نگاهی به واکسن‌های کشف شده برای ویروس کرونا

اعتمادآنلاین| در طول تاریخ، کشف داروها و از همه مهم‌تر واکسن‌ها بزرگترین امید برای انسان‌ها بوده‌ است به همین دلیل از آغاز همه‌گیری ویروس کووید-19، تلاش برای کشف واکسن کرونا نیز موازی با دارودرمانی شروع شد و دانشمندان بیشتر از هر زمان دیگری شروع به کشف واکسن کرونا کردند تا جلوی مرگ و میرهای هزار حتی میلیونی گرفته شود.

به گزارش برنا، در حال حاضر واکسن‌‌های کرونای مختلفی در سراسر جهان کشف شده است اما هنوز شک‌وشبهه‌های زیادی در مورد آن‌ها وجود دارد. برخی از این واکسن‌ها توسط سازمان‌های ناظر واکسن کرونا در کشورهای مختلف تایید شده‌اند و برخی دیگر هنوز در صف انتظار تایید برای استفاده عمومی هستند. در این گزارش می‌خواهیم تمام واکسن‌هایی که در حال حاضر کشف و تولید شده را معرفی کرده و میزان اثربخشی آن را مورد بررسی قرار دهیم.

واکسن فایزر

واکسن فایزر که با استفاده از تکنولوژی mRNA تولید شده است، پس از ورود به بدن، سیستم ایمنی را تحریک می‌کند تا پادتن تولید کند و فرد در برابر بیماری کووید _19 ایمن شود. واکسن فایزر که توسط یک ابرشرکت داروسازی آمریکایی چندملیتی ساخته شده است باید در دو دوز و دو نوبت و با فاصله زمانی حداقل 21 روز و حداکثر 6 هفته تزریق شود.

با توجه به نتایج آزمایشات انجام شده، میزان اثربخشی این واکسن 95 درصد اعلام شده است و باید در دمای منفی 60 تا منفی 80 درجه سانتی‌گراد نگهداری شود.

بر خلاف تصور برخی افراد، این واکسن بر DNA و ژنتیک افراد تأثیری ندارد.

واکسن مدرنا

واکسن مدرنا نیز از تکنولوژی mRNA استفاده می‌کند. در این روش بخشی از کد ژنتیکی ویروس وارد بدن انسان شده، به سلول‌ها متصل می‌شود و با القای نوعی پروتئین، سیستم ایمنی بدن را تحریک می‌کند تا آنتی بادی تولید کرده و از بدن در برابر ابتلای بیماری کووید _19 محافظت کند. واکسن مدرنا که توسط شرکت زیست‌فناوری آمریکایی مستقر در کمبریج ساخته شده است باید در دو دوز و با فاصله زمانی حداقل 28 روز تزریق شود.

به نظر می‌رسد که میزان کارآیی واکسن ذکر شده 94.1 درصد است و باید در دمای بین منفی 15 تا منفی 25 درجه سانتی گراد نگهداری شود.

واکسن آسترازنکا_ آکسفورد

هنگام تولید واکسن آسترازنکا بخشی از کد ژنتیکی ویروس کرونا داخل یک ویروس سرماخوردگی غیرفعال شده قرار داده می‌شود، در این صورت سیستم ایمنی بدن فرد پس از دریافت این واکسن تحریک می‌شود و آنتی بادی تولید می‌کند.

این ویروس ضعیف شده پس از تحریک سیستم ایمنی از بدن دفع می‌شود. واکسن آسترازنکا که توسط پژوهشگران و دانشمندان دانشگاه آکسفورد ساخته شده است باید در دو دوز با فاصله زمانی بین هشت تا 12 هفته تزریق شود.

هر چه فاصله بین دو نوبت تزریق بیشتر باشد، ایمنی ایجاد شده نیز افزایش پیدا می‌کند.

میزان تأثیرگذاری این واکسن 63.9 درصد است و باید در دمای بین دو تا هشت درجه سانتی گراد نگهداری شود.

واکسن جانسون اند جانسون

واکسن جانسون اند جانسون از آدنوویروس غیرفعال شده به عنوان حامل کد ژنتیکی ویروس استفاده می‌کند. پس از گذشت دو هفته از تزریق واکسن، ایمنی لازم در برابر بیماری کووید _19 در بدن ایجاد می‌شود، این واکسن که توسط یک ابرشرکت آمریکایی چندملیتی ساخته شده است تنها در یک دوز و یک نوبت تزریق می‌شود و میزان کارآیی آن 66.3 درصد است.

توصیه شده است که واکسن جانسون اند جانسون در دمای دو تا هشت درجه سانتی گراد نگهداری شود.

تزریق عضلانی این واکسن برای افراد بالای 18 سال مورد تأیید قرار گرفته است.

واکسن اسپوتنیک وی

به منظور تولید واکسن اسپوتنیک وی، بخشی از پروتئین ویروس کرونا در یک آدنوویروس زنده قرار داده می‌شود.

البته این آدنوویروس قابلیت بیماری‌زایی در بدن انسان ندارد و فقط پس از ورود به بدن، سیستم ایمنی را تحریک می‌کند تا برای ایجاد ایمنی در برابر بیماری کووید _19، آنتی بادی تولید کند.

این واکسن که در کشور روسیه ساخته شده است، باید در دو دوز و با فاصله حداقل چهار هفته تزریق شود و در دمای بین دو تا هشت درجه سانتی گراد نگهداری شود.

میزان کارآیی واکسن اسپوتنیک وی 91.6 درصد گزارش شده است و طبق خبر اعلام شده توسط وزارت بهداشت و درمان به زودی خط تولید این واکسن در ایران شروع به کار می‌کند.

واکسن نواواکس

در فرآیند تولید واکسن نواواکس، قسمتی از پروتئین ویروس به گونه‌ای تغییر داده شده است که آسیبی برای بدن نداشته باشد و با ترکیبات شیمیایی تقویت کننده سیستم ایمنی ترکیب شده است بنابراین پس از دریافت این واکسن، بدن در برابر ویروس کرونا ایمن می‌شود.

این واکسن نیز در دو دوز و با فاصله زمانی سه هفته تزریق می‌شود و میزان تأثیرگذاری آن 95.6 درصد است.

واکسن نواواکس که توسط یک شرکت بریتانیایی در همین کشور ساخته شده باید در دمای بین دو تا هشت درجه سانتی گراد نگهداری شود.

واکسن کواکسین

برای تولید واکسن کواکسین از ویروس غیر فعال شده‌ای استفاده شده است که باعث بروز بیماری نمی‌شود. این واکسن نیز در دو دوز و با فاصله زمانی چهار هفته تزریق می‌شود و تأثیر آن دو هفته پس از تزریق دوز دوم واکسن آغاز می‌شود.

افراد بالای 18 سال می‌توانند این واکسن را دریافت کنند و میزان تأثیرگذاری آن نیز 81 درصد است. عوارض جانبی رایج دریافت واکسن کواکسین شامل درد در محل تزریق، سردرد، خستگی، تب، حالت تهوع و استفراغ می‌شود.

این واکسن که توسط یک شرکت هندی ساخته شده است، باید در دمای بین دو تا هشت درجه سانتی گراد نگهداری شود.

واکسن سینوواک

به منظور تولید واکسن سینوواک، قسمتی از ویروس غیر فعال شده داخل سلول کلیه نوعی میمون قرار داده شده است و وارد بدن می‌شود.

سیستم ایمنی بدن افراد پس از دریافت این واکسن، آنتی بادی تولید می‌کند و خطر ابتلا به بیماری کووید _19 را کاهش می‌دهد.

واکسن سینوواک در دو نوبت و با فاصله زمانی حداقل دو هفته دریافت می‌شود و میزان کارآیی آن 50.4 درصد گزارش شده است.

این واکسن که در کشور چین ساخته شده است، باید در دمای بین دو تا هشت درجه سانتی گراد نگهداری شود.

واکسن سینوفارم

تکنولوژی به کار رفته برای تولید واکسن سینوفارم برای دهه‌ها کاربرد داشته است، به طوری که بخشی از ویروس غیر فعال شده وارد بدن فرد می‌شود، سیستم ایمنی بدن او را تحریک می‌کند تا آنتی بادی تولید کند و از فرد در برابر ابتلای بیماری محافظت کند.

تزریق این واکسن برای افراد بین 18 تا 59 سال تأیید شده است، البته نتایج مطالعات مربوط به افراد بالای سه سال نیز امیدوار کننده بوده است، اما نیاز به بررسی بیشتر دارد. واکسن سینوفارم باید در دو نوبت با فاصله زمانی بین سه تا چهار هفته تزریق شود و میزان تأثیرگذاری آن بین 79 تا 86 درصد اعلام شده است.

این واکسن که در کشور چین ساخته شده است، باید در دمای بین دو تا هشت درجه سانتی گراد نگهداری شود.

واکسن کووبرکت

واکسن کرونای کووبرکت یکی از پروژه‌های ایرانی ساخت واکسن کووید-19 است که در فهرست سازمان جهانی بهداشت ثبت شده و روش ساخت آن همانند دو واکسن چینی ساخت شرکت‌های «سینوفارم» و «سینوواک» است.

مطابق اطلاعات ثبت شده، واکسن مورد آزمایش داروسازی شفا با استفاده از روش ویروس غیرفعال شده(Inactivated virus) تولید شده است.

در روش سنتی تولید واکسن‌ علیه بیماری‌های ویروسی معمولا از ویروس ضعیف یا کشته شده آن برای تحریک سیستم ایمنی بدن انسان استفاده می‌شود سپس وقتی بدن برای دفعه بعدی با آن ویروس خاص مواجه می‌شود، پادتن(آنتی‌بادی) خاصی تولید می‌کند، درست شبیه نحوه ایمن‌سازی بدن در مقابل بیماری فلج اطفال.

در حال حاضر آنطور که گفته می‌شود این واکسن اواسط شهریور ماه به تولید انبوه می‌رسد و در مقایسه با سایر واکسن‌های ایرانی بیشترین اثرگذاری را دارد.

به طور کلی از آنجایی که کووبرکت اولین واکسن ایرانی بود که مورد بررسی و کارآزمایی بالینی قرار گرفت زودتر از واکسن‌های دیگر به تولید انبوه می‌رسد.

واکسن رازی کووپارس

دو دوز اول واکسن رازی به صورت عضلانی و دوز سوم به صورت استنشاقی ساخته شده است زیرا بزرگ‌ترین مشکل در پاندمی کرونا ناقلین بی‌علامت هستند و دوز استنشاقی واکسن رازی کووپارس پس از دو هفته موجب ایجاد ایمنی در دستگاه تنفسی فوقانی شده و زنجیره انتقال بیماری را به حداقل می‌رساند.

در حال حاضر دوز اول و دوم واکسن به تمام 133 نفر داوطلب فاز نخست تزریق شده و 28 نفر از داوطلبین نیز نوبت سوم واکسن یعنی دوز استنشاقی را دریافت کرده‌اند و آنطور که گفته می‌شود روند خوبی از این واکسن گزارش شده است و دریافت کنندگان واکسن عارضه خاصی نداشتند.

طبق گفته سخنگوی این پروژه واکسن رازی کووپارس تنها در صورتی تولید انبوه خواهد شد که تمام مراحل بالینی و‌ فاز سوم را به طور کامل و با موفقیت پشت سر بگذارد.

واکسن کرونای ایران و کوبا

فاز حیوانی، فاز اول و دوم کارآزمایی این واکسن مشترک در کشور کوبا با نظارت و حضور کارشناسان ایرانی انجام گرفته است و برای طی کردن فاز سوم کارآزمای، این واکسن وارد ایران شد.

قرار است بعد از اینکه این واکسن تمام مراحل را طی کرد، نمونه واکسن آن به ایران آمده و طبق بررسی‌ها و کنترل کیفی در کشور ما به تولید برسد.

آنطور که گفته می‌شود این واکسن یکی از کم خطرترین و قوی‌ترین واکسن‌های کرونا در دنیا محسوب می‌شود و قابلیت استفاده در کل کشور‌ها را دارد. در حال حاضر باید منتظر ماند نتایج تحقیقات این واکسن در خردادماه منتشر شود، اگر موفقیت آمیز بود به تولید انبوه رسیده و در دسترس همگان قرار خواهد گرفت.

معرفی آخرین زمان بندی واکسیناسیون در ایران

براساس لیستی که وزارت بهداشت و درمان منتشر کرده است در فاز اول واکسیناسیون حدود 1.5 میلیون نفر، در فاز دوم حدود 12 میلیون نفر، فاز سوم حدود 4 میلیون نفر، فاز چهارم حدود 40 میلیون نفر قرار است واکسینه شوند.

گفتنی‌ست در حال حاضر واکسیناسیون کادر درمان و برخی از سالمندان انجام شده و گروه سنی 59 تا 18 سال نیز در فاز چهارم قرار دارند که طبق زمان بندی مشخص شده قرار است توسط واکسن‌های وارداتی و داخلی واکسینه شوند.

با همه این ها روز گذشته وزیر بهداشت از ورود کرونا هندی، افریقای جنوبی و هندی-کالیفرنیایی در ایران خبر داد و عنوان کرد واکسن هایی که تا کنون ساخته شده اند در برابر ویروس های جهش یافته ناتوان هستند!