آیا مادران باردار می‌توانند واکسن کرونا تزریق کنند؟

اعتمادآنلاین| شیوع ویروس کرونا باعث شده که بسیاری از مادران باردار نگرانی‌هایی در این زمینه داشته باشند. در این زمینه با نسرین چنگیزی متخصص زنان و رییس اداره سلامت مادران وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی گفت‌وگو کردیم.

*آیا مادران باردار در ریسک بالاتر ابتلا به کووید 19 هستند؟

بارداری و زایمان شانس ابتلا به بیماری کووید 19 را افزایش نمی‌دهد، اما در صورت ابتلای مادران باردار به ویروس کرونا، احتمال بروز اشکال شدیدتر این بیماری در مادران باردار بیشتر می‌شود.

*آیا ابتلا به بیماری، عوارض مامایی را افزایش می‌دهد؟

بله. در مادران مبتلا به خصوص افرادی که درگیری ریوی پیدا می‌کنند، احتمال زایمان زودرس یا زایمان قبل از 37 هفته بارداری و همچنین سزارین به دلیل شدت بیماری افزایش می‌یابد. البته اکثر علت‌های زایمان زودرس بنا به دلایل پزشکی جهت تسریع زایمان است.

*آیا ویروس کرونا از جفت عبور می‌کند؟

هیچ مستند متقنی در رابطه با امکان عبور ویروس کرونا از جفت و عفونت جنین وجود ندارد. به هر حال در موارد گزارش شده ابتلای نوزاد به کرونا، سیر بیماری خفیف بوده است.

*نحوه تغییر مراقبت‌های بارداری در دوره پاندمی کووید 19 چگونه است؟

بر اساس برنامه کشوری سلامت مادران، موارد بارداری‌های با شرایط تهدید کننده روند بارداری یا بیماری‌های زمینه‌ای، حداقل 8 بار مراقبت خواهد بود. در مادران با بارداری معمول و بدون بیماری‌های زمینه‌ای یا شرایط تهدید کننده روند بارداری، تعداد دفعات مراقبت کم شده است. به این ترتیب که از 8 نوبت به 4 نوبت کاهش یافته و موارد مراقبت در 6 تا 10 هفته، 24 تا 28، 31 تا 34و 37 هفته بارداری خواهد بود. در بعضی موارد مراقبت دیگری در 16 تا 20 هفته بارداری هم بسته به شرایط مادر باردار و توصیه مراقبت کننده خواهند داشت.

سایر دفعات مراقبت غیر حضوری خواهد بود که از طریق ارائه دهنده خدمت شرایط مادر و آزمایش‌ها از راه دور پیگیری می‌شود.

در زمان مراقبت‌های حضوری انتظار این است که فواصل فیزیکی حفظ شود، ماسک استفاده شود و زمان انتظار برای مراقبت با وقت دهی قبلی یا اولویت مراقبت مادران باردار حداقل ممکن باشد.

*آیا مادران باردار می‌توانند واکسن کرونا را دریافت کنند؟

بله. با توجه به احتمال شدت بیماری در مادران باردار، واکسیناسیون با لحاظ مواردی قابل توصیه است.

واکسن سینوفارم با پلتفرم ویروس غیر فعال است و بر اساس توصیه سازمان جهانی بهداشت و با توجه به خطرات تهدید کننده سلامت مادر در صورت ابتلا به کووید 19، به مادران باردار قابل توصیه است.

به دلیل حفظ ایمنی بیشتر تا حصول نتایج و مستندات کافی، ترجیح این است که واکسیناسیون مادران باردار بعد از هفته 12 انجام شود.

واکسیناسیون به معنی ایجاد ایمنی قطعی نیست و تداوم اقدامات پیشگیری از ابتلا به کووید 19 برای مادر باردار و اعضای خانواده الزامی است.

مادران باردار پس از واکسینه شدن در صورت بروز علائم احتمالی ابتلا به بیماری کووید 19 باید با اطلاع رسانی به مراکز بهداشتی و درمانی یا کد 4 سامانه 4030 که مخصوص مادران باردار است، جهت راهنمایی‌های لازم یا حتی تعیین محل مراجعه بررسی وضعیت، اقدام کنند.

*مطابق برنامه کشوری، واکسیناسیون کرونا در بارداری به چه کسانی توصیه می‌شود؟

واکسیناسیون کووید 19 به مادران باردار در شرایطی که در صورت ابتلا ، امکان شدت بیماری به طور خاص بیشتر خواهد بود، در دستورالعمل واکسیناسیون مادران باردار توصیه شده است.

واکسیناسیون کرونا در همه مادران 35 سال به بالا باید انجام شود.

همچنین در مادران با سن کمتر از 35 سال، در مواردی در حال حاضر واکسیناسیون توصیه می‌شود. این موارد شامل مادران با شاخص توده بدنی 35 و بالاتر، مادران با بیماری‌های زمینه‌ای مانند دیابت، افزایش فشارخون، بیماری‌های قلبی، بیماری مزمن کلیوی، مصرف داروهای ضعف ایمنی، آنمی سیکل سل، سابقه پیوند اعضا، سیروز کبدی و آسم، همچنین مادران با بارداری‌های چندقلویی یا بارداری با IVF، مادران با همسران در مراکز بهداشتی و درمانی مدیریت مبتلایان کووید 19، مادران باردار شاغل بهداشت و درمان یا مراکزی که اولویت تزریق واکسن در برنامه ملی واکسن قرار گرفته‌اند و مادران در مناطقی که در آنها واکسیناسیون 18 سال به بالا شروع شده است.

*آیا در صورت واکسیناسیون قبل از بارداری، نیازی برای تعویق اقدامات برای بارداری است؟

خیر، اما توصیه می‌شود که در بانوانی که قصد بارداری دارند، در صورتی که در اولویت دریافت واکسن قرار گرفته‌اند، واکسن سینوفارم دریافت کنند.

*در صورت واکسیناسیون کووید 19 در بارداری، فاصله‌ای تا تزریق سایر واکسن‌ها مانند توام یا واکسن آنفلوآنزا لازم است ؟

مطابق دستورالعمل کشوری در صورت امکان دو هفته فاصله باشد، ولی تزریق همزمان یا با فاصله کمترهم مشکلی ایجاد نمی‌کند.

*سن بارداری مجاز واکسیناسیون کدام است؟

در هیچکدام از زمان‌های بارداری، ممنوعیت واکسیناسیون نخواهد بود. اگرچه ترجیح این است که بعد از 12 هفته باشد. در موارد واکسیناسیون و بارداری هم زمان، در رابطه با واکسیناسیون 28 روز بعد یا بعد از 12 هفته اول بارداری، تصمیم با مادر بر اساس مشاوره و بررسی شرایط سلامت مادر باردار خواهد بود.

*آیا واکسیناسیون بعد از زایمان و در دوران شیردهی قابل انجام است؟

با توجه به شواهد موجود در دوران شیردهی، واکسیناسیون با واکسن‌های مجاز اعلام شده در دستورالعمل منعی ندارد. بر این اساس، در 42 روز اول بعد از زایمان، واکسیناسیون ترجیحا با واکسن سینوفارم خواهد بود. البته تزریق واکسن آسترازنکا هم در بارداری و شیردهی ممکن است، ولی تجویز آن برای مادران باردار منوط به تشخیص کمیته علمی دانشگاهی واکسن مادران باردار خواهد بود.

البته لازم به ذکراست بانوان باردار در این زمینه باید با توجه به شرایط خود حتما پیش از هر اقدامی با پزشک معالج خود مشورت داشته باشند و دراین زمینه خودسرانه اقدام نکنند.