آخر هفته، تعطیلات، سفر و ریسک شیوع دوباره ویروس کرونا در کشور

اعتمادآنلاین| آخر هفته و تعطیلات در پیش است و خیلی از مردم به فکر افتاده‌اند تا سفرهای نرفته از ابتدای نوروز امسال را یکجا جبران کنند. نه تنها در آخر هفته و روزهای آینده بلکه خردادماه هم تعطیلات زیاد دارد و فرصت برای دل به جاده زدن مهیاست. اما آیا کسی حواسش هست که ویروس کرونا هنوز نرفته و با همان آمار ابتلای روزهای عید، در زندگی ما حضور دارد؟

بهار در ایران هر سال با نوروز می‌رسد و فرصت خوبی به مردم می‌دهد تا راهی سفرهای استانی در کشور شوند. امسال اما شیوع ویروس کرونا و سبک زندگی جدیدی که مردم را به ماندن در خانه‌ها تشویق می‌کرد معادله را به طور کلی تغییر داد. بخش اعظم مردم در خانه ماندند و جز عده محدودی که جان آدمیزاد برایشان چندان مهم نبود جمعیت محسوسی راهی جاده‌های ایران نشدند.

زمان گذشت و با پایان یافتن فروردین‌ماه، آمار ابتلا به کرونا هم در کشور کاهش یافت و حتی در روزهایی به زیر هزار نفر رسید. همچنین تعداد مرگ بر اثر ابتلا به ویروس کرونا هم به شکل چشم‌گیری کم و حتی دورقمی شد. البته که این روند همین‌طور ادامه پیدا نکرد؛ هرچه اردیبهشت جلوتر رفت، آمار ابتلا هم دوباره در روند صعودی قرار گرفت. اگرچه آمار مرگ‌ومیر پایین ماند و به گواه پزشکان و متخصصان و مسئولان وزارت بهداشت نیز میزان بستری شدن بیماران به شکل قابل توجهی کاهش یافت، اما آمار ابتلا دوباره روی شیب صعودی قرار گرفت و از مرز 2 هزار نفر هم گذشت.

حالا دقیقاً در چنین شرایطی، تعطیلات خوبی پیش روی مردم قرار گرفته است. مردمی که مدت‌ها در قرنطینه بوده‌اند حالا موقعیتی نصیب‌شان شده تا بتوانند سفر کنند. باز شدن دوباره مدارس البته تنها برای حضور دانش‌آموزانی که نیاز به رفع اشکال دارند، باشگاه‌هایی که به مرور در حال بازگشایی مجدد هستند، آرایشگاه‌ها که تا چند روز پیش جزو مشاغل پرخطر محسوب می‌شدند اما آنها هم باز شدند، همه و همه باعث شده تا هر چقدر هم مسئولان از تمام نشدن شیوع کرونا بگویند، مردم دچار تصور دیگری باشند.

در واقع اگرچه مسئولان نظام سلامت در کشور هر روز از این نکته مهم می‌گویند که این ویروس هنوز مهار نشده و در کشور وجود دارد، اما مردم نمی‌توانند حرف‌های مسئولان و تصمیماتی را که با اجازه از ستاد ملی مقابله با کرونا اتخاذ می‌شود با هم تطبیق دهند. سوالی که در ذهن مردم ایجاد شده این است که اگر این بیماری مهار نشده و هنوز با همان روال سابق خود در کشور شایع است، پس چرا تمامی سیاست‌گذاری‌ها به حالت عادی گذشته بازگشته است؟ در واقع آنها می‌خواهند بدانند آیا فقط سفر کردن است که می‌تواند ریسک شیوع ویروس کرونا را بیشتر کند؟

سرهنگ نورالله خادم رئیس پلیس‌راه پایتخت از برگزاری کمیسیون و تمهیدات مسافرت‌های چندروزه عید فطر با حضور فرمانداری شهر ری و راهداری خبر می‌دهد و می‌گوید: «در این رابطه کمیسیون ایمنی راه استان تهران با موضوع مسافرت‌های چندروزه عید فطر برگزار شد. در این کمیسیون مشکلات آزادراه تهران-شمال و هراز و همچنین محور تصادف‌خیز «حسن‌آباد تا چرمشهر» مورد بررسی قرار گرفت و فرمانداری شهر ری و راهداری هم در این جلسه حضور داشتند.»

او می‌گوید در این کمیسیون، کلیه دستگاه‌های مداخله‌گر برای پیشگیری از بروز حوادث احتمالی آمادگی خود را اعلام کرده‌اند. همچنین بر اساس گزارش پلیس، از نتایج کمیسیون واگذاری اعتبار 50-50 راهداری و فرمانداری ری نسبت به بهسازی، تعریض، جداسازی و نصب سیستم روشنایی 10 کیلومتر ابتدایی تا بعد از زندان بزرگ است که مقرر شد این طرح برای جلوگیری از بروز حوادث احتمالی عملیاتی شود.

اما در این کمیسیون هیچ صحبتی از ویروس کرونا نشده است؛ اینکه آیا پلیس، هلال‌احمر یا سایر متصدیان برای تست سلامت مسافران همچون ماه گذشته وارد عمل می‌شوند یا خیر. در واقع اگر شیوع ویروس کرونا به پایان نرسیده باشد، پس لازم است همان تب‌سنجی‌هایی که در تعطیلات نوروز و در مبادی استان‌ها اجرا می‌شد دوباره تکرار شود. اما تا به امروز که خبری از این دست موارد نبوده است.

نکات بهداشتی در سفر هم رعایت شود

شهاب‌الدین مقیمی، متخصص بیماری‌های عفونی، درباره ادامه بیماری کرونا به اعتمادآنلاین می‌گوید: «بارها گفته‌ایم و باز هم تکرار می‌کنیم: بیماری کووید-19 تمام نشده است و هنوز هم مردم در حال ابتلا به این بیماری هستند. عبارت‌هایی همچون ضعیف شدن ویروس یا اثربخشی گرما بر کاهش شیوع ویروس هم به هیچ عنوان ثابت نشده است. تا زمانی هم که علم چیزی را ثابت نکند ما نمی‌توانیم اظهارنظری داشته باشیم. نکته مهمی که مردم باید بدانند این است که ویروس کرونا هنوز نه فقط در کشور ما، بلکه در تمام دنیا وجود دارد و باید به قوت گذشته نکات ایمنی را برای مقابله با آن رعایت کرد.»

او در پاسخ این سوال که با توجه به سیاست‌های دولت برای بازگشایی اندک مراکز تعطیل‌مانده، دیگر کنترل مردم برای سفر نکردن و در خانه ماندن امکان‌پذیر نیست توضیح می‌دهد: «به هر حال مردم طبق تصمیمات کلان کشور برنامه‌ریزی‌هایشان را انجام می‌دهند و بر همین اساس هم حرف شما درست است، اما مساله اینجاست که در نهایت هر کسی مسئولیت خود و خانواده‌اش را بر عهده دارد؛ به عنوان مثال، والدینی که بالغ هستند اخبار رسمی کشور را دنبال می‌کنند و دست‌کم می‌دانند تعداد مبتلایان روزانه که توسط وزارت بهداشت اعلام می‌شود چه مقدار است. در مقابل جان خودشان و خانوده‌شان برایشان اهمیت دارد و قطعاً خودشان باید به فکر باشند. قابل درک است که مردم خسته شده‌اند. در خانه ماندن طولانی آنها را کلافه کرده است. بخش اعظم فصل بهار و زیبایی‌هایش را از دست داده‌اند، اما کافی است یادشان بیاید که این شرایط در تمام جهان برقرار است و آنها تنها نیستند.»

این متخصص بیماری‌های عفونی در ادامه پیشنهاد می‌دهد: «در نهایت اما این را خوب می‌دانیم که بسیاری از مردم به این مسائل توجه نمی‌کنند و بار سفرشان را از همین حالا بسته‌اند. به همین دلیل چند توصیه برای مردم دارم تا حداقل کمی بر اوضاع سفر خود مدیریت داشته باشند. نخست اینکه رستوران‌ها و غذاخوری‌های بین راهی مجدداً کارشان را از سر گرفته‌اند. از مردم خواهش می‌کنم اگر هم سفر می‌کنند در این مراکز سراغ غذا خوردن نروند یا مواد غذایی‌ای را بخرند که قابل شست‌و‌شو باشند. نکته بعدی اینکه تا حد امکان از سرویس‌های بهداشتی بین‌راهی استفاده نکنند. لوازم بهداشتی همچون یک بطری آب، مایع دستشویی یا صابون، ژل ضدعفونی یا الکل، دستمال کاغذی و پنبه را حتماً همراه خود داشته باشند تا بتوانند در طول مسیر و در شرایط خاص از آنها استفاده کنند. نیازی به استفاده از ماسک و دستکش هنگام حضور در خودرو نیست، اما اگر مثلاً برای بنزین زدن پیاده شدند، حتماً دوباره دست خود را بشویند بعد به خودرو برگردند. خواهشاً از حضور در مکان‌های شلوغ خودداری کنند. مثلاً سراغ فروشگاه‌ها و پاساژهای تجاری نروند یا برای پیک‌نیک رفتن حتماً از محیط‌های باز و خلوت استفاده کنند.»

مقیمی در پایان می‌گوید: «ویروس کرونا اگرچه اوایل به عنوان مهمان به جهان ما پا گذاشته بود، اما حالا دیگر ماندگار شده و نکته مهم اینکه مشخص هم نیست چه زمانی بخواهد از پیش ما برود. در نتیجه باید یاد بگیریم که با حضور این ویروس به شکلی زندگی کنیم که کمترین خطر را برای خود، خانواده و سایر شهروندان به وجود آوریم. این مهم هم جز با رعایت نکات بهداشتی محقق نخواهد شد. اما به محض اینکه مردم حس کنند دیگر این ویروس برایشان خطری ندارد و نسبت به آن بی‌توجه شوند، آن وقت است که می‌تواند خطری بزرگ بیافریند.»

کرونا را فراموش کنیم، به سراغ‌مان می‌آید

پرسش‌ها در مورد ویروس کرونا زیاد است و حالا خیلی از آنها دیگر به شکل معما درآمده است: اینکه اساساً این ویروس چگونه عمل می‌کند؟ چه شد که همزمان با پایان تعطیلات در ایران آمارش کاهش یافت و چگونه حالا دوباره افزایش یافته است؟ چگونه حالا آمارها بالاست اما همه مسئولان می‌گویند که میزان بستری‌ها به شدت کاهش یافته است؟ چگونه تغییر رفتار ویروس یا ضعیف شدن تایید نمی‌شود اما بیشتر کشورهای دنیا در حال بازگشت به شرایط پیش از کرونا هستند؟ همه اینها سوالاتی است که برای مردم و حتی محققان تا به امروز بی‌جواب مانده است.

«کریستف هملمن» نماینده سازمان بهداشت جهانی در ایران در حاشیه هفتاد و سومین مجمع جهانی سلامت تاکید کرد که شیوع کرونا به هیچ عنوان متوقف نشده است. هملمن با اشاره به اهمیت کشف واکسن گفته است: «اقدامات فراوانی باید انجام شود و تا زمانی که واکسن یا درمان موثر برای این بیماری ساخته و عرضه نشود به هیچ عنوان نمی‌توانیم بگوییم که این بیماری را پشت سر گذاشته‌ایم و تا آن زمان باید به بهداشت فردی، فاصله اجتماعی و کاهش مراودات با سایرین توجه کنیم.»

او البته این را هم می‌گوید که این رفتارها با توجه به مناطق مختلف دنیا تغییر می‌کند و مثلاً در کشور بزرگ ایران همانند سایر کشورهای بزرگ ممکن است در توزیع بیماری کووید-19 تفاوت‌های جغرافیایی وجود داشته باشد، بنابراین شاید آمار ابتلا و محدودیت‌ها در برخی استان‌ها بیشتر باشد.

کمااینکه در روزهای نخست استان‌های مازندران، گیلان و اصفهان از نظر تعداد ابتلا و مرگ‌و‌میر این بیماری دچار شرایط بحرانی بودند و حالا در استان‌های کردستان و لرستان اوضاع وخیم است. همین موضوع به خوبی ثابت می‌کند به محض اینکه کرونا را فراموش کنیم، او به یاد ما می‌افتد و به سراغ‌مان می‌آید.