رویکرد دستگاه قضا در تعامل با وکلا مثبت است

اعتمادآنلاین| مرتضی شهبازی نیا رئیس اتحادیه سراسری کانون‌ها وکلای ایران در نشست خبری ضمن خیر مقدم به حضار با اشاره به انتخابات هیأت رئیسه اتحادیه سراسری کانون های وکلای دادگستری در فارس در همایش سی و سومین سراسری اسکودا گفت: رویکرد این همایش متفاوت از اجلاس های قبلی هیأت های عمومی کانون های وکلا بود و در سه محور هم اندیشی کردند. در خصوص موضوعات از جمله مسئله پیوند های ناموزون بر حق دفاع مردم، مثل تبصره ماده 48 آیین دادرسی کیفری که باعث اشکالاتی در نظام دادگستری و لطمه به حق دفاع مردم شده است.

شهبازی نیا ادامه داد: در این همایش در رابطه با مداخله حاکمیت در صدور پروانه وکالت در نهاد موازی که به نوعی نقض حقوق مردم است نیز بحث شد و در ادامه نشست عمومی مسئله موسسات غیر مجازی که بدون حضور وکیل دادگستری و به صورت قارچ گونه رشد کردند و باعث رواج کارچاق کنی می شوند نیز تبادل نظر صورت گرفت.

وی با تشریح موارد مطروحه در نشست عمومی اتحادیه اذعان کرد: ارتقاء کیفیت خدمات معاضدتی به مردم، تامین وکیل برای افراد نیازمند در همه جای دنیا وظیفه حاکمیت است و در حال حاضر کانون های وکلا این بحث را به صورت رایگان انجام می دهند. علاوه بر این محور دیگر گفتگو در این همایش مسئله نقش وکلا در حل مسائل بین المللی کشور بود از جمله در دیوان بین المللی دادگستری، با توجه به اینکه ایران درگیر مسائل حقوقی بین المللی گسترده ای است، ما بررسی کردیم که وکلا چگونه میتوانند نقش مناسب تری در دفاع از حقوق کشور و دفاع از حقوق مردم در سطح کلان داشته باشند. امیدواریم این باعث ارتباط بیشتر وکلا با جامعه و درگیری بیشتر نهاد وکالت در مسائل اجتماعی و مدنی که مردم با آنها مواجه هستند باشد. نهاد وکلات در خصوص دفاع از حقوق اساسی کشور و حقوق مردم فعال تر از پیش اقدام خواهند کرد.

رئیس دانشکده حقوق دانشگاه تربیت مدرس با اشاره به نحوه برگزاری آزمون جذب کارآموز وکالت گفت: ما در این آزمون 85229 نفر داوطلب داشتم که تعداد 44198 نفر آنها مرد و تعداد 41031 نفر زن بودند که در بین کانون های 25 گانه توزیع شده اند، بیشترین تعداد داوطلب در کانون مرکز بوده است که 28376 نفر می باشند و کمترین تعداد ثبت نام در استان چهارمحال و بختیاری با تعداد 491 نفر است ما در مجموع امسال حدود 3500 نفر در کانون های وکلا پذیرش داریم علی الرغم اینکه کانون های وکلا بر اساس قانون قضات بازنشسته و همینطور کارمندان دولت که دربخش های حقوقی اشتغال داشته اند و نمایندگان مجلس که لیسانس حقوق دارند و یک دوره نماینده مجلس بوده اند را نیز به عنوان وکیل باید جذب کند و به آنها پروانه بدهد.

این وکیل دادگستری خاطر نشان کرد: جذب خارج از آزمون وکیل بخش های قابل توجهی از ظرفیت کانون ها را فرا میگیرند کانون های وکلا رویکرد افزایشی داشته اند با وجود افزایش بی رویه دانشجو حقوق، بیکاری وکلا با این حال برای اینکه امیدی در جوانان بماند این آزمون با رعایت قانون حفظ و برگزار می شود و این رویکرد در آینده نیز حفظ خواهند شد و ما به همین خاطر فکر میکنیم هیچ دلیل منطقی و قابل قبولی برای صدور پروانه از سمت قوه قضاییه وجود ندارد.

این حقوق دان با بیان اینکه کانون وکلا یک نهاد بین المللی است که داشتن آن موجب افتخار هر کشوری می باشد گفت: این نهاد دستاورد مشروطه است، تعیین تعداد کارآموزی که باید جذب کند در اختیار قوه قضاییه است با این وصف چه نیازی است که دستگاه حاکمیتی وارد حوزه ای شود که ذاتاً باید مستقل باشد. در حالی که سیاست های کلی دولت در حال حذف دست حاکمیت است وخصوصی سازی است. در همچین شرایطی بدترین کاری که می شود کرد این است که نهاد های حاکمیتی اقدام به صدور پروانه وکالت کنند که ممنوع از انجام آن هستند.

رئیس اتحادیه سراسری کانونهای وکلای داگستری ایران در پاسخ به سوالی در رابطه با اینکه استدلال شما در رابطه با اینکه نهاد موازی اجازه دادن پروانه وکالت به اشخاص را ندارد چیست گفت: ما که می گویم غیر قانونی است منظورمان فقط قانون موضوعه مجلس نیست، نهاد وکالت ذات اش استقلال است و وکیل مستقل در اسناد بین الملل تعریف خود را دارد. وکیل اگر مستقل نباشد وکیل نیست این چیزی است که نیاز به تصدیق ندارد.

وی ادامه داد: اگر به شما بگویند وکیل از افرادی بگیرید که اختیار وکالت آنها را قوه قضاییه می دهد و هر زمانی میتواند آن را پس بگیرید مورد قبول است؟ کار وکالت و توقعی که مردم از وکیل دارند این است که تحت تاثیر هیچ عاملی نباشد اصل حق دسترسی مردم به وکیل فرض دسترسی به وکیل مستقل است و نیازی به استدلال ندارد و استقلال جوهره وصف وکالت است.

وی با بیان اینکه ممکن است قانونی در مجلس تصویب شود که خلاف قانون اساسی باشد تاکید کرد: ماده 187 برنامه سوم توسعه اصلا قید نکرده است که قوه قضاییه می تواند پروانه وکالت صادر کند و وجود آن هر گز مجوز صدور پروانه وکالت نبوده و تنها اجازه مشاور داده است که همین امر نیز خلاف اصل قانون اساسی است.

شهبازی نیا با اشاره به صحبت هایی که با نمایندگان مجلس و نمایندگان قوه قضاییه داشته است در رابطه با سبقه قانون گذاری این ماده گفت: در یک دوره ای مجلس شورای اسلامی سه بار این ماده 187 برنامه سوم توسعه را حذف کرده است ولی با مخالفت شورای نگهبان مواجه شد و البته خوشبختانه خود قوه قضاییه نیز به این باور رسیده است که این قوه نباید در امر وکالت دخالت کند و بانی امر وکالت باید کانون وکلا باشد.

این وکیل دادگستری با اشاره به جلسه ای که با معاون حقوقی قوه قضاییه داشته است گفت: به نظر می رسد که رویکرد مثبتی در رابطه با موضوع وکالت در دستگاه قضا وجود دارد و تصمیماتی در این جلسه اتخاذ شد و مقرر شد هیأتی تشکیل شود و اصلاح قوانین مربوط به وکالت در آن مورد بررسی قرار گیرد و طرحی آماده و به مجلس ارسال گردد تا هم این موازی سازی از بین برود و هم قوانین وکالت به روز شود. اخیراً هم قوه قضاییه گزارشی از این نشست را ارائه کرده اند.

وی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه در سال های گذشته هجمه ای به کانون های وکلا وارد شده و کمپینی ایجاد شده و متاسفانه پاسخ مقتضی به این کمپین داده نشده است، در حال حاضر چه برنامه ای دارید گفت: ما هر فعالیت مدنی و هر نوع اعتراض مدنی را حمایت می کنیم و مشکلی با آن نداریم منتها مسئله ای که هست بعضی از اتفاق هایی که در مقابل نهاد وکالت افتاده است از نظر ما حرکت سازمان یافته ای است که هدف آن خدشه به استقلال کانون های وکلا است. مورد اول انحصار که فکر نمیکنم یک نفر در ایران به وکیلی مراجعه کرده باشد و دچار انحصار شده باشد اتفاقا مردم دچار تردید می شوند که از بین وکلای موجود چگونه وکیل بگیرند زیرا وکلا بسیار زیاد هستند بنابراین کسی احساس انحصار ندارد، این تحرکات عمداً از ناحیه است که می دانند حرفشان نیز نادرست است ابتدای حرکت این افراد نتیجه اش لطمه به کانون های وکلا و بعد از آن لطمه به استقلال قوه قضاییه و متعاقباً لطمه به کشور است.

وی در پاسخ به سوالی در رابطه با انتقاداتی در نحوه برگزاری آزمون کارآموزی وکالت تصریح کرد: فعلا به علت استقلال کانون های وکلا این مقدور نیست که داوطلبین موقع ثبت نام بیش از یک کانون را انتخاب کنند. در همایش اخیر به این سمت رفتیم که راهکاری پیدا کنیم که داوطلبان بتوانند چند کانون انتخاب کنند ولی استدلال عمومی این بود که این موضوع مخالف قانون است ولی ما دنبال آن هستیم. نکته دیگری که باید به آن اشاره کرد تعداد وکلا در شهرستان کوچک است که وکلای آنجا به علت فضای کوچک شهرستان علاقه به تغییر حوزه به شهرهای بزرگ دارند. لذا در طی سراسری شدن آزمون ما باید کار کنیم که مناطق کمتر برخوردار و محروم بتوانند جذب وکیل کنند که مردم آنجا با مشکل کمبود وکیل مواجه نشوند. با ملاحظه این دو مسئله در قانون جدید این مشکل حل خواهد شد ولی در حال حاضر از لحاظ قانونی امکان این را نداریم.

وی با اشاره به برگزاری آزمون امسال و تاریخ اعلام نتایج گفت: معمولا یک ماه بعد از آزمون نتایج را اعلام میکنیم، همچنین در در دو الی سه روز آینده کلید آزمون منتشر خواهد شد.

شهبازی نیا در پاسخ به سوالی در مورد مشکلات به وجود آمده در رابطه با تبصره ماده 48 آیین دادرسی کیفری گفت: ما از زمان تصویب ماده 48 مسمتر و لاینقطع در حال رایزنی برای اصلاح این ماده هستیم. این تبصره مخالف مصلحت نظام و قوه قضاییه است که به گفته خود مسئولین قوه قضاییه این تبصره لکه ننگی بر دامن آیین دادرسی کیفری است. نهاد وکالت این تبصره را موجب ایجاد رانت برای عده محدودی وکیل می داند که مخالف حقوق مردم است، مجلس نیز ظاهرا مخالف آن است با اینکه همه مخالف هستند ما نمیدانیم مشکل کجاست که اصلاح نمی شود.

وی با اشاره به اصلاحیه که در کمیسیون قضاییه مجلس شورای اسلامی تصویب شده است گفت: این اصلاحیه نیز موجب تضییع حقوق مردم می شود و گره ای از کار باز نخواهد کرد.

شهبازی نیا در پاسخ به سوالی در رابطه با مسائل حقوقی پیرامون اتفاقات اخیر در رابطه با گرانی بنزین گفت: این خیلی روشن است که این اتفاق از جهات مختلف قابل بررسی است اصل اینکه ارزش قیمت سوخت در ایران با توجه به تورم که در گذشته بوده قیمت پایینی داشته تردیدی در آن نیست منتها به چند نکته باید توجه میشد، در حال حاضر مردم در معیشت خود دچار مشکل هستند و با این سیاست ممکن است مشکل دولت را حل شود اما مشکل مردم را چندین برابر می شود و هدف اول دولت باید تضمین منافع مردم باشد نه تامین مسائل مالی خود.

رئیس دانشکده حقوق دانشگاه تربیت مدرس خاطر نشان کرد: این روش می توان ست در فرایند تدریجی انجام شود. از لحاظ حقوقی این ساز و کار مبهم است و باید دید که این تصمیم توسط چه کسی صورت پذیرفته و چرا به یک باره در یک شب اعلام شد در صورتی که میتوانست با یک گفتگو چند ماهه و نظر خواهی توسط کارشناسان و نه فقط توسط مجموعه دولت بلکه از احاد ملت نیز نظر سنجی شود. این اعتراضات اصولا توسط مردم صورت پذیرفته یا نه باید مورد بررسی قرار بگیرد ولی اینکه اعتراضات به خشونت کشیده شود درست نیست زیرا زمینه ای فراهم شده است که افراد دیگری نیز این فرصت سوء استفاده کرده اند. افرادی که در این فرایند مسئول هستند باید پاسخگو باشند و ضمانت اجراهایی در نظر گرفته شود تا تکرار نگردد.

وی در پاسخ به سوالی در رابطه با خدمات معاضدتی کانون وکلا و بودجه در نظر گرفته برای آن در بودجه کلی کشور گفت: تا کنون بودجه از آنچه تصویب شده در اختیار کانون ها قرار نگرفته است اما منابع تامین آن به وزارت دادگستری اعلام شده است اما پرداختی صورت نگرفته است.

شهبازی نیا در پاسخ به سوالی در رابطه با تصمیم جدید شورای رقابت در مورد کانون های وکلا بیان کرد: مسئله اخیر بارگزاری اطلاعات وکلا در سامانه است و تاثیر در صدور پروانه نخواهد داشت و هیچ تاثیری در آزمون و جذب نخواهد داشت.

این وکیل دادگستری در پاسخ به سوالی در رابطه با دغدغه اشتغال فارغ التحصیلان حقوق اذعان داشت: در بحث آموزش عالی و حجم زیاد فارغ التحصیلان حقوق فقط نباید به بحث اشتغال آنها توجه کرد ما باید همه جانبه به موضوعات نگاه کنیم، مسئله اول پروانه وکالت که کانون ها صادر میکنند معرف یک توانمندی است و به هر کسی نمی توان این پروانه را داد زیرا مردم به این پروانه اعتماد میکنند، در بعضی از کشور های غربی سخت ترین کار دنیا ورود به حرفه وکالت است و در مسئله اختبار ممکن است شخصی هزاران پرونده را حفظ کند و این معنی است که اگر هر کسی آمد و حقوق خواند پروانه وکالت به آن اختصاص دهیم درست نیست و باید حداقل هایی در نظر گرفته شود.

وی ادامه داد: مسئله دیگر آموزش عالی است که سوداگری شده و بسیار نادرست است به ویژه در رشته حقوق. کانون های وکلا اتفاقاً تنها نهادی هستند که به صورت منظم کار خود را انجام می دهند شما مراجعه کنید به کشور آلمان یا فرانسه که از ما جمعیت بیشتری دارد ببینید میزان جذب به اندازه ما دارند. محدودیت های کارآموزی را باید در نظر گرفت دانشکده های حقوق ما کیفیت آموزشی لازم را ندارند نا گزیر ما بعد از بحرانی که در آموزش عالی است باید آنها را دو سال تربیت کنیم، و این محدودیت هایی است در صورتی که آموزش عالی دارای بودجه قابل توجه است در صورتی کانون های وکلا با وجود اینکه هیچ بودجه ای در این خصوص دریافت نمی کند از محل حق عضویت ها در حال تامین این هزینه ها است.

رئیس اتحادیه سراسری کانون های وکلای دادگستری با بیان اینکه آموزش عالی باید دست از سوداگری بردارند گفت: آموزش عالی سیاست خود را بر مبنای رشته های که می تواند اقتصاد کشور را درست کند تغییر دهد ما در رشته های فنی بسیار کمتر جذب داریم و اگر همین رویه ادامه پیدا کند اموزش عالی باید تمام رشته ها را کنار گذاشته و فقط در رشته حقوق جذب کند و در آینده تمام کشور حقوق دان خواهند شد و چه فایده خواهد داشت.

وی در پاسخ سوالی در رابطه با انتخابات هیأت مدیره کانون مرکز و موضوع تایید صلاحیت ها گفت: امیدواریم هیچ کدام از داوطلبین رد صلاحیت نشوند زیرا ما معتقدیم هر وکیل صلاحیت ورود به هیأت مدیره را دارد ولی در کل کانون های وکلا و اتحادیه سراسری کانون های وکلای دادگستری خود را ملزم به پیگیری در جهت تایید صلاحیت ها می دانند.

شهبازی نیا در رابطه به حضور وکلا در انتخابات مجلس شورای اسلامی گفت: یکی از رهکارهای حل مشکلات انجام انتخابات است، به همین خاطر با تمام حرف و حدیث هایی که در انتخابات ممکن است وجود داشته باشد، اعلام می کنیم حضور وکلا در انتخابات بسیار خوب است الان ما در شرایطی هستیم که مجلس آینده می توانند نقش پر رنگی در اصلاحات داشته باشند و بهترین انتخاب، انتخاب کسی است که تسلط بر قانون دارد. باید تعداد حقوق دان ها در مجلس خیلی بیشتر از این که هست به شود تجربه در کشور های دیگر نیز همین موضوع را نشان می دهد. از همین تریبون اعلام میکنم که ما تشویق میکنیم که وکلا در انتخابات آینده شرکت کنند، البته کانون های وکلا در جهت منافع ملی کشور حرکت میکنند ولی در خصوص مسائل سیاسی و انتقال قدرت بین احزاب دخالتی نخواهند کرد اما وکلا منعی در این خصوص برای وکلا وجود ندارد و ما امیدواریم که در انتخابات آینده حداقل در هر استان یک وکیل حضور داشته باشد وهمچنین از وکلا میخواهم که اگر موقعیت یا شانسی در انتخابات دراند حتما شرکت کنند.

وی در رابطه با سوالی در خصوص اجرایی بودن آیین نامه سال 88 گفت: به نظر می رسد این آیین نامه دیگر قابلیت اجرا نداشته باشد و دیگر حیات حقوقی ندارد و در حال حاضر ما نشانه ای از قوه قضاییه نمی بینیم که بخواهند آن را اجرا کنند، این آیین نامه اجرا نخواهد شد.