شرایط کرونا را شکننده‌تر از گذشته شده/کشور ما هم مانند برخی کشورهای دیگر، در معرض خطر خیزش موارد ابتلا و پیک است/ماسک را کنار نگذارید

حمید سوری، اپیدمیولوژیست درباره آخرین وضعیت کرونا در جهان و ایران، گفت: بعد از اینکه اُمیکرون به عنوان واریانت غالب بر بسیاری از کشورها حاکم شد، طبیعتا به این دلیل که شدت بیماری کاهش یافته بود، موارد مرگ و بستری هم کاهش یافت، اما موارد ابتلا علی‌رغم اینکه نوساناتی داشت، در بسیاری از کشورها همچنان دیده می‌شود. به همین دلیل هرگز تا به حال از خاموشی اپیدمی از سوی مراکز معتبر دنیا صحبتی نشده است.

به گزارش ایسنا، وی افزود: زمانی می‌توانیم بگوییم که اپیدمی خاموش شده یا پاندمی تمام شده که حداقل دو دوره از بیماری بگذرد و ما مورد ابتلای جدیدی نداشته باشیم. نهایتا از آنجایی که چنین اتفاقی نیفتاده، طبیعتا نیازمند این بودیم که رصد و رهگیری را در فرآیند اپیدمی داشته باشیم و پیگیری را انجام دهیم. همچنین از آنجاکه در کشور ما که نظام بیماریابی فعال وجود ندارد، تعداد تست‌ها کاهش یافت و نتوانستیم خیلی تصویر روشنی از اپیدمی در کشور داشته باشیم، اما در کشورهایی که بیماری‌یابی فعال دارند، نشان داده شد که این نوسانات در ابتلا ایجاد شده و خیزشی آغاز شده است.

افزایش موارد ابتلا به کرونا در کشورهای اطراف ایران

سوری با بیان اینکه در حال حاضر بیش از ۵۰ کشور دنیا خیزش در موارد ابتلا به کرونا را نشان می‌دهند، گفت: متاسفانه برخی از این موارد خیزش به تدریج در کشورهای منطقه در حال افزایش است. کشورهایی مانند عربستان، کویت، امارات، پاکستان، عراق، قطر و... که همه این کشورها افزایش موارد ابتلا را داشتند. به ویژه در شرایطی که اخیرا زائرانی از عتبات بازگشته‌اند، نگرانی احتمال افزایش موارد ابتلا در کشور ما هم وجود دارد.

خطر خیزش دوباره کرونا در کشور

توصیه‌هایی برای مقابله با پیک احتمالی

وی با تاکید بر لزوم بیماریابی در کشور، گفت: در حال حاضر کشور ما در معرض خطر خیزش موارد ابتلا و پیک است. برای اینکه بتوانیم این موضوع را کنترل کنیم، نظام سلامت باید آمادگی لازم را داشته باشد؛ باید تعداد تست‌ها افزایش یابد، کنترل‌های مرزی اعم از هوایی و زمینی و ... افزایش یابد، باید رصد کنیم تا ببینیم که طغیان‌های ابتلا در کجاها ممکن است رخ دهد و آن‌ها را به صورت سریع شناسایی کرده و پاسخ دهیم. بر همین اساس نیاز داریم که تیم‌های واکنش سریع فعال شوند. همچنین نیاز است که ببینیم سطح ایمنی جامعه‌مان چقدر است، اگر پیک جدیدی آید و خیزش پیدا کند، سطح ایمنی جامعه ما در حدی هست که بتواند مقابله کند یا اینکه سطح ایمنی به دلیل گذشت زمان پایین آمده و تعداد افراد حساس جامعه افزایش یافته و در نتیجه ممکن است که ما پیک بعدی را شاهد باشیم.

شرایط کرونا شکننده‌تر از قبل

وی درباره نحوه رعایت پروتکل‌های بهداشتی در شرایط فعلی، گفت: در حال حاضر اوضاع اپیدمی کاملا شکننده است و حتی با احتمال ضعیف بازگشت اپیدمی نیاز است که محافظت کنیم. هیچ مطالعه‌ بومی نداریم که ثابت کند و نشان دهد که نیاز است که در فضاهای مختلف ماسک بزنیم یا خیر؟. در کشورهای مختلف مطالعاتی انجام شده و باتوجه به سنجش سطح خطر مقداری تسهیلات یا سخت‌گیری‌ها را تغییر دادند، حتی در یک کشور الزاما یک شهرستان با شهرستان دیگر الگوی مشابهی ندارد. بنابراین برای تحلیل وضعیت، نیاز به اطلاعات و مطالعات علمی بومی داریم و دوم اینکه سطح خطر را بسنجیم و بر اساس سنجش سطح خطر اعلام کنیم که ماسک استفاده کنیم یا خیر. من به عنوان کسی که تخصصم در حوزه اپیدمیولوژی است و از ابتدا هم در کرونا درگیر بودم، به هیچ وجه کنار گذاشتن ماسک را توصیه نمی‌کنم. البته اینکه صرفا اعلام کنیم فضای باز، باید بدانیم که یک ورزشگاه هم با تراکم جمعیت بالا فضای باز تلقی می‌شود، اما در آنجا احتمال سرایت ابتلا بسیار بالاست. بنابراین نمی‌توان به این صورت قضاوت کرد. بنابراین نمی‌توان به صورت علمی چنین توصیه‌ای کرد. به ویژه در حال حاضر که شرایط کرونا شکننده‌تر شده و خبرهای نگران‌کننده‌ای می‌آید، اصلا موافق نیستم که سخت‌گیری‌های مربوط به رعایت پروتکل‌ها به صورت رسمی کاهش یابد.

سوری در ادامه گفت: در حال حاضر سویه غالب همچنان سویه اُمیکرون است، اما ساب‌واریانت‌های اُمیکرون به شکل‌های مختلف وجود دارند. متاسفانه از آنجایی که در کشور نظام توالی‌یابی ویروس نداریم، خیلی نمی‌توانیم درباره ساب‌واریانت‌های موجود در کشور قضاوت کنیم. به نظر می‌آید که ساب‌واریانت‌های BA۴ و BA۵ هم سرایت پیدا کرده باشد، اما مستندات قوی برای این موضوع وجود نداشته است.

تزریق دز یادآور و شرط‌های آن

این اپیدمیولوژیست درباره شرایط تزریق دزهای یادآور واکسن کرونا نیز به ایسنا گفت: واکسیناسیونی که در مقابل کرونا انجام می‌شود، در خوشبینانه‌ترین شکل ممکن، حدود ۷۰ درصد اثربخشی دارند. یعنی اگر ۱۰۰ درصد مردم واکسن تزریق کرده باشند، ۷۰ درصدشان ایمنی پیدا کرده‌اند. حال اگر دو دز تزریق شود، شانس ایمنی افزایش می‌یابد. از طرفی با گذشت زمان سطح ایمنی افراد کاهش می‌یابد. معمولا این واکسن‌ها چهار تا شش ماه بعد از آخرین تزریقی که انجام می‌گیرد، سطح ایمنی‌شان کاهش یافته و دیگر فرد در مقابل بیماری ایمن نیست. بنابراین لازم است که تزریق مجدد داشته باشند. منتها این کار هم منوط به این است که در سطح کشور یک بررسی داشته باشیم و ببینم که سطح ایمنی جامعه چقدر است، آیا واقعا سطح ایمنی کاهش یافته یا فکر می‌کنیم که کاهش یافته است. باید یاد بگیریم که بدون مستندات علمی و به ویژه مستندات بومی نمی‌توان تصمیم گرفت و از آن دفاع کرد.

سوری ادامه داد: متاسفانه آن شاخه تحقیق یا بازوی تحقیقاتی که باید در کنار تصمیم‌گیری در حوزه سلامت باشد، بسیار ضعیف است. نیاز داریم که بازوی علمی را برای تصمیم‌گیری در کشورمان در حوزه سلامت به حدی تقویت کنیم که خطا در تصمیم‌گیری به حداقل ممکن برسد.

وی گفت: باید توجه کرد که منظور از دز یادآور این است که افرادی که سطح ایمنی‌شان پایین آمده، بوستر تزریق کنند تا مجددا سطح ایمنی افزایش یابد. اگر واقعا تزریق دز بوستر نیاز باشد و بر اساس مطالعات به این نتیجه برسیم، به صلاح است. در عین حال مشخص هم نیست با شرایطی که تداعی کردیم و اعلام کردیم که همه چیز عادی شده و ... مردم از تزریق دز یادرآور استقبال کنند. باید روی این موضوع هم کار شود که مردم هم برای تزریق دز بعدی واکسن ترغیب شوند. در غیر این صورت ممکن است با شکست مواجه شود و بعد ترمیم آن بسیار سخت خواهد بود.