معاون ابتدایی وزیر آموزش و پرورش:
مشکلات دانش‌آموزان افغانستانی برای ثبت‌نام در مدارس را پیگیری کردیم
رضوان حکیم‌زاده، معاون ابتدایی وزیر آموزش و پرورش گفت: اشکالاتی به هنگام ثبت‌نام کودکان افغانستانی پیش آمده بود که ما با توجه به فرمان مقام معظم رهبری و با اعتقادی که خودمان داریم که آموزش حق کودک است، به صورت جدی پیگیری کردیم.
اعتمادآنلاین| بیستم شهریور ماه بود که رسانه ای در گزارش «بچه‌های افغان پشت درهای مدرسه مانده‌اند» به نقل از دو سازمان بزرگ مردم‌نهاد یعنی جمعیت امام علی و شبکه یاری کودکان کار، به این موضوع پرداخت که به‌رغم روند ثبت‌نام کودکان اتباع خارجی حتی بدون کارت اقامت، امسال با رویه تازه وزارت کشور و دفاتر کفالت، تعدادی از کودکان افغان در مدارس ایرانی ثبت‌نام نمی‌شوند.
تقریبا 10 روز بعد رضوان حکیم‌زاده، معاون ابتدایی وزیر آموزش و پرورش تایید کرد که مشکلاتی ایجاد شده بوده اما پس از پیگیری‌های مجدد از دفتر رهبری وارد عمل شده‌اند و دستورالعمل ثبت‌نام در مدارس را به تمامی مناطق ارسال کرده‌اند. او می‌گوید اگر همچنان موردی از نبود همکاری برای صدور کارت در دفاتر کفالت وجود داشته باشد از طریق قانونی قابل پیگیری است. حکیم‌زاده در آغاز سال تحصیلی پرهیاهوی 1400-1399 در این گفت‌وگو در مورد روند شناسایی و حل مشکل کودکان بازمانده از تحصیل و یا دانش‌آموزانی که دسترسی به سامانه شاد ندارند هم توضیح داده است.
در مدتی که از آغاز رسمی سال تحصیلی گذشته آمار دانش‌آموزانی که در مقطع ابتدایی ثبت‌نام کرده‌اند چقدر بوده و آیا با پیش‌بینی‌های‌تان مطابقت داشته یا خیر؟
تا الان حدود یک میلیون و 483 هزار و 23 دانش‌آموز در کلاس اول و در دوره ابتدایی 8 میلیون و 372 هزار و 709 دانش‌آموز را ثبت‌نام کرده‌ایم که در مجموع تا الان حدود 1.26 درصد نسبت به دانش‌آموزان ابتدایی سال قبل افزایش داشته‌ایم. امسال برای اولین بار زودتر از همیشه از ثبت احوال آمار گرفتیم و طبق آن آمار، موارد 6 سال تمام ما یک میلیون و 479 هزار و 203 نفر بود که تا الان 2 هزارم درصد تعداد لازم‌التحصیل‌های 6 سال تمام ما بیشتر است البته فعلا نرخ ناخالص را داریم. لیستی را برای استان‌ها آماده کرده‌ایم به تفکیک مناطق هم گرفته‌ایم؛ نرخ ناخالصی برخی مناطق بالای صد است و اغلب مناطق کشور ما در نرخ ناخالص مشکلی ندارند. اما برای اینکه نرخ خالص دست‌مان بیاید باید فهرستی که ثبت احوال داده را ظرف این هفته با لیست نهایی سناد (سامانه نام‌نویسی الکترونیکی دانش‌آموزان) چک کنیم. ممکن است هنوز اطلاعات بخشی از مدارس به سناد منتقل نشده باشد و این تعداد افزایش پیدا کند. با توجه به روندی که تا کنون دیده‌ایم فکر می‌کنم که تفاوت چندانی با سال گذشته نداشته باشیم و امیدواریم که تعداد بیشتری هم ثبت‌نام کرده باشند.
آخرین باری که صحبت کردیم (اوایل خرداد) گفتید که تعدادی از دانش‌آموزان، مثلا حدود هزار نفر در تهران، پیدای‌شان نیست که احتمالا حاصل برخی جابه‌جایی‌های خانوار‌ها هم بوده است. در حال حاضر اطلاعی دارید که چه میزان از دانش‌آموزانی که در سیستم آموزش و پرورش بوده‌اند همچنان دیگر ردی از آنها نیست؟
ببینید من گفتم که برخی دانش‌آموزان بازمانده از تحصیل ما، وقتی اطلاعات اسمی‌شان را می‌فرستیم ممکن است در آن منطقه‌ای که مربوط به محل تولدشان بوده دیگر حضور نداشته باشند. چون در کشورمان سیستم تنظیم مهاجرت بین شهری را نداریم و این اطلاعات به صورت نظام‌مند در جایی ثبت نمی‌شود. ممکن است یک دانش‌آموز مثلا جزو موالید سیستان و بلوچستان باشد و جزو آمار اسمی آن منطقه باشد اما به تهران یا مثلا گلستان مهاجرت کرده باشد و گاهی به خاطر این جابه‌جایی‌هایی که ثبت نمی‌شوند، ممکن است برخی از آنها در منطقه تولدشان خارج از دسترس باشند اما در منطقه دیگری ادامه تحصیل بدهند. ما امسال با توجه به همکاری با ثبت احوال و با توجه به زمان خوبی که در دست داریم، بتوانیم وضعیت تمامی دانش‌آموزانی که به هر دلیلی جزو لیست نیستند را مشخص کنیم. سال گذشته یک کار پژوهشی هم روی شناسایی بازماندگان از تحصیل و دلایلش انجام دادیم که بر اساس آن نتایجی که به دست آوردیم بتوانیم رصد بهتری روی این دانش‌آموزان داشته باشیم.
یک مساله جدی که امسال به وجود آمد و سازمان‌های مردم‌نهاد را هم نگران کرده این است بنا به مواردی که دیده‌اند، امسال برخلاف چند سال گذشته «فرمان» اجرا نمی‌شود و به نظر می‌رسد از سمت وزارت کشور جلوی ورود بچه‌های افغان بدون اوراق هویت به سیستم آموزشی کشور گرفته می‌شود. دفاتر کفالت برگه‌های مورد نیاز آموزش و پرورش برای ثبت‌نام را به بچه‌ها نمی‌دهند و... چقدر در جریان این ماجرا هستید؟
این اشکال به هنگام ثبت‌نام پیش آمده بود که ما با توجه به فرمان مقام معظم رهبری و با اعتقادی که خودمان داریم که آموزش حق کودک است، به صورت جدی پیگیری کردیم. ما هم البته ملاحظات امنیتی این ماجرا را درک می‌کنیم اما معتقدیم که برای کنترل فرآیندی مثل مهاجرت غیرقانونی، کودکان نباید تنبیه شوند و راهکار این قضیه را در محروم کردن کودکان از آموزش نمی‌بینیم. پیگیری‌هایی انجام شد از جمله مجددا از دفتر مقام معظم رهبری پیگیری کردیم که نمی‌دانم آخرین دستورالعملی که ارسال شده است را دیده‌اید یا نه که در آن مشکل برطرف شده و در حال حاضر مشکلی در ثبت‌نام این دسته از دانش‌آموزان نداریم. اگر هم موردی باشد پیگیری می‌کنیم تا مشکل‌شان حل شود.
این دستورالعملی که می‌گویید کی و از کجا آمده؟
دستورالعمل را مرکز بین‌الملل ما برای تمام مناطق فرستاد. حدود یک ماه پیش یا 20 روز قبل باید ارسال شده باشد.
از صحبتی که ما با انجمن‌ها داشتیم و گزارش‌هایی که دادند تقریبا یک هفته می‌گذرد.
بله، گفتم اشکالاتی پیش آمده بود که پیگیری کردیم. اگر الان هم مواردی به صورت سلیقه‌ای برخورد می‌شود قابل پیگیری هستند اما دستورالعمل کلی مبتنی بر ثبت‌نام دانش‌آموزان است.
آمار بیش از 3 میلیون دانش‌آموزی که دسترسی به شاد ندارند و ممکن است جمعیت قابل توجهی از آنها تبدیل به بازماندگان از تحصیل شوند، چند وقتی است که در رسانه‌ها محل بحث شده. برای این تعداد چه فکری دارید؟
بله، این آماری است که خودمان استخراج کردیم. بر اساس قابلیت‌های سامانه شاد این امکان وجود دارد که آمارمنطقه به منطقه و مدرسه به مدرسه دانش‌آموزانی که با کد ملی در شاد ثبت‌نام کرده‌اند را داشته باشیم. بر اساس بررسی‌هایی که انجام شد، حدود 4 میلیون و 718 هزار دانش‌آموز سال گذشته جزو بستر شاد نبودند. تعدادی از اینها به دلیل عدم دسترسی به اینترنت و زیرساخت‌های فناوری جزو آمار نبودند یعنی حتی اگر گوشی هم داشتند به خاطر نبود زیرساخت نمی‌توانستند به سامانه بپیوندند. 500 هزار نفر هم جزو دانش‌آموزان اتباع ما هستند.
اما آن دسته از دانش‌آموزان که به دلیل نداشتن تبلت و یا گوشی عضو نشدند تعدادشان 255 هزار دانش‌آموز است که به تفکیک مناطق و استان‌ها شناسایی شده‌اند و اقداماتی انجام شد تا بشود برای آنها امکاناتی فراهم کرد. جلساتی هم با خیرین مدرسه‌ساز داشتیم و خواهش کردیم با توجه به شرایط فعلی، بخشی از آورده‌هایی که برای ساخت مدارس گذاشته می‌شود را در قالب تبلت در دست دانش‌آموز بگذاریم. اما با توجه به اینکه ما به عنوان وزارت آموزش و پرورش وظیفه داریم که شرایط آموزش را برای همه دانش‌آموزان فراهم کنیم. در برنامه جامعی که تهیه کردیم، بسترهای متعددی را تعریف کرده‌ایم. خب خیلی از مناطقی که دسترسی ندارند در واقع مناطق دوردست یا مناطق روستایی- عشایری ما هستند که سال گذشته هم آموزش آنها را به صورت حضوری برگزار کردیم و یا از طریق اعزام راهبران و برنامه‌های تلویزیون آنها را تحت پوشش قرار دادیم. امسال هم مسوولیت مدیر مدرسه است که مطمئن شود تک تک دانش‌آموزان به یکی از بسترهای آموزش حضوری یا غیرحضوری اعم از شاد، تهیه درسنامه‌ها و اعزام راهبران یا برنامه‌های تلویزویون دسترسی داشته باشند. جریان آموزش هیچ کودکی نباید قطع شود.
البته مطلوب ما این است که تمامی کودکان بتوانند از امکانات فناوری استفاده کنند. سازمان‌هایی هم در همین زمینه وارد عمل شده‌اند. در مورد دانش‌آموزان زیر پوشش کمیته امداد در گام اول بنیاد مستضعفان اعتباری اختصاص داد، برای تعداد دیگری از دانش‌آموزان وزارت رفاه مساعدت کرد که آمار و اطلاعات کامل دانش‌آموزان ساکن مناطق محروم را که دسترسی به اینترنت در محل زندگی‌شان فراهم بود اما گوشی نداشتند را به آنها دادیم. اقداماتی را هم بانک ملی انجام داده است و به همین شکل امیدواریم تعهداتی که سایر سازمان‌ها و دستگاه‌ها دارند هم انجام شود. نداشتن تبلت البته اصلا به این معنا نیست که آموزش بچه‌ها قطع می‌شود اما اینکه همه به این وسایل دسترسی داشته باشند می‌تواند شرایط عادلانه‌تری را برای دسترسی به آموزش برابر فراهم کند.
بر اساس بررسی‌هایی که انجام شد، حدود 4 میلیون و 718 هزار دانش‌آموز سال گذشته جزو بستر شاد نبودند.
منبع: اعتماد
دیدگاه تان را بنویسید