ظاهر شناسنامه فرزندان دارای مادر ایرانی و پدر خارجی باید مورد بازنگری قرار گیرد

اعتمادآنلاین| محسن شهرابی فراهانی، مدیر انجمن دیاران و پژوهشگر اجتماعی، در وبینار «قانون تابعیت فرزندان حاصل از ازدواج زنان ایرانی با مردان غیر ایرانی (1398) » که به همت موسسه عالی پژوهش تامین اجتماعی برگزار شد با اشاره به آغاز فرایند تصویب این قانون تا 24 آبان ماه که اولین شناسنامه صادر شد گفت: فرایند طولانی و البته طبیعی بود و چند سال به طول انجامید. این قانون یک امر چند بخشی بود و ذینفعان متعددی داشت؛ اما در نهایت مسیر روان شد و کار به این نقطه رسید.

تسهیلات قانون جدید اعطای تابعیت به فرزندان دارای مادر ایرانی و پدر خارجی

وی به تفاوت های قانون جدید با قانون سال 85 اشاره کرد و گفت: در قانون جدید کودکان قبل از سن 18 سالگی می توانند توسط مادرانشان درخواست شناسنامه و تابعیت کنند؛ اما در قانون قبلی این گونه نبود و شاید در بهترین حالت در سن 23، 24 سالگی شناسنامه صادر می شد. طبق قانون جدید در بدو تولد هم می توان شناسنامه گرفت. اینکه فرد در 18 سال از زندگی اش معلق نباشد، بسیار مهم است و دستاورد حقوقی مثبتی به شمار می رود.

مدیر انجمن دیاران و پژوهشگر اجتماعی ادامه داد: تفاوت دوم به دریافت تابعیت برای افراد بالای 19 سال برمی گردد که به هر دلیلی شناسنامه نگرفته اند و در قانون جدید می توانند توسط خودشان درخواست تابعیت ایرانی بدهند که این هم دستاوردی جدید است. نکته سوم شرط تولد در خاک ایران است که در قانون سال 85 وجود داشت اما در قانون جدید حذف و این شرط محدود کننده برداشته شده است.

شهرابی فراهانی به عدم نیاز به ارائه مدارکی مبنی بر رد تابعیت از کشور پدر غیرایرانی که در قانون سال 85 یک سد و مانع بود که این محدودیت هم در قانون جدید حذف شده است گفت: نکته آخر مدارک ازدواج زن ایرانی با مرد خارجی است که این مورد نیز در قانون جدید تسهیل شده است.

وی بهبود موقعیت اجتماعی مادر ایرانی و دسترسی فرزندان به امکانات مختلف کشور را دستاورد خوب این قانون دانست و گفت: چهار پیشنهاد برای بازنگری و اصلاح قانون و آیین نامه های مربوط ارائه می کنم. پیشنهاد اول به نقش قوه قضائیه در پرونده هایی برمی گردد که مادر فوت کرده و فرزند زیر 18 سال سن دارد. خوب است فرایند چابکی در این زمینه طراحی شود، بسیاری از خانواده ها از این روند اطلاع ندارند و نمی دانند که باید چه کنند.

صدور اولین شناسنامه در تهران

مدیر انجمن دیاران و پژوهشگر اجتماعی افزود: پیشنهاد دوم به وضعیت سایر استان ها مربوط است. تهران پیشگام شده و اولین شناسنامه را صادر کرده اما در استان های دیگر که این جمعیت در آنجا قابل توجه هستند باید فرایندهای کاری روان سازی شود. نکته سوم اینکه در قانون جدید زیرساخت خوبی برای اقدامات ساختاری و دریافت خدمات برای این قشر فراهم شده است. در واقع دسترسی اساسی به امکانات با داشتن شناسنامه برایشان فراهم شده، اما کافی نیست و اقدام فرهنگی و آموزش به دستگاه های ارائه کننده خدمات لازم است.

لزوم بازنگری در ظاهر شناسنامه های صادره

وی افزود: نکته آخر عدم تبعیض و تفاوت آشکار در ظاهر شناسنامه هاست. این شناسنامه ها دارند با تفاوت های ظاهری با شناسنامه های معمول، صادر می شوند که ممکن است در برخورد با دستگاه های ارائه دهنده خدمات مشکل ایجاد کند. اگر ملاحظه ای وجود دارد که قطعا وجود دارد پیشنهاد می شود این تفاوت چندان آشکار نباشد. مثلا کارمندی در آموزش و پرورش که از این قوانین جدید اطلاعی ندارد شاید با توجه به کلیشه های فرهنگی که داریم رفتارش به علت تفاوت ظاهری شناسنامه با فرد تغییر کند که مطلوب نیست.

منبع: ایسنا