داده است.

همچنین در چهارگوش اطراف رومرکز زلزله 5.2 چرام، 86 زمین‌لرزه با بزرگی 4 تا 5 رخ داده است که نشان از نرخ قابل توجه رخدادهای بالای 4 است.

منبع: ایسنا