ویژگی‌ها و راه‌های تشخیص عسل طبیعی و تقلبی

حتماً شما هم تاکنون تجربه این را داشته‌اید که عسل نامرغوب را به جای عسل اصل به‌تان فروخته باشند، اما آیا توانسته‌اید تشخیص دهید که این عسل نامرغوب است؟ یا چه زمانی متوجه شدید که عسل خریداری‌شده اصل نبوده است؟

راه‌های زیادی برای تشخیص عسل اصل از تقلبی و نامرغوب وجود دارد که در اینجا قصد داریم شما را با این چند روش آشنا کنیم.

عسل طبیعی یا اصل چیست و چه ویژگی‌هایی دارد؟

عسل طبیعی از شهد گل‌هایی به دست می‌آید که زنبور پس از تغذیه از گیاهان مختلف، آن را فرآوری و تغلیظ کرده و در کندو ذخیره می‌کند. بنابراین تغذیه زنبور عسل برای به دست آوردن عسل طبیعی و اصل بسیار مهم است. حتی گفته می‌شود هرچه زنبور برای رسیدن به شهد گل مسافت بیشتری را طی کرده باشد عسل باکیفیت‌تری تولید می‌کند.

عسلی که حاصل تغذیه گیاهان از شهد واقعی گل باشد اصیل‌ترین عسل است که خواص درمانی زیادی نیز دارد.

اما برخی از زنبورداران به جای شهد زنبورهای خود را از طریق شکر و مواد شیرین‌کننده صنعتی تغذیه می‌کنند در نتیجه عسلی که زنبور آنها تولید می‌کند خاصیت عسل طبیعی را ندارد و عسل نامرغوب خوانده می‌شود. برخی از زنبورداران نیز شهد گل را با شکر سفید ترکیب می‌کنند تا شیرین‌تر شود. حتی گفته می‌شود تغذیه زنبورها از شکر و قند، تولید عسل آنها را افزایش می‌دهد بنابراین برای بسیاری از زنبورداران به‌صرفه‌تر است که زنبورهایشان به جای پرواز کردن تا باغ‌های گل از شهدهای همراه با شکر تغذیه کنند.

البته در برخی مناطق به دلیل شرایط آب و هوایی در برخی از فصول سال و نبود باغ‌های گل زنبورداران ناچار می‌شوند از شهدهای غیرطبیعی و شکر برای تغذیه زنبورهای خود استفاده کنند که این کار مانعی ندارد اما به شرط اینکه در این فصول عسل تولیدشده را به اسم عسل اصل به بازار عرضه نکنند.

به این نوع عسل که زنبورها توسط زنبورداران با شهدهای مصنوعی، شکر، شربت و... تغذیه می‌شوند عسل تغذیه‌ای می‌گویند.

نوع دیگری از عسل‌ نیز در بازار وجود دارد که نیمی از عسل و نیم دیگر آن شهد است؛ به این ترتیب که تولیدکننده عسل حاصله از کندو را با شهد شکر ترکیب می‌کند، حجم عسل را افزایش می‌دهد و آن را روانه بازار می‌کند. به این عسل مخلوط می‌گویند که خالص نیست اما ضرر عسل‌های غیرطبیعی را هم ندارد چون بخشی از آن عسل واقعی است.

نوع دیگری از عسل نیز در بازار با قیمت‌های پایین‌تر به فروش می‌رسد و برخی از تولیدکنندگان به صورت کاملاً مصنوعی تولید می‌کنند که اثری از عسل در آن دیده نمی‌شود.

در این نوع تولید، عسل حاصل‌شده کاملاً مصنوعی است و از تغلیظ شیره‌ی برخی از میوه‌ها مانند خرما، توت و حتی گاهی ملاس چغندر یا از حرارت دادن مواد گلوکزی و مواد نشاسته‌ای برای قوام آن ساخته می‌شود.

راه‌های تشخیص عسل طبیعی از تقلبی

چند راه برای تشخیص عسل اصل از تقلبی وجود دارد و چندین سوال ذهن خریداران عسل را مشغول می‌کند که یکی از آنها درباره شکرک زدن یا نزدن عسل اصل است.

عسل‌ طبیعی بعد از مدتی شکرک می‌زند اما زمان شکرک زدن آن بسته به نوع گیاهی که زنبور از شهد آن تغذیه می‌کند متفاوت است و می‌تواند از دو هفته تا دو سال متفاوت باشد. با وجود این، نمی‌توان گفت هر عسلی که شکرک می‌زند عسل طبیعی و اصل است.

بیشتر روش‌های تشخیص عسل برای عسل‌های تقلبی به کار می‌رود؛ یعنی با این روش‌ها نمی‌توان متوجه اصل بودن مثل شد اما عسل‌های تقلبی را که زنبور هیچ نقشی در تولید آن نداشته می‌توان تشخیص داد.

۱. اگر مقداری عسل را بین دو انگشت خود قرار دهید، عسل طبیعی تمایل به چسبندگی ندارد در حالی که عسل تقلبی و غیراصل کاملاً حالت چسبندگی بین دو انگشت شما ایجاد می‌کند.

۲. غلظت عسل‌های طبیعی، مخلوط و تغذیه‌ای نسبت به عسل‌های تقلبی بسیار بیشتر است به طوری که ظرف عسل تقلبی را به محض اینکه کج کنید عسل به سمت پایین می‌ریزد اما عسل طبیعی، مخلوط یا تغذیه به خاطر غلظت طول می‌کشد تا به اصطلاح شُره کند.

۳. مزه عسل طبیعی برخلاف تصور خیلی زود از دهان می‌رود و با حرارت دادن عسل کاملاً متفاوت می‌شود اما عسل تقلبی چنین خاصیتی ندارد و تنها در صورت چشیدن مزه آن دقایق زیادی در دهان باقی می‌ماند.

۴. عسل‌های خالص با حرارت دیدن خیلی سریع رنگ کاراملی به خود می‌گیرند اما عسل‌ تقلبی که زنبور در تولید آن نقشی ندارد هنگام حرارت دادن کف می‌کند.

۵. عسل طبیعی وقتی در آب ریخته می‌شود به راحتی حل نمی‌شود اما عسل تقلبی به دلیل وجود مواد مصنوعی سریع در آب حل می‌شود.

۶. سر یک چوب‌کبریت را به عسل آغشته و بعد از یک دقیقه آن را پاک کنید، اگر عسل طبیعی باشد که به راحتی روشن می‌شود اما اگر عسل تقلبی باشد نمی‌توانید کبریت را روشن کنید چون عسل تقلبی گوگرد سر چوب‌کبریت را مرطوب می‌کند.

۷. اگر مقدار کمی عسل اصل را روی نان تست بمالید و در مجاورت هوا قرار دهید نان کمی سفت می‌شود اما عسل تقلبی به دلیل وجود آب در بافت آن نان را مرطوب و نرم می‌کند.

۸. عسل طبیعی در صورتی که روی دستمال کاغذی یا پارچه سفید ریخته شود آن را مرطوب یا لک نمی‌کند اما عسل تقلبی دستمال کاغذی را مرطوب و پارچه سفید را لک می‌کند.