کوه زباله پشت وعده‌های انجام نشده

با گذشت یک هفته از تجمع مردم رشت در ورودی سایت زباله منطقه جنگلی سراوان و اعتراض نسبت به حل نشدن مساله دفن و معدوم‌سازی زباله‌ها، نمایندگان این استان و نایب‌رییس مجلس از رییس‌جمهوری و وزیر کشور خواستند برای حل این معضل 38 ساله که تبعاتی جبران‌ناپذیر همچون نابودی محیط زیست منطقه، ماندگاری آلودگی آب و خاک به شیرابه زباله‌ها و مخاطرات جدی برای سلامت و جان مردم منطقه دارد، اقدام جدی و فوری را در دستور کار قرار دهند که در نهایت، دیروز شهرداری رشت اعلام کرد که کارخانه کودآلی «لاکان»، از امروز و با هدف کاهش حجم زباله ورودی به سراوان، در دو نوبت کار خواهد کرد. 

درختانی که زیر زباله‌ها دفن می‌شوند 

به گزارش روزنامه اعتماد، صدها نفر از مردم رشت، از هفته گذشته در اعتراض به بی‌توجهی مسوولان نسبت به مرتفع شدن کوه 38ساله زباله‌ها در حاشیه منطقه جنگلی سراوان و بی‌ثمر بودن شعارهایی که طی 5 سال گذشته درباره خرید دستگاه‌های زباله‌سوز و اقدامات فوری برای حل این معضل زیست‌محیطی داده شد، بعد از ممانعت از تردد خودروی حمل زباله به سایت، در ورودی سایتی که از سال 63 به دلایل نامعلوم برای دپو و تخلیه غیرمجاز زباله شهری در نظر گرفته شد تحصن کردند. اعتراض مردم به سکوت و بی‌تفاوتی دولت نسبت به این مشکل محیط زیستی بود آن‌هم در حالی که بهمن‌ماه 1400، وزیر کشور از سایت دپوی زباله‌های سراوان بازدید کرده و همان زمان دستور به پیگیری و اقدامات فوری برای توقف انتقال زباله‌های شهری به این منطقه جنگلی داده بود اما به دلیل بلااثر بودن دستور وزیر کشور طی 3 ماه گذشته، مردم با تجمع اعتراضی خواستند توجه مسوولان را به معضلی که دولت‌های پیشین هم بابت حل و رفع آن اقدام عاجل و موثری انجام نداده‌اند جلب کنند. 

تجمع مردمی که از روز 22 فروردین در این منطقه جنگلی و در ورودی سایت دپوی زباله سراوان شکل گرفت، اعتراض به تداوم تخلیه روزانه هزار تن زباله حمل‌شده توسط بیش از 200 کامیونت و نیسان (۵۵۰ تُن مربوط به شهر رشت و بقیه مربوط به ۵۰ شهر و روستای اطراف) در جوار درختان و منطقه جنگلی سراوان است درحالی‌که آبان 1396 به دنبال تجمع اعتراضی مردم و در حالی که ارتفاع زباله‌های دپو شده در جوار منطقه جنگلی سراوان در آن زمان به 80 متر می‌رسید، مسوولان استانی در دولت دوازدهم، قول پیگیری و حل این مشکل را دادند و حتی اعلام شد که ۱۱ میلیارد تومان هم برای نیروگاه زباله‌سوز رشت پرداخت شده اما حرف‌های روز گذشته نمایندگان استان گیلان در مجلس، حکایت از آن داشت که طی 5 سال گذشته و با وجود شعارهای دولت وقت، قدمی برای حل این مشکل برداشته نشده چنانکه بهمن‌ماه سال گذشته و در زمان بازدید وزیر کشور از سایت دپوی زباله سراوان اعلام شد که حجم زباله انباشت در این منطقه جنگلی، با گذشت 37 سال، به یک میلیون تن رسیده است. بعد از اعتراضات مردمی در آبان 1396 نسبت به تخلیه زباله در حاشیه منطقه جنگلی سراوان، جلسات متعددی با حضور مسوولان وقت قوه قضاییه، استانداری گیلان، سازمان برنامه و بودجه، شهرداری و فرمانداری رشت برگزار شد اما تا سال 1397 که محلی‌ها گفتند قد زباله‌های انباشته در سایت دپوی سراوان، به 94 متر رسیده هم باز معلوم شد که همه قول‌های دولت وقت در پاسخ به اعتراضات و تجمع شبانه فعالان محیط زیست، شعار و وعده‌های پوچ بوده است. اعتراضات 7روزه اخیر نشان می‌دهد که خروجی همه جلساتی که طی 5 سال گذشته برگزار شده هم، چیزی جز قول‌های بی‌پشتوانه و اجرانشده نیست چنانکه از جمله اقداماتی که قرار بود طی 5 سال گذشته انجام شود، تحویل تصفیه‌خانه به شهرداری رشت بود و حتی اعتبار 10 میلیارد تومانی هم برای راه‌اندازی تصفیه‌خانه تخصیص داده شد اما این تصفیه‌خانه بعد از 20 روز فعالیت، تعطیل شد و مجری طرح هم هیچگاه درباره مصارف و هزینه‌کرد اعتبار دریافت‌شده توضیحی نداد. بهمن پارسال و بعد از بازدید وزیر کشور از سایت دپوی زباله سراوان و در حالی که اعلام می‌شد «روزانه در ایام بارانی ۱۵ لیتر بر ثانیه و در روز‌های غیربارانی ۶ لیتر بر ثانیه شیرابه زباله در منطقه سراوان که فقط 17 کیلومتر تا شهر رشت فاصله دارد، تولید و به رودخانه زرجوب و در نهایت به تالاب انزلی سرازیر می‌شود»، استاندار گیلان از «آغاز کار جهادی مدیریت و حل معضل زباله سراوان از صبح فردا» خبر داد اما اعتراضات چند روز گذشته نشان می‌دهد که حتی مسوولان دولت سیزدهم هم عزمی برای حل این معضل زیست‌محیطی که به وضوح، تیشه‌ای بر ریشه طبیعت زیبای حاشیه شهر رشت بوده، نداشتند.  درحالی‌که انتظار معترضان، اجرای عملیاتی وعده‌های دولت بعد از 5 سال شعار و اطمینان‌دهی به مردم است، دیروز جبار کوچکی‌نژاد؛ عضو مجمع نمایندگان استان گیلان در مجلس، یکی از معترضان به تداوم این مشکل زیست‌محیطی و تضییع حق شهروندی و انسانی هموطنان و هم‌استانی‌های خود بود و گفت: «معضل زباله در منطقه سراوان گیلان یک معضل ملی شده است. یک هفته است مردم این منطقه در اعتراض به انباشت زباله تحصن کرده‌اند اما کسی به دادشان نمی‌رسد. اکثر مسوولان هم از این منطقه بازدید کرده‌اند اما مشکل حل نشده در حالی که در بودجه‌های سالانه هم مصوبات مشخصی برای مدیریت پسماند در شهرهای شمالی داشته‌ایم و نباید مشکل به اینجا می‌رسید.»

سه روز قبل، فرماندار رشت با دفاع از اعتراضات مردم منطقه و ابراز تاسف از معضل 37 ساله‌ای که از سال 1363 و به دنبال انتخاب طبیعت زیبای منطقه جنگلی سراوان برای دپوی پسماند ایجاد شده، خبر داد که قرار است محل جدیدی برای انتقال سایت دپوی پسماند سراوان طبق استانداردهای زیست‌محیطی شناسایی شود و از معترضان خواست که به اجرای این پروژه فرصت دهند اما به نظر می‌رسد مردم این‌بار هم حرف‌های مسوولان را باور ندارند چون دقیقا طی 5 سال گذشته همین حرف‌ها و وعده‌ها را با الحان مختلف از مسوولان مختلف شنیده بودند چنان‌که وضعیت زباله‌ها و تصاویر مشمئز‌کننده از دپوی هزاران تن زباله در این طبیعت بکر و زیبا نشان می‌دهد که قول‌های مسوولان هم وعده‌های پوچی بود که صرفا برای ساکت کردن معترضان و نمایش در مقابل دوربین رسانه‌ها اعلام و علنی شد. افزایش بی‌اعتمادی مردم این منطقه به حرف‌های مسوولان دولت سیزدهم و برگزاری تجمع اعتراضی دوباره، از آن رو بود که اسفند سال گذشته، وزیر کشور در بازدید از محل دپوی زباله‌ها دستور به توقف و ساماندهی سایت سراوان داد اما تا امروز که اولین ماه بهار 1401 هم به پایان رسیده، هیچ تغییری در وضعیت این منطقه ایجاد نشده است. 

 دیروز همچنین محمدرضا احمدی؛ نماینده مردم رشت هم در جلسه علنی مجلس، خطاب به رییس‌جمهوری این سوال را مطرح کرد: «آیا می‌دانید مردم سراوان در مدخل ورودی پسماند زباله سراوان تحصن کرده‌اند؟ آیا مشاهده کردید که ارتفاع زباله در سراوان از ۱۱۰ متر گذشته است؟ در ادوار گذشته فقط وعده و عید داده و به وعده‌های خود عمل نکردند؛ مردم سراوان رشت چشم به شما دوخته بودند تا شاید با انتقال محل پسماند زباله سراوان به مکانی دیگر، مابقی عمر خود را به دور از بوی تعفن زباله و بیماری‌های گوناگون طی کنند.»

همچنین علی نیکزاد، نایب‌رییس مجلس از وزیر کشور خواستار یک اقدام جدی در این زمینه شد و با تایید اظهارات نمایندگان استان گیلان درباره تجمع اعتراضی بیش از 500 نفر از مردم منطقه در ورودی سایت دپوی زباله منطقه جنگلی سراوان تاکید کرد که به دنبال بازدید وزیر کشور از این منطقه، انتظار این است که یک اقدام جدی و فوری برای کمک به مردم منطقه و محیط زیست شهرستان رشت انجام شود. 

سوال مهم این است که اگر واقعا دولت سیزدهم خواستار و مصر به حل معضلی بود که به قول مسوولان استانی و نمایندگان مجلس، میراث دولت‌های گذشته بوده، چرا همان دی ماه پارسال که نماینده رشت خطاب به وزیر نیرو و وزیر کشور گفت که 20 هزار هکتار جنگل در بخش سنگر در رشت به سایت بزرگ زباله در سراوان تبدیل شده، هیچ اقدامی برای حل این معضل صورت نگرفت و تا امروز که مثل همیشه، معترضان برای رساندن صدای خود به گوش دولتمردان و تصمیم‌گیران، چاره‌ای جز خیابانی کردن اعتراضات خود ندارند، هیچ مقام مسوولی درباره اقدام فوری و عاجل برای حل این معضل اظهارنظر و اطلاع‌رسانی نکرد و حالا که اعتراضات، علنی و مصور شده، مسوولان استانی و کشوری وعده حل فوری می‌دهند؟