مرضیه موسوی، یک کارشناس پستانداران گوشتخوار:
تصادفات جاده‌ای؛ علل ۵۰ درصد تلفات حیات وحش و ۵۲ درصد تلفات یوزپلنگ آسیایی
یک کارشناس پستانداران گوشتخوار دفتر حفاظت و مدیریت حیات وحش سازمان حفاظت محیط زیست ضمن ارائه آماری از تلفات حیات وحش گفت: ۵۰ درصد تلفات حیات وحش و ۵۲ درصد تلفات یوزپلنگ آسیایی ناشی از تصادفات جاده‌ای بوده است.
مرضیه موسوی، یک کارشناس پستانداران گوشتخوار دفتر حفاظت و مدیریت حیات وحش سازمان حفاظت محیط زیست به ارائه آماری از تلفات یوزپلنگ آسیایی - که گونه‌ای در معرض خطر انقراض است- اشاره و اظهارکرد: ۳۸ مورد برای تلفات یوزپلنگ آسیایی ثبت شده که از این تعداد ۱۹ فرد یوز براثر تصادفات جاده‌ای بوده و تنها هشت فرد آن مربوط به جاده عباس‌آباد است. شش مورد در جاده یزد به کرمان و در منطقه کالمند-بهادران رخ داده است. یک مورد جاده بافق- بهاباد، یک مورد در جاده سنخواست– جاجرم در منطقه دره‌انجیر میاندشت، یک مورد در پناهگاه دربند راور در استان کرمان و یک مورد نیز در جاده نایبندان بوده است.
به گزارش ایسنا، بخش هایی از گفت و گوی موسوی را در ادامه می خوانید:
*بیشترین تلفات جاده‌ای یوز در جاده عباس‌آباد گزارش شده است، توران یک منطقه زادآور و زیستگاهی مهم برای یوزپلنگ است، به همین دلیل بیشترین تلفات در این جاده بوده است. سال‌ها قبل در جاده کالمند- بهادران نیز تلفات جاده‌ای یوز را داشته‌ایم اما در حال حاضر دیگر یوز در آن منطقه نداریم که اگر داشتیم به‌طور قطع تلفات جاده‌ای هم وجود داشت.
*سه توله نابالغ که دو مورد جنسیتی نامعلوم دارند، یک فرد توله یوز ماده - که اخیرا بر اثر تصادف تلف شد، دو فرد یوز ماده، یک فرد یوز نر یکساله، یک فرد یوز بالغ با جنسیت نامعلوم و یک فرد یوز سه ساله با جنسیت نامعلوم در این جاده براثر تصادف تلف شده‌اند همچنین اولین آمار ثبت شده تلفات یوز بر اثر تصادف، مربوط به جاده نایبندان در سال ۷۸ و متعلق به یک یوز نر است. اولین آمار ثبت شده در جاده عباس آباد نیز در سال ۸۹ بوده است که یک فرد یوز ماده و دو توله نابالغ تلف شدند.
*یوزپلنگ گونه‌ای قلمروطلب است و باتوجه به زیستگاه و رفتارهایی که دارد معمولا در حال مهاجرت و جابه‌جایی بین زیستگاه‌های خود است. بدین جهت بیشتر در معرض تصادفات جاده‌ای قرار می‌گیرد. براساس این گزارش ۵۲ درصد از تلفات یوزپلنگ مربوط به تصادفات جاده‌ای بوده همچنین علت نیمی از کل تلفات حیات وحش، حوادث جاده‌ای گزارش شده است البته این تلفات جدای از بحث شکار غیرمجاز است که بیشتر علفخواران را تهدید می‌کند. این آمار از تلفات جاده‌ای تنها لاشه‌هایی هستند که توسط محیط‌بانان در مناطق و جاده‌ها دیده می‌شوند. پس از بررسی علت تلفات متوجه می‌شویم که براثر تصادف، تعارض، بیماری یا سم جان خود را از دست داده‌اند.
*آمار به دست آمده از تلفات حیوانات در جاده‌ها بسیار محدود و البته تکان‌دهنده است چراکه بسیاری از تلفات جاده‌ای گزارش نمی‌شوند اما می‌توان گفت جاده‌ها تهدید بالقوه‌ای برای حیات وحش هستند و اگر وضعیت به همین شیوه ادامه پیدا کند و وزارت راه و شهرسازی بدون ملاحظات زیست‌محیطی به گسترش شبکه راه‌ها بپردازد، تلفات افزایش می‌یابد و بسیاری از گونه‌هایمان را از دست می‌دهیم.
*علاوه بر تلفات جاده‌ای و تعارضات موارد دیگری مانند بالا رفتن سن گونه و مرگ طبیعی نیز وجود دارد حتی بعضا گونه‌ها در فصل جفت‌گیری با یکدیگر درگیری پیدا می‌کنند و باعث از بین رفتن هم می‌شوند. بیماری نیز در برخی از آن‌ها عامل تلف شدن است اما در کنار همه این موارد تلفات جاده‌ای بیشترین عامل مرگ‌ومیر حیات وحش کشور است.
*پلنگ معمولا به دلیل سم، شکار یا عللی از این دست تلف می‌شود اما یوز با چنین مشکلاتی روبه‌رو نیست البته یوز جمعیت بسیار کمی دارد، به همین دلیل با تعارضات مشابه رو به رو نیست اما تلفات جاده‌ای عامل اصلی مرگ و میر یوز است.
*براساس گزارش ارایه شده درسال ۹۵، ۶۳ درصد از تلفات جاده‌ای مربوط به سگ‌سانان بوده است که شغال و روباه در این بین بیشترین آسیب را دیده‌اند.تمامی هشت گونه گربه‌سان موجود در ایران مانند گربه پالاس، گربه جنگلی، گربه وحشی و ... از جاده‌ها آسیب می‌بینند حتی گربه شنی که زیستگاه بیابانی دارد و در معرض جاده نیست هم در معرض تلفات جاده‌ای قرار دارد.
*تلفات گونه‌های بزرگی مانند خرس قهوه‌ای، کفتار، شغال و روباه به تلفات بسیار زیاد گونه‌های کوچک جثه مانند خرگوش و خارپشت بسیار بالا است اما با از دست دادن گونه‌های بزرگ‌جثه این گونه‌های کوچک دیگر دیده نمی‌شوند که در حال از دست دادن بسیاری از آن‌ها هستیم.
*۷۰ درصد از تلفات جاده‌ای پلنگ در جاده های استان گلستان اتفاق افتاده است. این جاده منطقه را تخریب کرده است. باتوجه به تنوع زیستی در پارک ملی گلستان، این جاده باعث تلفات بسیاری از گوشتخواران ما مانند پلنگ شده است.
*تلفات جاده‌ای معضلی برای حیات وحش ما است. سازمان حفاظت محیط زیست در حد توان با احداث جاده‌های جدید به‌ویژه آن‌ها که از داخل مناطق حفاظت شده عبور می‌کنند، مخالفت و با نهادهای ذی‌ربط مانند وزارت راه و شهرسازی رایزنی می‌کند. با اقدامات سازمان تاحدی حساسیت در این زمینه ایجاد شده است. بسیاری از ادارات محیط زیست نقاط داغ تلفات جاده‌ای را شناسایی و به ادارات مربوطه در هر استان اعلام کرده‌اند تا به ایمن‌سازی جاده جهت عبور حیات وحش بپردازند.
*درمورد اتفاق اخیر - تلف شدن توله یوز ماده در جاده عباس‌آباد جلساتی برگزار شده و قرار است همکاری‌های بیشتری جهت ایمن‌سازی جاده باتوجه به پروتکل‌های موجود صورت بگیرد. امیدواریم هرچه زودتر ایمن‌سازی این جاده‌ها انجام شود.
دیدگاه تان را بنویسید