دانشگاه‌های ایران به پایین‌ترین رتبه جهانی رسیده‌اند

بنفشه سام‌گیس- بررسی‌های «اعتماد» از نتایج 8 رتبه‌بندی دانشگاه‌های جهان (QS، RUR  ، CSIC  ، ISC   ، CWUR  ، شانگهای ، تایمز   ، USNEWS ) نشان داد که نه‌تنها طی دو دهه اخیر، هیچ یک از دانشگاه‌های ایران در 100 ردیف اول رتبه‌بندی جهانی نبوده‌اند، در سال تحصیلی 2022 و 2023، جایگاه دانشگاه‌های ایران به دلیل عقب‌افتادگی از ارتقای علمی، پایین‌ترین ردیف‌های جدول رتبه‌بندی‌ها بوده و در مواردی، رتبه مشخص شده برای برخی دانشگاه‌های ایران به دلیل افت کیفی در حدی تنزل کرده که در گروه بدون رتبه (+) قرار گرفته‌اند.

به گزارش اعتماد، نتایج رتبه‌بندی دانشگاه‌ها مهم‌ترین ملاک متقاضیان ادامه تحصیل؛ چه در کشور خود و چه در سایر کشورهاست. رتبه‌بندی دانشگاه‌ها از ساختار نسبتا ثابتی پیروی می‌کند و کیفیت آموزشی، پژوهش‌های دانشگاهی مورد استناد مراکز علمی و تحقیقاتی، تعداد فارغ‌التحصیلان شاغل در شرکت‌ها و موسسات معتبر از معمول‌ترین معیارها در رتبه‌بندی‌های جهانی است. نتیجه رتبه‌بندی‌های جهانی، تصویر واضحی از میزان توجه دولت‌ها به تحقیق و پژوهش، سهم‌دهی به علم در ساختار کلان یک کشور، میزان اعتبار جامعه دانشگاهی و تحصیلکرده در نگاه دولت‌ها و زمینه‌سازی برای مشارکت علمی دانشگاهیان در توسعه کشورهاست. 

1- رتبه‌بندی شانگهای ARWU

  10 دانشگاه اول جهان در این رتبه‌بندی در سال 2022: 

 دانشگاه هاروارد / دانشگاه استنفورد / MIT (موسسه فناوری ماساچوست) / دانشگاه کمبریج / دانشگاه برکلی / دانشگاه پرینستون / دانشگاه آکسفورد / دانشگاه کلمبیا / Caltech (موسسه فناوری کالیفرنیا) / دانشگاه شیکاگو

  100 دانشگاه اول در رتبه‌بندی 2022 شانگهای از کشورهای امریکا، استرالیا، انگلیس، سنگاپور، فرانسه، اسراییل، سوییس، هنگ‌کنگ، کانادا، کره‌جنوبی، ژاپن، دانمارک، چین، سوئد، آلمان، هلند، نروژ، بلژیک و فنلاند بوده‌اند .

 رتبه دانشگاه‌های ایران در رتبه‌بندی شانگهای در سال 2022 و بین 1000 دانشگاه جهان: 

دانشگاه تهران (301 – 400) دانشگاه علوم پزشکی تهران (401-500) دانشگاه تربیت مدرس (501-600) دانشگاه صنعتی امیرکبیر (601 – 700) دانشگاه صنعتی شریف (601 – 700) دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی (701 – 800) دانشگاه علم و صنعت (801 – 900) دانشگاه علوم پزشکی مشهد (801 – 900) دانشگاه فردوسی مشهد (901 – 1000) دانشگاه علوم پزشکی ایران (901 – 1000) دانشگاه تبریز (901 - 1000) 

  رتبه‌بندی شانگهای ARWU چیست ؟

 این رتبه‌بندی از سال 2009 میلادی تاکنون، هرساله توسط موسسه مشاوره رتبه‌بندی شانگهای چین منتشر می‌شود. معیارهای « شانگهای » برای رتبه‌بندی دانشگاه‌های جهان شامل تعداد فارغ‌التحصیلان و اعضای هیات علمی برنده جوایز نوبل و مدال‌های فیلدز دانشگاه، تعدادمحققان پراستناد انتخاب شده توسط Clarivate، تعداد مقالات منتشرشده درمجلات Nature و  Science و عملکرد سرانه دانشگاه است .

2 - رتبه‌بندی QS

  10 دانشگاه اول جهان در این رتبه‌بندی در سال 2022: 

 MIT / دانشگاه اکسفورد / دانشگاه استنفورد / دانشگاه کمبریج / دانشگاه هاروارد / Caltech / امپریال کالج لندن / ETH (دانشگاه صنعتی زوریخ) UCL (کالج دانشگاهی لندن) / دانشگاه شیکاگو   100 دانشگاه اول جهان در رتبه‌بندی 2022 QS از کشورهای امریکا، انگلیس، سوییس، سنگاپور، چین، هنگ‌کنگ، ژاپن، کانادا، استرالیا، کره جنوبی، فرانسه، آلمان، هلند، مالزی، تایوان، آرژانتین، بلژیک، نیوزیلند، سوئد و دانمارک بوده‌اند .

   رتبه دانشگاه‌های ایران در رتبه‌بندی QS در سال 2022 و بین 1300 دانشگاه جهان: 

 دانشگاه صنعتی شریف (381) دانشگاه صنعتی امیرکبیر (465) دانشگاه تهران (521 – 530) دانشگاه علم و صنعت (541 – 550) دانشگاه شیراز (751 – 800) دانشگاه شهید بهشتی (1001 – 1200) 

  رتبه‌بندی QS چیست ؟ 

 رتبه‌بندی QS از سال 2004 تاکنون، جایگاه جهانی دانشگاه‌ها را بر اساس 6 معیار شهرت علمی، شهرت دانشگاه، نسبت دانشجویان هیات علمی دانشگاه، استنادات به ازای هر دانشکده، نسبت استادان بین‌المللی، نسبت دانشجویان بین‌المللی تعیین می‌کند .

3- رتبه‌بندی تایمز THE 

  10 دانشگاه اول جهان در این رتبه‌بندی در سال 2023: 

دانشگاه آکسفورد / دانشگاه هاروارد / دانشگاه کمبریج / دانشگاه استنفورد / MIT / Caltech / دانشگاه پرینستون / دانشگاه برکلی / دانشگاه ییل / امپریال کالج لندن

  100 دانشگاه اول جهان در رتبه‌بندی 2023 THE از کشورهای امریکا، انگلیس، سوییس، چین، سنگاپور، هنگ‌کنگ، ژاپن، کانادا، استرالیا، کره جنوبی، فرانسه، آلمان، هلند، بلژیک، سوئد بوده‌اند.

  رتبه دانشگاه‌های ایران در رتبه‌بندی THE در سال 2022 و بین 1799 دانشگاه جهان: 

دانشگاه‌‌های علوم پزشکی گلستان، علوم پزشکی کردستان، علوم پزشکی مازندران (351 – 400) دانشگاه‌های علوم پزشکی اراک، علوم پزشکی بابل، نوشیروانی بابل، علوم پزشکی قزوین، علوم پزشکی قم، صنعتی شریف، علوم پزشکی ارومیه (401 – 500) دانشگاه‌های علم و صنعت، آزاد شعبه نجف آباد، علوم پزشکی کاشان، علوم پزشکی کرمانشاه، صنعتی شیراز (501- 600) دانشگاه‌های علوم پزشکی جندی‌شاپور اهواز، صنعتی امیر‌کبیر، شهید مدنی آذربایجان، علوم پزشکی ایلام، علوم پزشکی ایران، کاشان، کردستان، علوم پزشکی مشهد، محقق اردبیلی، تبریز، علوم پزشکی تبریز، تهران، علوم پزشکی تهران (601 – 800) دانشگاه‌های علوم پزشکی کرمان، شهید بهشتی، شیراز، علوم پزشکی شیراز (801 – 1000) دانشگاه‌های فردوسی مشهد، حکیم سبزواری، علوم پزشکی اصفهان، صنعتی اصفهان، خواجه نصیرالدین طوسی، لرستان، مراغه، مازندران، صنعتی سهند، علوم پزشکی سمنان، علوم پزشکی شهید بهشتی، شهرکرد، صنعتی شاهرود، علوم بهزیستی و توانبخشی، ارومیه، یاسوج (1001 – 1200) دانشگاه‌های اراک، بوعلی‌سینا، دامغان، اصفهان، خوارزمی، خلیج فارس، سمنان، شاهد، شهید باهنر کرمان، شهید چمران اهواز، تربیت معلم شهید رجایی، یزد، زنجان، علوم پزشکی زنجان (1201 – 1500) دانشگاه‌های الزهرا، پیام نور، سیستان و بلوچستان (بالای 1500) 

   رتبه‌بندی تایمز THE چیست ؟

 رتبه‌بندی تایمز THE در سال تحصیلی 2022 - 2023 وضعیت و شاخص 1799 دانشگاه در 104 کشور و منطقه جهان را بر اساس 13 شاخص آموزش (کیفیت آموزشی، نسبت تعداد فارغ‌التحصیلان هر مقطع تحصیلی بالاتر به مقطع تحصیلی پایین‌تر) شهرت دانشگاه، تحقیق، استنادات و تاثیر جهانی تحقیقات، درآمدزایی دانشگاه از طریق انتقال دانش و چشم‌انداز بین‌المللی بابت تحقیقات و فارغ‌التحصیلان و با نظر سنجی از 40 هزار محقق ارزیابی کرده که با این گستردگی، بزرگ‌ترین و متنوع‌ترین رتبه‌بندی دانشگاه‌ها تا امروز است. این رتبه‌بندی بر اساس مستندات گردآوری شده از حدود 1800 موسسه سراسر جهان تنظیم می‌شود .

4- رتبه‌بندی RUR

  10 دانشگاه اول جهان در این رتبه‌بندی در سال 2022: 

 Caltech / دانشگاه هاروارد / MIT / موسسه آموزش علوم پزشکی کارولینسکا / ETH / دانشگاه کلمبیا / امپریال کالج لندن / دانشگاه شیکاگو / دانشگاه جان هاپکینز

  100 دانشگاه اول در رتبه‌بندی 2022 RUR از کشورهای امریکا، استرالیا، انگلیس، سنگاپور، فرانسه، سویس، هنگ‌کنگ، کانادا، کره‌جنوبی، ژاپن، دانمارک، چین، سوئد، آلمان، هلند، هند، ایتالیا، روسیه، برزیل، تایوان و فنلاند بوده‌اند .

 رتبه دانشگاه‌های ایران در رتبه‌بندی RUR در سال 2022 و بین 1000 دانشگاه جهان: 

 دانشگاه علوم پزشکی تهران (176) دانشگاه تهران (325) دانشگاه صنعتی اصفهان (367) دانشگاه علم و صنعت (398) دانشگاه شهید بهشتی (459) دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی (482) دانشگاه نوشیروانی بابل (528) دانشگاه تبریز (621) دانشگاه کاشان (633) دانشگاه اصفهان (686) دانشگاه علامه طباطبایی (748) دانشگاه کردستان (772) دانشگاه الزهرا (782) دانشگاه صنعتی کرمانشاه (801) دانشگاه مازندران (801) 

  رتبه‌بندی RUR چیست ؟

 رتبه‌بندی RUR از سال 2010، هر‌ساله توسط آژانس RUR ‌در روسیه برای انتخاب 1000 دانشگاه برتر از 85 کشور جهان با 4 شاخص کیفیت آموزشی (تعداد دانشجویان، تعداد اعضای هیات علمی، نسبت دانشجو به تعداد اعضای هیات علمی، تعداد فارغ‌التحصیلان به ازای مدرک تحصیلی، تعداد فارغ‌التحصیلان کارشناسی ارشد و دکتری در مقایسه با تعداد فارغ‌التحصیلان مقطع کارشناسی) پژوهش (تعداد مقالات اعضای هیات علمی دانشگاه، استنادهای جهانی به نتایج تحقیقات انجام شده، استنادهای جهانی به نویسندگان تحقیقات و مقالات و پژوهشگران شاغل یا فارغ‌التحصیل دانشگاه) اعتبار جهانی (شهرت بین‌المللی کیفیت آموزشی و تحقیقات، میزان مشارکت در فرآیند آموزشی و علمی در سطح بین‌المللی، تعداد استادان و اعضای هیات علمی خارجی و غیر بومی در دانشگاه، تعداد دانشجویان خارجی دانشگاه، تعداد مقالات بین‌المللی تالیف مشترک با استادان، دانشجویان یا اعضای هیات علمی از سایر کشورها) توانایی و پایداری مالی دانشگاه (میزان تخصیص بودجه برای ارتقای کیفیت آموزشی و پژوهشی، درآمد پژوهشی اعضای هیات علمی دانشگاه، درآمد پژوهشی و بودجه سالانه دانشگاه، درآمد دانشگاه به ازای هر دانشجو، درآمد دانشگاه به ازای مقالات و پژوهش‌های انجام شده) انجام می‌شود. 

5- رتبه‌بندی USNEWS 

 10 دانشگاه اول جهان در این رتبه‌بندی در سال 2022: 

دانشگاه هاروارد / MIT / دانشگاه استنفورد / دانشگاه برکلی / دانشگاه آکسفورد / دانشگاه سیاتل / دانشگاه کلمبیا / دانشگاه کمبریج / Caltech / دانشگاه جان هاپکینز

  100 دانشگاه اول در رتبه‌بندی 2022 USNEWS از کشورهای امریکا، استرالیا، انگلیس، سنگاپور، فرانسه، سویس، هنگ‌کنگ، کانادا، ژاپن، دانمارک، چین، سوئد، آلمان، هلند، نروژ، بلژیک، عربستان سعودی، اسپانیا، فنلاند بوده‌اند .

  رتبه دانشگاه‌های ایران در رتبه‌بندی USNEWS در سال 2022 و بین 2165 دانشگاه جهان: 

 دانشگاه تهران (329) دانشگاه آزاد (394) دانشگاه علوم پزشکی تهران (517) دانشگاه نوشیروانی بابل (598) دانشگاه صنعتی شریف (598) دانشگاه تبریز (625) دانشگاه صنعتی امیرکبیر (633) دانشگاه تربیت مدرس (708) دانشگاه صنعتی اصفهان (739) دانشگاه علوم پزشکی مشهد (779) دانشگاه علوم پزشکی ایران (794) دانشگاه شیراز (821) دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی (826) دانشگاه علم و صنعت (879) دانشگاه مازندران (896) دانشگاه علوم پزشکی تبریز (975) دانشگاه علوم پزشکی شیراز (977) دانشگاه شهید بهشتی (1042) دانشگاه فردوسی مشهد (1046) دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه (1106) دانشگاه علوم پزشکی اصفهان (1129) 

  رتبه‌بندی USNEWS چیست ؟

 US News & World Report یک شرکت رسانه‌ای دیجیتال در ایالات متحده امریکاست که طی 10 سال اخیر، با استناد به داده‌های جهانی، در موضوعات مختلف رتبه‌بندی انجام می‌دهد؛ بهترین کشورها برای سفر، بهترین کشورها بابت سطح رفاه شهروندان، محبوب‌ترین کشورها از نظر دانشجویان، بهترین کشورها از نظر درآمد سرانه و تولید ناخالص داخلی و ...... این شرکت، ماهانه 40 میلیون کاربر دارد و رتبه‌بندی 2022 USNEWS درباره دانشگاه‌های جهان، نهمین گزارش سالانه در این زمینه است. این رتبه‌بندی با بررسی بیش از 2000 دانشگاه در 95 کشور جهان و بر مبنای شاخص شهرت جهانی، تعداد تحقیقات مورد استناد دانشگاه در سطح منطقه‌ای و بین‌المللی، تعداد تالیفات و انتشارات، تعداد همایش‌ها، تعداد مقالات و تالیفات و کتاب‌های در فهرست 10 درصد استناد برتر جهان، همکاری‌های بین‌المللی، شهرت بین‌المللی و منطقه‌ای پژوهش‌های دانشگاه انجام می‌شود. 

6 - رتبه‌بندی CWUR

 10 دانشگاه اول جهان در این رتبه‌بندی در سال 2022: 

 دانشگاه هاروارد / MIT / دانشگاه استنفورد / دانشگاه کمبریج / دانشگاه آکسفورد / دانشگاه پرینستون / دانشگاه شیکاگو / دانشگاه کلمبیا / UPENN  (دانشگاه پنسیلوانیا) / Caltech

  100 دانشگاه اول در رتبه‌بندی 2022 CWUR از کشورهای امریکا، استرالیا، انگلیس، سنگاپور، فرانسه، اسراییل، سوییس، کانادا، کره جنوبی، ژاپن، دانمارک، چین، سوئد، آلمان، هلند، نروژ و تایوان بوده‌اند .

  رتبه دانشگاه‌های ایران در رتبه‌بندی CWUR در سال 2022 و بین 2000 دانشگاه جهان: 

 دانشگاه آزاد (352) دانشگاه تهران (495) دانشگاه علوم پزشکی تهران (622) دانشگاه صنعتی شریف (646) دانشگاه صنعتی اصفهان (718) دانشگاه تربیت مدرس (768) دانشگاه صنعتی امیرکبیر (790) دانشگاه علم و صنعت (908) دانشگاه شیراز (922) دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی (938) دانشگاه فردوسی مشهد (978) دانشگاه تبریز (985) دانشگاه شهید بهشتی (1102) دانشگاه علوم پزشکی ایران (1223) دانشگاه علوم پزشکی مشهد (1257) دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی (1277) دانشگاه علوم پزشکی اصفهان (1286) دانشگاه نوشیروانی بابل (1324) دانشگاه علوم پزشکی شیراز (1365) دانشگاه علوم پزشکی تبریز (1394) دانشگاه اصفهان (1454) دانشگاه گیلان (1538) دانشگاه سمنان (1569) دانشگاه شهید باهنر کرمان (1576) دانشگاه رازی (1589) دانشگاه کاشان (1598) دانشگاه بوعلی سینا (1603) دانشگاه یزد (1684) دانشگاه پیام نور (1693) 

 رتبه‌بندی CWUR چیست ؟

 CWURیک سازمان مشاوره در امارات متحده عربی است که از سال 2012 رتبه‌بندی 1000 دانشگاه برتر جهان را با در نظر گرفتن کیفیت آموزشی (تعداد فارغ‌التحصیلان و اعضای هیات علمی برنده جوایز معتبر علمی بین‌المللی) جایگاه شغلی و تعداد فارغ‌التحصیلان شاغل در شرکت‌های معتبر، تعداد مقالات پژوهشی منتشر شده در نشریات معتبر جهان، تعداد استنادها به تالیفات و مقالات دانشگاه، شهرت دانشگاه به ازای استادان و هیات علمی، جایگاه علمی و پژوهشی دانشگاه (تعداد پروانه‌های ثبت اختراع جهانی دانشگاه) انجام می‌دهد. 

7-  رتبه‌بندی CSIC

  10 دانشگاه اول جهان در این رتبه‌بندی در سال 2023: 

 دانشگاه هاروارد / دانشگاه استنفورد / MIT / دانشگاه برکلی / دانشگاه آکسفورد / دانشگاه میشیگان / دانشگاه واشنگتن / دانشگاه کرنل / دانشگاه کلمبیا / UPENN   100 دانشگاه اول در رتبه‌بندی 2023 CSIC از کشورهای امریکا، استرالیا، انگلیس، سنگاپور، هنگ‌کنگ، بلژیک، فنلاند، برزیل، سوییس، کانادا، کره‌جنوبی، ژاپن، دانمارک، چین، آلمان، هلند، نروژ بوده‌اند .

 رتبه دانشگاه‌های ایران در رتبه‌بندی CSIC در سال 2023 و بین 31 هزار دانشگاه و موسسه آموزشی و تحقیقاتی: 

 دانشگاه علم و صنعت (871) دانشگاه علوم پزشکی ایران (980) دانشگاه علوم پزشکی ایرانشهر (5845) دانشگاه صنعت و معدن (27269) 

  رتبه‌بندی CSIC چیست ؟

 CSIC موسسه تحقیقاتی در کشور اسپانیا و یکی از موسسات تحقیقات پایه در اروپاست که از سال 2004 رتبه‌بندی دانشگاه‌های جهان را با ارزیابی 31هزار دانشگاه و موسسه و بر اساس تحلیل داده‌های وب انجام می‌دهد .

8- رتبه‌بندی ISC 

  10 دانشگاه اول جهان در این رتبه‌بندی در سال 2022: 

 دانشگاه هاروارد / MIT / دانشگاه استنفورد / UCSF (دانشگاه علوم پزشکی کالیفرنیا، سانفرانسیسکو) دانشگاه جان هاپکینز / UPENN / دانشگاه کالیفرنیا / دانشگاه میشیگان / دانشگاه واشنگتن / دانشگاه برکلی

  100 دانشگاه اول در رتبه‌بندی 2022 ISC از کشورهای امریکا، استرالیا، فرانسه، انگلیس، سنگاپور، بلژیک، تایوان، فنلاند، سوئد، اسپانیا، برزیل، سوییس، کانادا، کره جنوبی، ژاپن، دانمارک، چین، آلمان، هلند بوده‌اند .

 رتبه دانشگاه‌های ایران در رتبه‌بندی ISC در سال 2022: 

 دانشگاه‌های علوم پزشکی تهران، تهران (401 – 450) دانشگاه‌های علوم پزشکی ایران، علوم پزشکی شهید بهشتی، صنعتی شریف، تربیت مدرس (601 – 700) دانشگاه‌های صنعتی امیرکبیر، علوم پزشکی مشهد (701 – 800) دانشگاه‌های صنعتی اصفهان، علوم پزشکی شیراز، علوم پزشکی تبریز (801 – 900) دانشگاه‌های علم و صنعت، علوم پزشکی اصفهان، شهید بهشتی، شیراز، تبریز (901 – 1000) دانشگاه‌های فردوسی مشهد، علوم پزشکی کرمانشاه (1001 – 1200) دانشگاه‌های جندی‌شاپور اهواز، علوم پزشکی بقیه‌الله، علوم پزشکی گلستان، صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی، علوم پزشکی مازندران (1201 – 1400) دانشگاه‌های نوشیروانی بابل، علوم پزشکی بابل، علوم پزشکی کرمان، علوم پزشکی کردستان، شهید باهنر کرمان، صنعتی شاهرود، گیلان، اصفهان، یزد (1401 – 1600) دانشگاه‌های بوعلی سینا، علوم پزشکی لرستان، رازی، سمنان، شهید چمران اهواز، کاشان، کردستان، زنجان، ارومیه، علوم پزشکی ارومیه، یاسوج (1601 – 1800) دانشگاه‌های شهید مدنی آذربایجان، بین‌المللی امام خمینی، خوارزمی، صنعتی سهند، شهرکرد، مازندران، محقق اردبیلی، علوم پزشکی زاهدان (1801 – 2000) 

   رتبه‌بندی ISC چیست ؟

این رتبه‌بندی از سال 2008 توسط مرکز استنادی علوم جهان اسلام ISC درباره دانشگاه‌های 54 کشور عضو آیسسکو ICESCO (سازمان همکاری‌های اسلامی) و سایر کشورهای جهان انجام می‌شود اما تمرکز ارزیابی‌ها بر دانشگاه‌های واقع در آسیای جنوب شرقی، کشورهای عرب زبان، کشورهای اسلامی آفریقایی، آسیای مرکزی، منطقه قفقاز، کشورهای اسلامی در خاورمیانه، اروپا و امریکای جنوبی است و نتایج این ارزیابی‌ها باید به ارتقای دانشگاه‌های کشورهای عضو منجر شود. کیفیت علمی و پژوهشی، کیفیت آموزشی، شهرت جهانی بر مبنای جایگاه دانشگاه‌ها در رتبه بندی‌های QS و THE و شانگهای، شهرت منفی دانشگاه‌ها (مردودی مقالات در ارجاع و استناد بین‌المللی) نوآوری و ابداعات علمی و اختراعات ثبت شده در پایگاه جهانی ثبت اختراع و علائم تجاری ایالات متحده امریکا، میزان استناد منطقه‌ای و جهانی به تحقیقات و تالیفات دانشگاه‌ها، میزان همکاری‌های علمی بین‌المللی، تعداد فارغ‌التحصیلان و نسبت دانشجو به استادان، تعداد اعضای هیات علمی پراستناد در سطح جهانی، میزان مشارکت بین‌المللی دانشگاه در تولید تالیف‌ها و مقالات شاخص‌های ارزیابی ISC در رتبه‌بندی دانشگاه‌های جهان است .